Szczuroskoczek kalifornijski
| Dipodomys californicus[1] | |||
| Merriam, 1890[2] | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
szczuroskoczek kalifornijski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[8] | |||
 | |||
Szczuroskoczek kalifornijski[9] (Dipodomys californicus) – gatunek ssaka podrodziny szczuroskoczków (Dipodomyinae) w obrębie rodziny karłomyszowatych (Heteromyidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Szczuroskoczek kalifornijski występuje w zachodnich Stanach Zjednoczonych zamieszkując w zależności od podgatunku[10]:
- D. californicus californicus – na północ od systemu Sacramento-San Joaquin Estuary w Górach Nadbrzeżnych w północnej Kalifornii do południowego Oregonu i Modoc Plateau do granicy pomiędzy Kalifornią a Nevadą.
- D. californicus eximius – okolice Sutter Buttes w północnej Kalifornii; być może wymarły.
- D. californicus saxatilis – podgórze na wschodnim krańcu Sacramento Valley w północnej Kalifornii.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1890 roku amerykański zoolog Clinton Hart Merriam nadając mu nazwę Dipodomys californicus[2]. Holotyp pochodził z Ukiah, w hrabstwie Mendocino , w Kalifornii, w Stanach Zjednocoznych[11].
W oparciu o analizy sekwencji molekularnej D. californicus jest kladem bazalnym i znajduje się poza grupami gatunkowymi heermanni i agilis: wcześniej był zaliczany jako podgatunek D. heermanni[10]. Dowody biochemiczne wyraźnie wsparły dowody kariotypowe na rozróżnienie gatunkowe D. californicus, ale wykazały również, że podobieństwa morfologiczne między nim a D . nitratoides i D. merriami były jedynie zbieżne[10]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzy podgatunki[10].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Dipodomys: gr. δίποδος dipodos „dwunożny”, od δι- di- „podwójnie”, od δις dis „dwa razy”, od δυο duo „dwa”; πους pous, ποδος podos „stopa”; μυς mus, μυός muos „mysz”[12][13].
- californicus: Kalifornia[13].
- eximius: łac. eximius „wybrany, wybitny”, od eximere „zabrać”, od emere „kupić, nabyć”[13].
- saxatilis: łac. saxatilis „bywalec skał”, od saxum, saxi „kamień, skała”[13].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 108–123 mm, długość ogona 152–217 mm, długość ucha średnio 15 mm, długość tylnej stopy 39–47 mm; masa ciała 57–85 g[14].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Szczuroskoczek kalifornijski występuje głównie na obszarach trawiastych, chaparralu oraz w luźnych drzewostanach. Okresy nieaktywności spędza w norach wykopanych (samodzielnie bądź przez wiewiórki) pod skałami bądź krzewami. Przemieszcza się korzystając ze ścieżek wydeptanych przez inne zwierzęta oraz z dróg. Rozmnaża się głównie od lutego do września. W ciągu roku może mieć kilka miotów, liczących od 2 do 4 młodych. Żywi się głównie nasionami, zielnymi częściami roślin i owocami (np. roślin z rodzaju mącznica (Arctostaphylos))[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dipodomys californicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b C.H. Merriam. Descriptions of three new kangaroo rats, with remarks on the identity of Dipodomys ordii of Woodhouse. „North American Fauna”. 4, s. 49, 1890. (ang.).
- ↑ O. Bangs. Descriptions of some new mammals from western North America. „Proceedings of the New England Zoölogical Club”. 1, s. 65, 1899. (ang.).
- ↑ L. Kellogg. Report upon mammals and birds found in portions of trinity, Siskiyou and Shasta counties, California, with description of a new Dipodomys. „University of California publications in zoology”. 12 (13), s. 366, 1916. (ang.).
- ↑ E.A. Goldman. A new kangaroo rat of the genus Dipodomys from Oregon. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 38, s. 33, 1925. (ang.).
- ↑ J. Grinnell & J.M. Linsdale. A new kangaroo rat from the Upper Sacramento Valley, California. „University of California publications in zoology”. 30 (17), s. 453, 1929. (ang.).
- ↑ J. Grinnell. Four new kangaroo rats from west-central California. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 32, s. 205, 1919. (ang.).
- ↑ a b F. Cassola, Dipodomys californicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-10-11] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 217. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 302. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species: Dipodomys californicus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-10-11].
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 238, 1904. (ang.).
- ↑ a b c d The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ D. Hafner: Family Heteromyidae (Pocket Mice, Kangaroo Mice and Kangaroo Rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 228. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).