Dobromir (ojciec Emnildy)
Dobromir (X w.) – ojciec Emnildy, trzeciej żony Bolesława I Chrobrego, księcia, a później króla Polski. Wspomniany jedynie w Kronice Thietmara, w której został określony jako czcigodny senior.
Thietmar nie podał jego narodowości, jednak słowiańskie imię sugeruje, że musiał on władać w jednym z państw na szeroko pojętym pograniczu słowiańsko-niemieckim. Fakt, że książę został określony przez kronikarza jako człowiek czcigodny, pozwala mniemać, że był on osobą, w pewnym przynajmniej stopniu, znaną w wyższych warstwach społeczeństwa wschodnioniemieckiego, a zarazem musiał być księciem chrześcijańskim – w przeciwnym razie biskup merseburski, którym był Thietmar, nie określiłby go tak pozytywnie. Dodatkową przesłanką jest wyraźnie niemieckie imię córki Dobromira, Emnildy. Z tych powodów większość badaczy szuka władztwa tego księcia na Połabiu, gdzie rządziłby z nadania niemieckiego. W świetle trendów politycznych tego okresu, często za najtrafniejsze uchodzi lokalizowanie księstwa Dobromira na graniczącym z Polską terytorium Milczan (Łużyce Górne). Terytorium to w kolejnych latach stanowiło ziemię sporną między Polską i Niemcami, co wyjaśniałoby próby zjednania sobie przez władcę polskiego miejscowego dynasty.
Niektórzy historycy wskazują, że Dobromir mógł rządzić innym plemieniem słowiańskim, jednym z tych, które po wielkim powstaniu Słowian połabskich (983) zachowały chrześcijaństwo: Stodoranami bądź Obodrzycami. Istnieje hipoteza[1], jakoby Dobromir był synem księcia Stodoran Tęgomira oraz bratem Przybysława. Koncepcje te uchodzą za mniej prawdopodobne, ponieważ żaden z wymienionych ludów nie graniczył z państwem Piastów.
Część historyków lokalizowała władztwo Dobromira w innych rejonach słowiańszczyzny. Henryk Łowmiański uznał go za ostatniego udzielnego księcia krakowskiego, który miał rządzić w Małopolsce z nadania czeskiego. Po jego śmierci władzę w tej dzielnicy, nadal podlegającej Czechom, miał przejąć, w efekcie zawartego małżeństwa z Emnildą, Bolesław Chrobry. Hipoteza ta, zakładająca, że aż do 999 Chrobry rządził Małopolską z nadania czeskiego, jest odrzucana przez większość historyków. Dogłębniejszą jej krytykę przeprowadził Gerard Labuda. Brakuje jej też silniejszej podstawy źródłowej.
Inny historyk, Tadeusz Wasilewski, lokalizował państwo Dobromira na pograniczu polsko-czeskim. Książę ten miał być ostatnim władcą morawskim. Również jednak ta teza nie znajduje potwierdzenia w źródłach. Jest odrzucana przez historyków również dlatego, że panujący na Morawach książę raczej nie byłby tak dobrze znany merseburskiemu biskupowi, a jego córka nie przyjęłaby niemieckiego imienia.
Feliks Koneczny umieszczał państwo Dobromira na Pomorzu, jednak ta koncepcja nie znalazła dobrego uzasadnienia.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Teorię tę wysunął J. Widajewicz, Skąd pochodziła Emnilda, [w:] „Życie i Myśl”, 1951, s. 482. Zob. Kronika Thietmara, Kraków 2005, s. 309, przyp. 347.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Źródła
- Thietmar, Kronika Thietmara, IV 58, wyd. i przeł. Marian Jedlicki, Poznań 1953, s. 224.
- Opracowania naukowe
- Balzer O., Genealogia Piastów, Kraków 1895, s. 42;
- Labuda G., Studia nad początkami państwa polskiego, t. 2, Poznań 1988, s. 288-292;
- Ludat H., Dobromir, [w:] Lexikon des Mittelalters, Bd. III, 1986, szpalta 1150-1151;
- Łowmiański H., Początki Polski, t. 5, Warszawa 1975, s. 569-571;
- Jerzy Strzelczyk, Bolesław Chrobry, Poznań: Wydaw. WBP, 1999, s. 27-30, ISBN 83-85811-70-2, OCLC 170026985.
- Wasilewski T., Pochodzenie Emnildy, trzeciej żony Bolesława Chrobrego a geneza polskiego władztwa na Morawach, „Kwartalnik Historyczny”, t. 94, 1987, nr 2, s. 30-47;
- Widajewicz J., Skąd pochodziła Emnilda, "Życie i Myśl" 1951.