Diecezja drohiczyńska

Diecezja drohiczyńska
Dioecesis Drohiczinensis
	; Herb diecezji drohiczyńskiej
Państwo	Polska
Siedziba	Drohiczyn; ul. Kościelna 10
Data powołania	5 czerwca 1991
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	białostocka
Katedra	Trójcy Przenajświętszej
Biskup diecezjalny	Piotr Sawczuk
Biskup senior	Antoni Dydycz; Tadeusz Pikus
	Dane statystyczne (2017)
Liczba wiernych; • odsetek wiernych	185.000; 75%
Liczba kapłanów; • w tym diecezjalnych; • w tym zakonnych	280; 262; 18
Liczba osób zakonnych	117
Liczba dekanatów	11
Liczba parafii	98
Powierzchnia	8.000 km²
	52°23′39,80″N 22°39′17,85″E/52,394389 22,654958
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Diecezja drohiczyńska (łac. Dioecesis Drohiczinensis) – jedna z 3 diecezji obrządku łacińskiego w metropolii białostockiej. Położona jest na obszarze wschodniej Polski. Terytorialnie teren Diecezji Drohiczyńskiej to część województwa mazowieckiego, podlaskiego oraz lubelskiego (jedna parafia, Gnojno). Została proklamowana przez papieża Jana Pawła II 5 czerwca 1991, podczas liturgii mszalnej na błoniach pod Białymstokiem, a powiększona 25 marca 1992 bullą Jana Pawła II Totus Tuus Poloniae Populus. W jej skład weszły wówczas trzy dekanaty z diecezji siedleckiej: węgrowski, sokołowski, sterdyński oraz część dekanatów: liwskiego, łosickiego i janowskiego.

Historia

Ziemie, które obecnie obejmuje diecezja drohiczyńska, w XII wieku w części należały do diecezji płockiej. Od połowy XIII wieku sięgały tutaj wpływy diecezji chełmskiej i przypuszczalnie pod koniec XIV wieku diecezji włodzimierskiej. Od początku XV wieku aż do schyłku XVIII wieku większa część Podlasia należała do diecezji łuckiej, zwanej czasami łucko-brzeską.

Po trzecim rozbiorze Polski, część diecezji leżąca po prawej strony Bugu znalazła się w zaborze pruskim (do 1807) - w diecezji wigerskiej (1799). Po traktacie tylżyckim tereny te zostały włączone do archidiecezji mohylewskiej. Od 1850 (formalnie od 1848) ziemie te objęła diecezja wileńska. W 1925 - w ramach reorganizacji granic diecezji katolickich w Polsce przez Piusa XI zabużańskie Podlasie weszło do diecezji pińskiej.

W okresie powojennym od 1950 terenem tej diecezji zarządzał administrator apostolski rezydujący w Drohiczynie. Ze względu na trudną sytuację polityczną, administratorzy apostolscy unikali nazwy diecezja pińska, a w to miejsce używali określenia diecezja w Drohiczynie n. Bugiem. W latach natężonych represji komunistycznych (1951–1957) diecezja prowadziła seminarium we współpracy z diecezją siedlecką. 7 stycznia 1957 ks. infułat Michał Krzywicki, administrator apostolski, powołał do istnienia własne Wyższe Seminarium Duchowne.

Pierwszym ordynariuszem nowej diecezji został mianowany Władysław Jędruszuk, dotychczasowy administrator apostolski diecezji pińskiej. Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej w Drohiczynie, wzniesiony przez jezuitów w latach 1696–1709, stał się katedrą biskupa i diecezji. Siedzibą biskupów drohiczyńskich są gmachy dawnego zespołu pojezuickiego (XVII-XVIII wiek). Tutaj też znajduje się Kuria Diecezjalna, Archiwum Diecezjalne oraz Wyższe Seminarium Duchowne.

Część diecezji leżąca po lewej stronie Bugu, podobnie jak północno-wschodnia, do trzeciego rozbioru Polski należała do diecezji łucko-brzeskiej. Od 1805 tereny te zostały włączone do nowo powołanej diecezji lubelskiej, a częściowo do warszawskiej. W 1818 część lubelska weszła do diecezji janowskiej, zwanej podlaską. Ukazem carskim z dnia 22 maja 1867 diecezja janowska została skasowana i włączona do diecezji lubelskiej. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, papież Benedykt XV w 1918 odłączył diecezję Janowską od lubelskiej. Na mocy bulli "Vix dum Poloniae unitas" z 28 października 1925 diecezja Janowska otrzymała oficjalnie nazwę - diecezja siedlecka czyli podlaska.

