Dom ariański w Rakowie
 nr rej. 508 z 18.09.1957 oraz 456 z 15.04.1967[1]
| |
 Dom Wójta | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Jana Sienieńskiego 6 |
| Styl architektoniczny |
późny renesans (wnętrze) |
| Ukończenie budowy |
przełom XVI i XVII wieku |
| Pierwszy właściciel |
Jan Siekierzyński i Netta Theodorikówna |
| Kolejni właściciele |
Samuel Goryszowski, Andrzej Mokronowski, rodzina Kuraszewiców, Jan i Ignacy Kossowscy, Ignacy i Marianna Praszkiewiczowie. |
| Obecny właściciel |
Urząd Gminy Raków |
Położenie na mapie gminy Raków  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kieleckiego  | |
 50°40′34,25″N 21°02′36,88″E/50,676181 21,043578
| |
Dom ariański w Rakowie (zwany też Domem wójta) – późnorenesansowy budynek znajdujący się na rogu ul. Sienieńskiego i Kościelnej w Rakowie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Najokazalszy i największy, zachowany do dnia dzisiejszego, budynek z czasów ariańskich został wzniesiony na przełomie XVI i XVII wieku. Pierwotnie należał do Jana Siekierzyńskiego i jego żony Netty Theodorikówny. W 1634 Siekierzyńscy sprzedali go aptekarzowi i wójtowi Rakowa – Samuelowi Goryszowskiemu. Następnie dom stał się własnością Andrzeja Mokronowskiego, właściciela połowy miasta Rakowa i starosty radzyńskiego, który następnie w 1683 sprzedał go rodzinie Kuraszewiców. W 1757 Jan i Ignacy Kossowscy sprzedali dom ariański Ignacemu i Mariannie Praszkiewiczom, którzy urządzili w nim karczmę.
W latach 50. XX wieku w budynku mieścił się magazyn nawozów sztucznych, potem Gminna Biblioteka Publiczna[potrzebny przypis]. W 2015 roku zakończono rewitalizację budynku[2].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Budynek jest murowany, parterowy, podpiwniczony, wzniesiony na rzucie prostokąta. Dach pierwotnie pokryty gontem, obecnie blaszany. Na zewnątrz bezstylowy, wewnątrz ślady architektury późnorenesansowej; od południa znajduje się sala przez całą szerokość budynku, o sklepieniu kolebkowym z lunetami, pokrytym późnorenesansową stiukową dekoracją żebrową, z rozetami; delikatny rysunek zworników wykazuje wysoką klasę artystyczną, a ornamentyka nie zawiera żadnych motywów religijnych. W tejże sali znajduje się okienko w obramieniu późnorenesansowym. W niektórych pozostałych pomieszczeniach zachowały się sklepienia kolebkowo-krzyżowe.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 15 lutego 2023, s. 30 [dostęp 2015-11-13].
- ↑ Odnowiony rynek w Rakowie cieszy mieszkańców | Radio Kielce, www.radio.kielce.pl [dostęp 2019-12-23] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom III, Województwo kieleckie, zeszyt 7, Powiat opatowski, Warszawa 1959.
- S. Malanowicz, Zabudowa miasta Rakowa, [w:] Raków ognisko arianizmu, pod red. S. Cynarskiego, Kraków 1968.
- W. Urban, Poszukiwanie zabytków poariańskich, [w:] Odrodzenie i Reformacja w Polsce, tom I, Warszawa 1956.