Derby Górnego Śląska w piłce nożnej
Derby Górnego Śląska w piłce nożnej – mecze derbowe przede wszystkim pomiędzy drużynami Górnika Zabrze i Ruchu Chorzów a także spotkania innych drużyn z górnośląskiej części aglomeracji katowickiej. Spotkaniom tym towarzyszyły od zawsze wielkie emocje, gromadziły one nawet do stu tysięcy kibiców.
Derbami nazywane są również mecze rozgrywane pomiędzy Polonią Bytom, Ruchem Chorzów, Górnikiem Zabrze, GKS Katowice. Są to cztery największe i najbardziej utytułowane śląskie drużyny, których mecze między sobą cieszą się największym prestiżem i zainteresowaniem ze strony kibiców. Pojedynki między nimi noszą szczególne tytuły:
- Wielkie Derby Śląska (Ruch Chorzów - Górnik Zabrze)
- Najstarsze Derby Śląska (Polonia Bytom - Ruch Chorzów)
- Śląski Klasyk (Górnik Zabrze - GKS Katowice)
Derby Górnego Śląska to także mecze między dowolnymi drużynami z Górnego Śląska: Ruchu Chorzów, Górnika Zabrze, GKS-u Katowice, Polonii Bytom, Szombierkami oraz Piasta Gliwice, Odry Wodzisław, Ruchu Radzionków czy GKSem Tychy. Szczególne są derby Bytomia pomiędzy Polonią i Szombierkami, czy największe derby na czeskim Śląsku pomiędzy Banikiem Ostrawa a SFC Opawa.
Wielkie Derby Śląska[edytuj | edytuj kod]
 107. Wielkie Derby Śląska, 28 lutego 2009: kibice Górnika Zabrze | |
| Miasto lub region | |
|---|---|
| Zespoły | |
| Pierwszy mecz |
18 marca 1956: |
| Liczba meczów |
123[a] |
| Najwięcej zwycięstw |
Górnik (49)[a] |
| Ostatni mecz |
16 marca 2024: |
| Następny mecz |
- |
| Najwyższe zwycięstwo |
11 maja 1966: |
| Stan statystyk na 27 listopada 2022. | |
Wielkie Derby Śląska rozgrywano dotychczas w oficjalnych rozgrywkach 120-krotnie. Są to najczęściej rozgrywane znaczące derby w Polsce i jedne z dwóch, obok krakowskiej Świętej Wojny, które w oficjalnych zawodach odbyły się ponad 100-krotnie.
Pierwsze spotkanie Górnika z Ruchem w pierwszej lidze odbyło się w sezonie 1956 i był to zarazem debiut Górnika w ekstraklasie, choć wcześniej miały miejsce w Zabrzu cztery mecze towarzyskie, pierwszy w 1950, wygrany przez Ruch 4:2[1].
Górnik i Ruch są najbardziej utytułowanymi klubami piłkarskimi w Polsce. Oba kluby zdobyły po 14 tytułów mistrza Polski.
Kluby Górnika i Ruchu siedmiokrotnie stawały równocześnie na podium Mistrzostw Polski w piłce nożnej: 1960, 1963, 1967, 1968, 1970, 1974, 1989. Dwukrotnie się spotykały w finale Pucharu Polski.
2 marca 2008 roku po wielu latach przerwy derby drużyn odbyły się ponownie na Stadionie Śląskim.
