Dolina Kobylańska

Dolina Kobylańska, zwana również rzadziej Doliną Karniowską, Dolinką Karniowicką lub Jarem Kobylańskim. Jest to dolinka długości około 4 km, znajdująca się w granicach wsi Kobylany i Karniowice, około 20 km od Krakowa. Położona jest na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej i jest jedną z dolin wchodzących w skład Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie. Większa część doliny położona jest na Wyżynie Olkuskiej a wylota dochodzi do Rowu Krzeszowickiego. Najwyższe wzgórza z rejonie Gzylowej Skały wznoszą się na wysokość 455,2 m n.p.m. natomiast wylot doliny ma rzędna 300 m n.p.m.

Opis doliny

Wylot Doliny Kobylańskiej znajduje się na północnych krańcach zabudowań wsi Kobylany. Dojść można ulicą asfaltową wybudowaną w 2012 roku. Poprzednio do doliny prowadziła ścieżka z płyt betonowych, ułożonych obok koryta potoku Kobylanka mającego źródła w tej właśnie dolinie. Koryto tego potoku było równocześnie drogą dojazdową dla okolicznych mieszkańców (dla innych zakaz wjazdu). Do doliny od strony zachodniej prowadzi specjalna ścieżka z parkingu położonego przy drodze do Będkowic. Na początek doliny prowadzi droga z parkingu w centrum Będkowic.

Wylot doliny ograniczony jest bramą skalną, za nią ciągnie się niezalesiony, kręty i skalisty wąwóz zwany Nagajami. Na obu jego zboczach, a w niektórych miejscach również w dnie doliny występują wapienne skały. Są bardzo strome i większość z nich udostępniona jest do wspinaczki. Tworzą poszarpane granie, pojedyncze bloki lub mury skalne. Mają swoje nazwy nadane przez wspinaczy skałkowych, którzy tutaj uczą się wspinaczki. Wielu znanych polskich taterników i alpinistów tutaj rozpoczynało swoja górską karierę. W sezonie urlopowym można tu zobaczyć niemal na każdej skale licznych wspinaczy. Po zachodniej stronie wąwozu, w jego dolnej części, znajdują się: Sikornik (przez wspinaczy zwany Kula), Turnia Marcinkiewicza, Szara Płyta, Turnia z Krokiem, Zjazdowa Turnia, Turnia Długosza, Bodzio, Cycówka, Czarna Ścianka. Skały po wschodniej stronie doliny występują na niemal całej jej długości i są to (idąc od dołu) m.in.: Przydrożne, Mnich, Żabi Koń, Dzwon, Dwoista, Okręt, Płetwa, Krucha Turnia, Pieninki, Wronia Baszta, Omszała Turnia, Obelisk, Sępia Baszta, Szeroka Turnia, Jastrzębia Turnia, Lotniki, Słoneczna Turnia i na samym końcu Gzylowe Skały. W Zjazdowej Turni znajduje się jaskinia, zwana przez wspinaczy Garaż, a szczyt Żabiego Konia zwieńczony jest krzyżem. W dolnej części doliny znajduje się rozszerzenie – płaski trawiasty teren wykorzystywany często przez turystów jako miejsce do odpoczynku.

Nieco wyżej w ścianach wschodniego zbocza wąwozu wykute są schody prowadzące do znajdującej się w grocie skalnej kapliczki Matki Boskiej. Wmurowana po lewej stronie tablica głosi: „Rok pamiętny objawienia Matki Boskiej 1914. Tu jest moja wola stwierdzają wierni”. Spod kapliczki ładny widok na dolinę.

Wyżej ścieżka przekracza potok prowadząc obok samotnej skalnej iglicy wystającej z ziemi. Górna część doliny porośnięta jest lasem mieszanym. W nim również znajdują się wysokie skały wapienne. W górnej części doliny wychodząc z lasu widzimy skałę, na wierzchołku której rośnie wykrzywiona przez wiatr sosna.

Dnem Doliny Kobylańskiej płynie potok Kobylanka, w niektórych miejscach zanikający. Zasilany jest wieloma źródłami i wywierzyskami, jednym z nich jest Źródło św. Antoniego znajdujące się tuż obok ścieżki w dolnej części doliny. Przepływ wód w dolinie w większości odbywa się podziemnymi szczelinami i pustkami krasowymi.

Dolina Kobylańska jest nie tylko piękna krajobrazowo, ale ma również bogatą przyrodę. Na wapiennych skałach występują bogate zbiorowiska muraw kserotermicznych i naskalnych. Na piargach występuje rzadki gatunek paproci zachyłka Roberta. W płaskich rozszerzeniach doliny roślinność pastwiskowa (Lolio-Suretum) i krzaczaste zarośla. Nad potokami znaleźć można zbiorowiska ziołorośli i szuwaru mannowego (Sparganio-Glycerietum). Wiosną przed rozwojem liści przez drzewa bujnie zakwitają tutaj: śledziennica skrętolistna, zawilec gajowy i żółty, kokorycz pełna (wśród fioletowych kwiatów trafiają się osobniki o białych kwiatach), fiołki, zdrojówka rutewkowata, pierwiosnek lekarski, miodunka ćma, knieć błotna, a w cienistych miejscach w lesie przylaszczka pospolita i kopytnik pospolity. Na różnorodność zbiorowisk leśnych składają się: lasy grądowe, brzozowe młodniki i lasy sosnowo-dębowe. Na zachodniej stronie zbocza górnej części wąwozu występuje rzadki endemiczny gatunek brzoza ojcowska i jedyne na całej Jurze stanowisko krzaczastej brzozy Szafera.

Dolina Kobylańska jest często odwiedzana przez wypoczywających na łonie natury wczasowiczów. Oprócz wspinaczy, upodobali ja sobie także paralotniarze i speleolodzy, odbywają się w niej liczne kursy, odwiedzają ją wycieczki szkolne.

Szlaki turystyczne

pieszy – z Kobylan przez Dolinę Kobylańską, Będkowice, fragment Doliny Będkowskiej, Dolinę Szklarki, rezerwat przyrody Dolina Racławki do Paczółtowic.

rowerowy – z Kobylan przez Dolinę Kobylańską (do góry), Krzemionkę, Dolinę Bolechowicką (w dół) do Bolechowic.

Panorama Doliny Kobylańskiej

Linki zewnętrzne

• Widok na Dolinę Kobylańską z satelity (via wikimapia.org)
• Dolina Kobylańska Opis dojazdu oraz samej wycieczki po dolinie