Dolný Jelenec

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Dolný Jelenec – dawniej samodzielna osada, obecnie część miejscowości Staré Hory w kraju bańskobystrzyckim, w powiecie Bańska Bystrzyca na Słowacji. Znajduje się w Starohorskiej Dolinie pomiędzy Wielką Fatrą a Starohorskimi Wierchami. Zabudowania osady rozłożyły się wzdłuż koryta Jelenskiego potoku i przy jego ujściu do Starohorskiego potoku. Przez Dolný Jelenec przebiega droga krajowa nr 59[1].

Osada Dolný Jelenec powstała przy hucie, a jej pierwsi mieszkańcy zajmowali się wytwarzaniem węgla drzewnego na potrzeby tej huty. Huta działała do około 1550 roku. W 1925 r. na Jelenskim potoku wybudowano elektrownię wodną Dolný Jelenec. Oprócz zapory elektrowni i jej zbiornika wodnego turystyczną atrakcją w Dolnym Jelencu są zabytkowe drewniane domy oraz pomnik „Mor ho!” upamiętniający rozgłośnię radiową słowackiego powstania narodowego[2].

Przy ścianie skalnej nad osadą znajduje się punkt widokowy i pomnik Jozefa Dekreta-Matejovie[3], leśnika zasłużonego dla ochrony i odbudowy tutejszych lasów, znacznie zdewastowanych przez górnictwo i hutnictwo. Autorem rzeźby jest F. Šidlo[4].

W Dolnym Jelencu zaczyna się utworzona w 1993 r. leśna ścieżka dydaktyczna imieniem J. Dekreta-Matejovie. Ma długość 9,5 km i 14 przystanków z planszami dydaktycznymi. Zaczyna się koło pomnika J. Dekreta-Matejoviego i prowadzi przez osady Horný Jelenec, Valentová, Rybô i Kohútová, po czym pod Majerową Skałą schodzi na powrót do Dolnego Jelenca[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Veľká Fatra. Turistická mapa 1:50 000, Banská Bystrica: Tatraplan, 2017, ISBN 978-80-89134-33-5
  2. Dolný Jelenec. [dostęp 2020-08-28].
  3. a b Burkovský Július, Lesnícky náučný chodník Jozefa Dekreta Matejovie, w: „Bystrický Permon” R. VII, číslo 4., December 2009, s. 12.
  4. Viliam Pichler: Pamätník Jozefa Dekreta Matejovie [w:] "Krásy Slovenska" R. LVII, nr 6/1980, s. 284