| Porównanie klubów | ||
|---|---|---|
| Górnik Zabrze | Ruch Chorzów | |
| 14 grudnia 1948 | data założenia | 20 kwietnia 1920 |
| 14 (w tym 5 z rzędu w latach 1963-1967) |
Mistrzostwa Polski | 14 (w tym 4 z rzędu w latach 1933-1936) |
| 4 | wicemistrzostwa Polski | 6 |
| 6 | Puchary Polski | 3 |
| 1 | Superpuchary Polski | 0 |
| 64 | liczba sezonów w Ekstraklasie, włącznie z sezonem 2021/2022 | 77 |
| 0 | liczba sezonów w finałach nieligowych mistrzostw Polski | 2 |
| 3. | miejsce w tabeli wszech czasów Ekstraklasy[b] | 4. |
| 18 marca 1956 | debiut w rozgrywkach o mistrzostwo Polski | 1922 |
| debiut w Ekstraklasie | 3 kwietnia 1927 | |
| 78 | liczba spotkań w europejskich pucharach UEFA | 60 |
| 1/4 finału | najdalszy osiągnięty etap w Pucharze Europy | 1/4 finału |
| finał | najdalszy osiągnięty etap w Pucharze Zdobywców Pucharów | 1/16 finału |
| 1/16 finału | najdalszy osiągnięty etap w Pucharze UEFA | 1/4 finału |
| 1/4 finału | najdalszy osiągnięty etap w Pucharze Intertoto UEFA | finał |
| 13 września 1961 4:2 z Tottenham Hotspur F.C. |
debiut w rozgrywkach europejskich UEFA | 13 września 1972 3:0 z Fenerbahçe SK |
| 36 | liczba spotkań w europejskich pucharach poza UEFA (Puchar Intertoto do 1994) |
18 |
| 9 | królowie strzelców Ekstraklasy | 8 |
| 69 | ilość reprezentantów Polski | 78 |
| 3 | ilość zawodników w klubie 100[c] | 7 |
| 9 | ilość zawodników w klubie 300[d] | 22 |
| Ekstraklasa | obecny poziom ligowy (2023/2024) | Ekstraklasa |
 Stadion im. Ernesta Pohla |
stadion |  Stadion Ruchu Chorzów |
Spotkania Górnika z Ruchem w najwyższych klasach rozgrywek[2][edytuj | edytuj kod]
| Sezon | Górnik:Ruch | Ruch:Górnik | |
| 1956 | 3:1 | 2:1 * | |
| 1957 | 2:1 | 0:3 | |
| 1958 | 2:1 | 0:0 | |
| 1959 | 2:2 | 2:2 | |
| 1960 | 4:2 | 2:2 | |
| 1961 | 0:0 | 0:2 | |
| 1962 | 3:1 | 3:1 * | |
| 1962/1963 | 1:1 | 2:1 | |
| 1963/1964 | 3:1 | 2:0 | |
| 1964/1965 | 1:1 | 1:2 | |
| 1965/1966 | 3:1 | 5:1 | |
| 1966/1967 | 4:1 | 1:3 | |
| 1967/1968 | 4:1 | 3:1 * | |
| 1968/1969 | 2:0 | 0:3 | |
| 1969/1970 | 1:1 | 1:1 | |
| 1970/1971 | 1:0 | 3:2 | |
| 1971/1972 | 1:1 | 1:4 | |
| 1972/1973 | 0:0 | 0:0 | |
| 1973/1974 | 2:2 | 3:0 | |
| 1974/1975 | 1:1 | 3:1 | |
| 1975/1976 | 0:0 | 3:0 | |
| 1976/1977 | 3:0 | 0:1 | |
| 1977/1978 | 2:0 | 1:1 | |
| 1979/1980 | 1:1 | 1:3 | |
| 1980/1981 | 0:0 | 1:1 | |
| 1981/1982 | 2:1 | 1:1 | |
| 1982/1983 | 2:1 | 1:1 | |
| 1983/1984 | 1:2 | 1:2 | |
| 1984/1985 | 1:0 | 2:0 | |
| 1985/1986 | 4:0 | 1:0 | |
| 1986/1987 | 3:1 | 0:0 | |
| 1988/1989 | 1:2 | 2:0 | |
| 1989/1990 | 3:0 | 2:0 | |
| 1990/1991 | 3:0 | 0:0 | |
| 1991/1992 | 4:2 | 1:0 | |
| 1992/1993 | 1:1 | 1:0 | |
| 1993/1994 | 0:0 | 3:1 | |
| 1994/1995 | 1:1 | 1:1 | |
| 1996/1997 | 1:0 | 1:2 | |
| 1997/1998 | 2:0 | 0:0 | |
| 1998/1999 | 2:0 | 2:1 | |
| 1999/2000 | 1:2 | 2:1 | |
| 2000/2001 | 4:1 | 3:2 | |
| 2001/2002 | NR | NR | |
| 2002/2003 | 0:0 | 0:0 | |
| 2007/2008 | 1:0 | 3:2 * | |
| 2008/2009 | 0:0 | 0:1 * | |
| 2010/2011 | 1:0 | 3:0 | |
| 2011/2012 | 1:2 | 0:0 | |
| 2012/2013 | 2:0 | 0:0 | |
| 2013/2014 | 2:2 (2:0 w Grupie Mistrzowskiej) | 2:1 | |
| 2014/2015 | 2:2 | 1:2 | |
| 2015/2016 | 0:2 | 1:0 |
Spotkania Górnika z Ruchem w Pucharze Polski[edytuj | edytuj kod]
| Sezon (runda) | W Zabrzu | W Chorzowie | |
| 1957 (ćwierćfinał) | Zwycięstwo Górnika 2:1 | ||
| 1962 (ćwierćfinał) | Zwycięstwo Górnika 3:2 | ||