Diecezja drohiczyńska została utworzona w 1991 r. z pozostałej w Polsce części diecezji pińskiej. W 1992 roku diecezja została powiększona o trzy dekanaty z diecezji siedleckiej – węgrowski, sokołowski, sterdyński – oraz część dekanatów liwskiego, łosickiego i janowskiego^[2].

Do najważniejszych wydarzeń w historii diecezji należy zaliczyć: powołanie Kapituły Katedralnej (1991) i Kolegiackiej (1992), Sądu Biskupiego (1993), zbudowanie nowego gmachu Wyższego Seminarium Duchownego (1993-1995), powołanie Caritas Diecezji Drohiczyńskiej (1994), reorganizację sieci dekanalnej (1995), I Synod Diecezji Drohiczyńskiej (1994-1997), koronację papieskimi koronami obrazu Matki Bożej Miedzeńskiej (1996) oraz wizytę w Drohiczynie Jana Pawła II (10 czerwca 1999).

Miasta diecezji

Miasta diecezji drohiczyńskiej
miasto	dekanat	województwo	powiat	ludność^[3]	liczba parafii
Bielsk Podlaski	Bielsk Podlaski	podlaskie	bielski	25 611	4
Hajnówka	Hajnówka	podlaskie	hajnowski	20 919	2
Sokołów Podlaski	Sokołów Podlaski	mazowieckie	sokołowski	18 924	3
Siemiatycze	Siemiatycze	podlaskie	siemiatycki	14 590	2
Węgrów	Węgrów	mazowieckie	węgrowski	12 765	3
Łochów	Łochów	mazowieckie	węgrowski	6 848	1
Ciechanowiec (lewobrzeżna część miasta)	Ciechanowiec	podlaskie	wysokomazowiecki	4 655	1 (2)
Brańsk	Brańsk	podlaskie	bielski	3 785	1
Kosów Lacki	Sterdyń	mazowieckie	sokołowski	2 120	1
Drohiczyn	Drohiczyn	podlaskie	siemiatycki	2 011	1
Kleszczele	Hajnówka	podlaskie	hajnowski	1 297	1

Instytucje diecezjalne

Kuria diecezjalna
Caritas diecezjalne
Sąd diecezjalny
Wyższe Seminarium Duchowne

Biskupi

Osobny artykuł: Biskupi drohiczyńscy.

Biskup diecezjalny

bp Piotr Sawczuk – od 2019

Biskupi seniorzy

bp Antoni Dydycz OFMCap – biskup diecezjalny drohiczyński w latach 1994–2014, senior od 2014
bp Tadeusz Pikus – biskup diecezjalny drohiczyński w latach 2014–2019, senior od 2019

Główne świątynie diecezji

Sanktuaria diecezjalne^[4]

Kapituły

Drohiczyńska kapituła katedralna
Kolegiacka kapituła węgrowska
Podlaska kapituła kolegiacka

Patroni

Najświętsza Maryja Panna Matka Kościoła
Święty Kazimierz Królewicz

Zobacz też

Przypisy

↑ Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2017, Biblos 2017, ISBN 978-83-7793-478-4
↑ http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Hereditas_Monasteriorum/Hereditas_Monasteriorum-r2014-t5/Hereditas_Monasteriorum-r2014-t5-s191-267/Hereditas_Monasteriorum-r2014-t5-s191-267.pdf
↑ http://www.polskawliczbach.pl, na podstawie danych GUS.
↑ Sanktuaria [online], Diecezja Drohiczyńska [dostęp 2025-03-03] .

Linki zewnętrzne

Bibliografia

Witold Zdaniewicz, Sławomir H. Zaręba, Robert Stępisiewicz Wykaz parafii w Polsce 2006 (s. 99–105) Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC. Warszawa 2006 ISBN 83-85945-17-2

[1] Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2017, Biblos 2017, ISBN 978-83-7793-478-4

[2] ttp://bazhum.muzhp.pl/media//files/Hereditas_Monasteriorum/Hereditas_Monasteriorum-r2014-t5/Hereditas_Monasteriorum-r2014-t5-s191-267/Hereditas_Monasteriorum-r2014-t5-s191-267.pdf

[populacja2018-3] ttp://www.polskawliczbach.pl, na podstawie danych GUS.

[4] Sanktuaria [online], Diecezja Drohiczyńska [dostęp 2025-03-03] .

[1]

[2]

[3]

[4]