Dick Van Dyke
| ||
![]() Dick Van Dyke (2012) | ||
Imię i nazwisko | Richard Wayne Van Dyke | |
Data i miejsce urodzenia | 13 grudnia 1925 West Plains | |
Zawód | aktor, komik, piosenkarz, producent, pisarz, tancerz | |
Współmałżonek | Margie Willett (1948–1984; rozwód) Arlene Silver (od 2012) | |
Lata aktywności | od 1947 |
Richard Wayne „Dick” Van Dyke (ur. 13 grudnia 1925 w West Plains) – amerykański aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, laureat nagrody Emmy.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w West Plains[1] w Missouri jako syn Hazel Victorii (z domu McCord; 1896–1992), stenografki, i Lorena Wayne’a „Cookie” Van Dyke’a (1898–1976), sprzedawcy[2]. Jego ojciec był z pochodzenia Holendrem[3], a matka potomkinią Petera Browne’a – pasażera płynącego z Anglii na statku Mayflower[4]. Jego młodszy brat Jerry McCord Van Dyke (1931–2018) był także aktorem. Dorastał w Danville w Illinois[5].
Van Dyke opuścił szkołę średnią w 1944, w swoim ostatnim roku nauki, zamierzając dołączyć do United States Army Air Forces na szkolenie pilotów podczas II wojny światowej. Kilkakrotnie odmówiono mu zaciągnięcia się z powodu niedowagi, ale ostatecznie został przyjęty do służby jako spiker radiowy, po czym przeniósł się do służb specjalnych i zabrał żołnierzy w kontynentalnych Stanach Zjednoczonych. Dyplom ukończenia szkoły średniej otrzymał w 2004 w wieku 78.
W 1947 został radiowym DJ w Danville. W 1947 Van Dyke został przekonany przez mima Phila Ericksona do stworzenia z nim duetu komediowego o nazwie „Eric and Van – the Merry Mutes”, który występował w klubie nocnym na Zachodnim Wybrzeżu. Na początku lat 50. przenieśli się Atlanty w stanie Georgia i zagrali lokalny program telewizyjny z oryginalnymi skeczami i muzyką o nazwie „The Merry Mutes”.
W listopadzie 1959 Van Dyke zadebiutował na Broadwayu w Girls Against the Boys. Następnie od 14 kwietnia 1960 do 7 października 1961 grał główną rolę Alberta Petersona w musicalu Bye Bye Birdie, za którą w 1961 otrzymał Tony Award. W 1964 zdobył nagrodę Grammy wraz z Julie Andrews za ścieżkę dźwiękową do Mary Poppins w kategorii najlepszy album - muzyka dla dzieci. W 1980 wystąpił w tytułowej roli Harolda Hilla w The Music Man[6]. Powszechną sławę zyskał jako Robert Simpson „Rob” Petrie w sitcomie CBS The Dick Van Dyke Show (1961–1966)[7], za który w latach 1964-1966 odebrał trzy nagrody Emmy.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
12 lutego 1948 poślubił Margorie Willett, koleżankę z liceum. Mieli czworo dzieci: dwóch synów - Barry’ego Wayne’a (ur. 31 lipca 1951) i Christiana oraz dwie córki - Carrie-Beth i Stacy. 4 maja 1984 rozwiedli się. W latach 1976-2009 był związany z Michelle Triolą, która zmarła na raka płuc. 29 lutego 2012 ożenił się z makijażystką Arlene Silver. Jego wnuk Shane Van Dyke to także aktor.
Wybrana filmografia[edytuj | edytuj kod]
Filmy[edytuj | edytuj kod]
- 1964: Pięciu mężów pani Lizy jako Edgar Hopper
- 1964: Mary Poppins jako Bert / Pan Dawes Sr.
- 1968: Nasz cudowny samochodzik jako Caractacus Pott
- 1990: Dick Tracy jako D.A. Fletcher
- 1993: Miasto, o którym zapomniał święty Mikołaj (TV) jako
- 2006: Ciekawski George jako Pan Bloomsberry (głos)
- 2006: Noc w muzeum jako Cecil J. Fredricks
- 2014: Noc w muzeum: Tajemnica grobowca jako Cecil J. Fredricks
- 2014: Alexander – okropny, straszny, niezbyt dobry, bardzo zły dzień w roli samego siebie
- 2018: Mary Poppins powraca jako Pan Dawes Jr.
Seriale TV[edytuj | edytuj kod]
- 1973: Nowy Scooby Doo w roli samego siebie (głos)
- 1974: Columbo jako Paul Galesko
- 1986: Matlock jako sędzia Carter Addison
- 1987: Autostrada do nieba jako Wally Dunn
- 1987: Airwolf jako Malduke
- 1989: Złotka jako Ken
- 1990: Matlock jako sędzia Carter Addison
- 1991: Gliniarz i prokurator jako dr Mark Sloan
- 1992: Diagnoza morderstwo jako dr Mark Sloan
- 1993: Świat pana trenera jako kuzyn Luthor Van Dam (niewymieniony w czołówce)
- 1993–2001: Diagnoza morderstwo jako dr Mark Sloan
- 1999: Jak pan może, panie doktorze? jako Fred Becker
- 2000: Sabrina, nastoletnia czarownica jako książę
- 2003: Hoży doktorzy jako dr Townshend
- 2014: Klub przyjaciół Myszki Miki jako kapitan Goof-Beard (głos)
- 2015: Pępek świata jako Dutch Spence
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dick Van Dyke (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2020-06-08].
- ↑ Dick Van Dyke Biography (1925-) (ang.). Film Reference. [dostęp 2020-06-08].
- ↑ Dick Van Dyke What Nationality Ancestry Race (ang.). Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-06-08].
- ↑ Dick Van Dyke Biography (ang.). The Official Site of Dick Van Dyke. [dostęp 2016-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 czerwca 2016)].
- ↑ Hal Erickson: Dick Van Dyke Biography (ang.). AllMovie. [dostęp 2020-06-08].
- ↑ Dick Van Dyke (ang.). Internet Broadway Database. [dostęp 2020-06-08].
- ↑ Dick Van Dyke Biography (ang.). TV.com. [dostęp 2020-06-08].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dick Van Dyke. T. 46: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., styczeń 2011, s. 12. ISBN 978-83-252-1130-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dick Van Dyke w bazie IMDb (ang.)
- Dick Van Dyke w bazie Notable Names Database (ang.)
- Dick Van Dyke w bazie Filmweb
- Amerykanie pochodzenia holenderskiego
- Amerykanie pochodzenia irlandzkiego
- Amerykanie pochodzenia szkockiego
- Amerykańscy aktorzy filmowi
- Amerykańscy aktorzy głosowi
- Amerykańscy aktorzy radiowi
- Amerykańscy aktorzy teatralni
- Amerykańscy aktorzy telewizyjni
- Amerykańscy animatorzy
- Amerykańskie barytony
- Amerykańscy pisarze
- Amerykańscy producenci telewizyjni
- Laureaci Nagrody Gildii Aktorów Ekranowych za całokształt twórczości
- Laureaci nagrody Tony
- Pisarze z Kalifornii
- Osoby pochodzenia holenderskiego
- Urodzeni w 1925