Dom bankowy Wilhelma Landaua w Łodzi
 nr rej. A/66 z 20 stycznia 1971 r.[1]
| |
 Dom bankowy Wilhelma Landaua (widok współczesny) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Ukończenie budowy | |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele | |
Położenie na mapie Łodzi  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
 51°46′20,9939″N 19°27′19,6391″E/51,772498 19,455455
| |
Dom bankowy Wilhelma Landaua – kamienica znajdująca się przy ulicy Piotrkowskiej 29 w Łodzi[2].
Kamienica jest przykładem najbardziej efektownego budownictwa secesyjnego w Łodzi[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Bank Wilhelma Landaua założony w 1858 roku należał do najpoważniejszych prywatnych banków warszawskich końca XIX wieku. W Łodzi bank działał od 1870 roku, początkowo filia banku mieściła się przy ulicy Piotrkowskiej 39.
Po zakupie w początku XX wieku działki przy posesji nr 29, Wilhelm Landau zlecił wykonanie projektu nowej siedziby. Projekt trzypiętrowej kamienicy z mansardowym dachem, w kwietniu 1902 roku, wykonał łódzki architekt Gustaw Landau-Gutenteger. Budowa została ukończona w 1903 roku[2]. Bank zajmował w tej kamienicy jedynie pierwsze piętro, na drugim i trzecim wynajmowano cztery wielopokojowe luksusowe mieszkania, natomiast parter wynajmowano na sklepy. W latach międzywojennych gmach został sprzedany Polskiemu Bankowi Przemysłowemu we Lwowie, później zaś właścicielowi prywatnemu. W latach 1945-1951 w kamienicy mieścił się Zarząd Centralny Państwowego Urzędu Repatriacyjnego[4].
W 1952 roku w kamienicy otwarto drugi w Łodzi Dom Handlowy „Delikatesy”, a w roku 1962 na frontonie umieszczono pierwszy w mieście kolorowy, trzypiętrowy neon obrotowy. W latach 80. XX w. przeprowadzono remont generalny przywracając świetność elewacji[3].
Budynek wpisany jest do rejestru zabytków pod numerem A/66 z 20.01.1971[1].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Architektura budynku łączy neobarokową formę, wzorowana na ówczesnej architekturze paryskiej, z detalem o charakterze secesyjnym: roślinno-geometrycznymi ornamentami, charakterystycznymi maskami, miękkim wykrojem okien. Obiekt posiada także wyraźne cechy modernistyczne, do których należą: nowoczesna konstrukcja (żelazna; zastosowano też żelbet), wyraziste podziały elewacji oraz oszczędnie zastosowany detal[5].
Secesyjny wystrój ozdobił także wnętrza.
Elewacja kamienicy od strony ulicy Piotrkowskiej ma sześć okien, a dłuższa od strony Więckowskiego – osiem. Obie elewacje łączy półokrągły narożnik o trzech oknach, zwieńczony kopułą. Nad głównym portalem, od ulicy Piotrkowskiej głowa Merkurego – boga handlu, w otoczeniu liści i roślin, a w łuku portalu inicjały właściciela WL wplecione w dekoracje roślinne.
Tablica na fasadzie od strony ulicy Piotrkowskiej upamiętnia poetę Młodej Polski Tadeusza Micińskiego, który urodził się w domu, stojącym poprzednio na miejscu obecnej kamienicy.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2020-02-07].
- ↑ a b Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 191, ISBN 978-83-939822-4-0.
- ↑ a b Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński: Spacer pierwszy. Ulica Piotrkowska. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2008. ISBN 978-83-927666-4-3.
- ↑ Henryk Markowski, Wojewódzki Oddział Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w Katowicach w latach 1945-1951, Katowice 2007 [dostęp 2022-08-21].
- ↑ Krzysztof Stefański, Błażej Ciarkowski, Modernizm w architekturze Łodzi XX wieku, Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2018, s. 19.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- opracowanie Krzysztofa Stefańskiego i Stanisława Łukawskiego