Przejdź do zawartości

Difosfina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Difosfina
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

P
2
H
4

Inne wzory

H
2
PPH
2
, PH
2
PH
2

Masa molowa

65,98 g/mol

Wygląd

bezbarwna ciecz[2]

Identyfikacja
Numer CAS

13445-50-6

PubChem

139283

Podobne związki
Podobne związki

hydrazyna

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Difosfina, P
2
H
4
– nietrwały nieorganiczny związek chemiczny, połączenie fosforu i wodoru o budowie chemicznej analogicznej do hydrazyny (H
2
NNH
2
). Jest bezbarwną cieczą ulegającą spontanicznemu zapłonowi w powietrzu. Zawartość difosfiny w fosfinie jest przyczyną jej samozapłonu w powietrzu o temperaturze pokojowej. Difosfina posiada charakterystyczny zapach zgniłych ryb – wyczuwalny nawet przy bardzo niskich stężeniach.

Difosfinę otrzymać można przez hydrolizę fosforku wapnia (Ca
3
P
2
) w obniżonej temperaturze i oddzielenie od fosforiaku[3][4]. Powstaje jako produkt uboczny w procesie otrzymywania fosfiny[5]. Może powstawać także podczas rozkładu materii organicznej i według niektórych hipotez, difosfina powstająca w ten sposób przyczynia się do występowania błędnych ogników[6].

Właściwości chemiczne

[edytuj | edytuj kod]

Difosfina jest nietrwałym związkiem będącym silnym reduktorem, ulega samozapłonowi na powietrzu[5]. Pod wpływem światła[3][7] lub działania chlorowodoru w −125 °C[7] dysproporcjonuje na fosfinę i fosfor czerwony:

6P
2
H
4
→ 8PH
3
+ P
4

Podczas ogrzewania difosfina ulega termolizie z wytworzeniem fosfin cyklicznych P
n
H_{n
} (n = 3–10) i policyklicznych P
n
H_{m
} (m < n), wśród których przeważa pentafosfolan (PH)
5
i związki policykliczne zawierające pierścienie pięcioczłonowe[4].

W reakcji z butylolitem w −25 °C następuje dysproporcjonowanie do fosforiaku i policyklicznego heptafosforku trilitu Li
3
P
7
[4] o szkielecie heptafosfanortricyklenu[a].

Pochodne organiczne

[edytuj | edytuj kod]

Difosfinami nazywane są związki fosforoorganiczne o budowie R
2
PPR
2
(np. tetrametylodifosfina Me
2
PPMe
2
) oraz R
2
P(CH
2
)
n
PR
2
(wykorzystywane jako ligandy dwukleszczowe, np. 1,1-bis(difenylofosfino)metan, Ph
2
PCH
2
PPh
2
).

  1. Zobacz strukturę: Li3P7, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 12761234 [dostęp 2016-01-04] (ang.).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Neil G. Connelly i inni, Nomenclature of Inorganic Chemistry. IUPAC Recommendations 2005 (Red Book), International Union of Pure and Applied Chemistry, RSC Publishing, 2005, s. 325, ISBN 978-0-85404-438-2 (ang.).
  2. a b c d e CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 4-80, 16-18, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).
  3. a b Stanisław Tołłoczko, Wiktor Kemula, Chemia nieorganiczna z zasadami chemii ogólnej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1954, s. 320.
  4. a b c Marianne Baudler, Klaus Glinka, Monocyclic and polycyclic phosphines, „Chemical Reviews”, 93, 1993, s. 1623–1667, DOI10.1021/cr00020a010 (ang.).
  5. a b Adam Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. 6, t. 1–2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 679–680, ISBN 978-83-01-16283-2.
  6. Józef Żychowski, Conditions Favoring the Occurrence of Ignis Fatuus Phenomenon Over a Mass Grave in Niepołomice (S Poland), „Procedia – Social and Behavioral Sciences”, 120, 2014, s. 347–355, DOI10.1016/j.sbspro.2014.02.112 (ang.).
  7. a b Philip John Durrant, Bryl Durrant, Zarys współczesnej chemii nieorganicznej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1965, s. 811.