Dobromierz (województwo dolnośląskie)

Dobromierz
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	świdnicki
Gmina	Dobromierz
Liczba ludności (III 2011)	847
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	58-170
Tablice rejestracyjne	DSW
SIMC	0852022
	Położenie na mapie gminy Dobromierz Dobromierz
	Położenie na mapie Polski Dobromierz
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Dobromierz
	Położenie na mapie powiatu świdnickiego Dobromierz
	50°54′40″N 16°14′18″E/50,911111 16,238333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Dobromierz (niem. Hohenfriedeberg^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Dobromierz. Siedziba gminy Dobromierz.

W latach 1409–1945 samodzielne miasto. W 1946 r. wieś została włączona administracyjnie do nowo powstałego województwa wrocławskiego tracąc status miasta, a niemieckojęzyczna ludność została wysiedlona.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dobromierz. W latach 1945–1947 miejscowość była nazywana Górą Pokoju oraz Wysoką Górą Pokoju. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Integralne części wsi Dobromierz
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0852039	Bronówek	przysiółek
0852045	Serwinów	przysiółek

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Atrakcyjność turystyczną miejscowość zawdzięcza swemu położeniu na Przedgórzu Sudeckim, w prowincji Masywu Czeskiego pomiędzy Pogórzem Kaczawskim, Górami Wałbrzyskimi a Równiną Wrocławską. W sąsiedztwie wsi znajduje się zbiornik retencyjny na Strzegomce. Położona jest przy drodze krajowej nr 5 i drodze krajowej nr 34.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[5]:

obręb staromiejski, z 1409 r.
kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, późnogotycki z początku XV–XVIII w.
cmentarz
kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pomocniczy pw. św. Piotra i Pawła, klasycystyczny, wybudowany w latach 1828–1832.
plebania, ul. Cmentarna 8, z XVIII w., XIX w.
zespół pałacowy i folwarczny:
- pałac, barokowy, z około 1727 r., przebudowany w stylu klasycystycznym w XIX w.
- park, z pierwszej z połowy XVIII w., XIX w.
- folwark
  - dwie oficyny mieszkalne, z około 1727 r., XIX w.
  - wozownia, z pierwszej połowy XVIII w.
  - stajnia, z około 1727 r.
  - pięć bram, z pierwszej połowy XVIII w.
  - ogrody gospodarcze (teren dawnych ogrodów i dziedzińca)
dom, ul. Cmentarna 2, z XVIII w.
domy, ul. Kościelna 1, 5, 6, 7, 8, z XIX w.
domy, ul. Wolności 2, 5, 7, 18, z XIX w.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Gmina Dobromierz znajduje się w całości na ziemiach dawnej tzw. Trzebowii - ziemi plemiennej Trzebowian.

Pierwsza wzmianka o Dobromierzu pochodzi z 1277 r. W średniowieczu miasto wchodziło w skład dóbr należących do pobliskiego zamku Cisy^[6]. W 1409 r. król Czech Wacław IV Luksemburski nadał ówczesnemu Friedebergowi prawa miejskie oraz herb, który przedstawiał dwie złote litery W przedzielone złotą strzałą ze załamanym grotem na niebieskim tle. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Frideberga^[7].

4 czerwca 1745 pod Dobromierzem została stoczona jedna z największych bitew w wojnie o sukcesję austriacką, w której wojska pruskie dowodzone przez króla Prus Fryderyka II Wielkiego odniosły zwycięstwo nad wojskami koalicji austriacko-saskiej pod dowództwem Karola Lotaryńskiego. W 1827 miał miejsce wielki pożar, który zniszczył większą część zabudowy^[8].

W 1909 r. został oddany do użytku nowy ratusz.

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]

Na terenie miejscowości działalność religijną prowadzi:

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 24747
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 230 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 159. [dostęp 2012-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
↑ http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/89407/Boguszewicz_Corona%20Silesiae.pdf
↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 175. ISBN 978-83-910595-2-4.
↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka 1977, s. 204-205
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-04] .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Rezydencje ziemi świdnickiej, zespół redakcyjny: W. Rośkowicz, S. Nowotny, R. Skowron, Świdnica 1997, s. 15.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Serwis gminy
Hohenfriedberg (niem.), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 94 .
Dobromierz - Hohenfriedeberg, Wysoka Góra (do 1947 r.) na portalu polska-org.pl
Bitwa pod Dobromierzem - Schlacht bei Hohenfriedeberg na portalu polska-org.pl

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 24747

[GUS-2] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 230 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[MP-4] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)

[5] Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 159. [dostęp 2012-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

[6] ttp://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/89407/Boguszewicz_Corona%20Silesiae.pdf

[7] Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 175. ISBN 978-83-910595-2-4.

[dolnyslask-8] Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka 1977, s. 204-205

[9] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-04] .

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Przynależność wojewódzka	woj. wrocławskie
Miasta (1945-75)	Bolków Dobromierz (do 1945) Jawor
Gminy wiejskie (1945-54 i 1973-75)	Bolków (od 1973) Dobromierz Kaczorów (do 1954) Męcinka (od 1973) Mściwojów Paszowice Piotrowice (do 1954) Słup (do 1954) Wierzchosławice (do 1954)
Gromady (1954-72)	Bolków (1954-72) Dobromierz (1954-72) Gniewków (1954-71) Jawor (1960-72) Kaczorów (1954-72) Lipa (1954-72) Małuszów (1954-59) Męcinka (1954-72) Mściwojów (1954-72) Paszowice (1954-72) Piotrowice (1954-71) Pomocne (1954-72) Roztoka (1954-72) Sady Górne (1954-59) Snowidza (1954-59) Sokola (1954-72) Wierzchosławice (1954-56)