Discoglossus galganoi
| Discoglossus galganoi[1] | |||
| Capula, Nascetti, Lanza, Bullini & Crespo, 1985 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Discoglossus galganoi | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 Powyższa mapa nie uwzględnia obszarów występowania D. jeannae, uważanego obecnie za podgatunek D. galganoi | |||
Discoglossus galganoi – gatunek płaza bezogonowego z rodziny ropuszkowatych występujący endemicznie na Półwyspie Iberyjskim, gdzie zasiedla obszary podmokłe. Dorasta do 8 cm długości i z wyglądu przypomina spokrewnioną ropuszkę krągłojęzyczną. Okres godowy trwa od października do późnego lata, a jaja składane są na dnie zbiornika wodnego lub przyczepiane do wodnej roślinności. Gatunek najmniejszej troski (LC) w związku z m.in. rozległym zasięgiem występowania i dużymi rozmiarami populacji.
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Płaz ten dorasta do 4–8 cm długości[3]. Z wyglądu bardzo podobny do spkorewnionej ropuszki krągłojęzycznej (Discoglossus pictus), od której różni się m.in. praktycznie niewidoczną błoną bębenkową, nieco szerszą głową oraz bardziej wydłużonym pyskiem[4]. Występują trzy główne typy ubarwień: osobniki o jednolitym ubarwieniu, osobniki z dużymi ciemnymi kropkami mającymi jasne brzegi, oraz osobniki z widocznymi podłużnymi paskami. Źrenica ma kształt odwróconej kropli[5].
Zasięg występowania i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Endemit. Do niedawna uważano, że występuje w całej Portugalii i w zachodniej części Hiszpanii, a od spokrewnionego taksonu Discoglossus jeanneae oddziela go hiszpańska rzeka Gwadalkivir na południu oraz słone jeziora w środkowej części Hiszpanii[3]. W 2020 roku Dufrenses i inni dokonali analizy filogenetycznej tych dwóch taksonów i wykazali, że pomimo pewnych różnic genetycznych taksony te krzyżują się ze sobą w strefach kontaktu (ang. contact zones) rozciągających się na setki kilometrów, co sugeruje, że nie doszło między nimi do wytworzenia bariery reprodukcyjnej[6]. Od tego czasu D. jeanneae traktowany jest przez większość herpetologów jako podgatunek D. galganoi[6][7][2]. W związku z powyższym według IUCN obecny zasięg obejmuje również południową, wschodnią i północno-wschodnią część Hiszpanii. Płaz ten występuje na wysokości do 2050 m n.p.m. i zasiedla obszary podmokłe charakteryzujące się bujną roślinnością, takie jak wody stojące, górskie strumienie, wody brachiczne. Na lądzie D. galganoi spotykany jest na skałach granitowych, obszarach piaszczystych w pobliżu morza, otwartych przestrzeniach, łąkach czy chaszczach[2].
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Okres godowy trwa od października do późnego lata. Podczas całego okresu godowego samica może złożyć do 4900–5600 jaj. Samica kopuluje z wieloma samcami, a po każdej kopulacji składa od 20 do 50 jaj, które przyczepiane są pojedynczo lub w małych grupkach do dna zbiornika wodnego lub do wodnej roślinności. Jaja mają średnicę 1,5–2 mm, a do wyklucia kijanek dochodzi po 2–6 dniach, w zależności od temperatury. Nowo wyklute kijanki mierzą 3 mm długości, a do przeobrażenia dochodzi po 22–60 dniach, kiedy to długość kijanek wynosi 2,5–3,5 cm. Dojrzałość płciowa wśród samców osiągana jest w wieku 3–5 lat, a wśród samic w wieku około 4 lat. Długość życia wynosi około 9 lat[5].
Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]
IUCN klasyfikuje D. galganoi jako gatunek najmniejszej troski (LC) w związku z rozległym zasięgiem, tolerancją na modyfikacje siedliska oraz dużymi rozmiarami populacji. W Hiszpanii jest to gatunek powszechny na większości jego obszaru występowania, a w Portugalii płaz ten jest lokalnie powszechny. Szacuje się natomiast, że populacja D. galganoi maleje, a niektóre odizolowane subpopulacje wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego mogły wyginąć[2].
Gatunkowi temu zagrażać może rozwój rolnictwa i infrastruktury, zanieczyszczanie środowisk wodnych, introdukcja obych gatunków ryb drapieżnych i skorupiaków (w szczególności raka luizjańskiego, Procamabrus clarkii), dezertyfikacja siedlisk w południowej Portugalii oraz powstawanie elektrowni wodnych w niektórych częściach Portugalii. Jednakowoż, obecnie płazowi temu nie zagraża najprawdopodobniej wyginięcie. D. galganoi występuje w hiszpańskich Parkach Narodowych Doñana, Atlantyckich Wysp Galicji, Sierra Nevada i Cabañeros. Wymieniony jest również w załączniku II konwencji berneńskiej oraz załączniku IV dyrektywy siedliskowej Unii Europejskiej. Ponadto chroniony jest przez ustawodawstwo krajowe w Hiszpanii i znajduje się w hiszpańskiej czerwonej księdze[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Discoglossus galganoi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e IUCN SSC Amphibian Specialist Group, Discoglossus galganoi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [dostęp 2023-04-08] (ang.).
- ↑ a b Dufresnes Ch., Amphibians of Europe, North Africa and the Middle East, 19 stycznia 2019, s. 37, ISBN 978-1-4729-4137-4.
- ↑ Jeroen Speybroeck i inni, Field Guide to the Amphibians & Reptiles of Britain and Europe, Bloomsbury Publishing Plc, 2016, s. 128, ISBN 978-1-4729-7042-8.
- ↑ a b AmphibiaWeb - Discoglossus galganoi [online], amphibiaweb.org [dostęp 2023-04-08].
- ↑ a b Christophe Dufresnes i inni, Integrating hybrid zone analyses in species delimitation: lessons from two anuran radiations of the Western Mediterranean, „Heredity”, 124 (3), 2020, s. 423–438, DOI: 10.1038/s41437-020-0294-z, ISSN 1365-2540 [dostęp 2023-04-08] (ang.).
- ↑ J. Speybroeck i inni, Species list of the European herpetofauna – 2020 update by the Taxonomic Committee of the Societas Europaea Herpetologica, „Amphibia-Reptilia”, 41 (2), 2020, s. 139–189, DOI: 10.1163/15685381-bja10010.