| 1962/1963 (14 kwietnia, półfinał) | Zwycięstwo Ruchu 3:0 | ||
| 1967/1968 (finał) | Zwycięstwo Górnika 3:0 * | ||
| 1969/1970 (finał) | Zwycięstwo Górnika 3:1 | ||
| 1970/1971 (półfinał) | 1:1 | 1:1 k. 1:2 | |
| 1971/1972 (półfinał) | 3:0 | 3:1 | |
| 1973/1974 (półfinał) | Zwycięstwo Ruchu 2:2 (k. 7:6) | ||
| 1982/1983 (ćwierćfinał) | Zwycięstwo Ruchu 1:0 | ||
| 1983/1984 (ćwierćfinał) | 0:1 | 1:0 | |
| 2022/2023 (I Runda) | 0:1 |
Legenda[edytuj | edytuj kod]
- (*) - Mecze rozgrywane na Stadionie Śląskim
- (NR) - w 2001/2002 obie drużyny w wyniku reorganizacji rozgrywek nie rozegrały ze sobą ani jednego meczu
Bilans[edytuj | edytuj kod]
| Rozgrywki | Liczba spotkań | Zwycięstwa Górnika | Remisy | Zwycięstwa Ruchu | Bramki |
|---|---|---|---|---|---|
| Liga | 105 | 41 | 35 | 29 | 147:116 |
| Puchar Polski | 14 | 6 | 3 | 5 | 20:17 |
| Puchar Ekstraklasy | 2 | 0 | 2 | 0 | 1:1 |
| łącznie | 121 | 47 | 40 | 34 | 167:134 |
Pozycje ligowe Górnika i Ruchu[edytuj | edytuj kod]
| Legenda | |
|---|---|
| G | Górnik Zabrze |
| R | Ruch Chorzów |
| Pogrubienie - medal mistrzostw Polski Kursywa - Puchar Polski | |
Śląski Klasyk[edytuj | edytuj kod]
Śląski Klasyk to określenie, jakie nadano w 2008 roku spotkaniom między Górnikiem Zabrze a GKS Katowice.
Liczba meczów[edytuj | edytuj kod]
Liczba rozegranych spotkań derbowych między czterema największymi klubami na Górnym Śląsku (stan na 1 listopada 2019):
| Pojedynek | Liczba spotkań | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| w Ekstraklasie (do 2008 I lidze) |
w I lidze (do 2008 II lidze) |
w III lidze (do 2008 IV lidze) |
w Pucharze Polski | w Pucharze Ligi | łącznie | ||
| Górnik Zabrze | Ruch Chorzów | 105 | – | - | 14 | 2 | 121 |
| Ruch Chorzów | Polonia Bytom | 68 | 8 | 1 | 2 | 2 | 81 |
| Górnik Zabrze | GKS Katowice | 58 | 4 | - | 12 | – | 74 |
| Ruch Chorzów | GKS Katowice | 52 | 2 | - | 3 | – | 57 |
| Górnik Zabrze | Polonia Bytom | 50 | – | - | – | 2 | 52 |
| Polonia Bytom | GKS Katowice | 18 | 8 | - | 3 | – | 29 |
Derby poszczególnych miast z udziałem największych klubów, które odbywały się m.in. na pierwszym lub drugim poziomie ligowym:
| Pojedynek | Liczba spotkań | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| w Ekstraklasie i MP (do 2008 I lidze) |
w I lidze (do 2008 II lidze) |
w II lidze (do 2008 III lidze) |
w III lidze (do 2008 IV lidze) |
w Pucharze Polski | |||
| Derby Bytomia: | Polonia Bytom | Szombierki Bytom | 34 | 12 | – | 2 | ? |
| Derby Chorzowa: | Ruch Chorzów | AKS Chorzów | 19 | ? | – | – | 2 |
| Derby Katowic: | GKS Katowice | Rozwój Katowice | – | 2 | 2 | – | 2[f] |
Pozycje górnośląskich klubów na podium ligowym i w Pucharze Polski[edytuj | edytuj kod]
Trofea górnośląskich klubów[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Wyłącznie mecze w oficjalnych rozgrywkach.
- ↑ Stan na początek sezonu 2023/2024.
- ↑ Z uwzględnieniem goli strzelonych w innych klubach. Stan na koniec sezonu 2016/2017.
- ↑ Z uwzględnieniem występów w innych klubach. Stan na koniec sezonu 2016/2017.
- ↑ Zestawienie uwzględnia roztrzygnięcia po dogrywkach, pomija roztrzygnięcia po rzutach karnych.
- ↑ W tym jeden mecz w regionalnym Pucharze Polski.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ 06.12.1950 - Górnik Zabrze - Ruch Chorzów 2:4 – WikiGórnik [online], wikigornik.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
- ↑ Wielkie derby w liczbach
- ↑ W oparciu o wykaz spotkań: [1]