Dom handlowy w Łodzi (ul. Piotrkowska 114/116)
 nr rej. /ZS-1/13 z 27 lutego 1964 orazA/13 z 20 stycznia 1971[1] | |
 Budynek w roku 2019 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Piotrkowska 114 i 116 |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Kondygnacje |
budynek parterowy |
| Rozpoczęcie budowy |
1896 |
| Ukończenie budowy |
1899 |
Położenie na mapie Łodzi  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
 51°45′48,67″N 19°27′33,53″E/51,763519 19,459314
| |
Dom handlowy – zabytkowy budynek znajdujący się w Łodzi pośrodku dziedzińca podwórek dwóch posesji 114 i 116 przy ulicy Piotrkowskiej[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Neoklasyczny parterowy budynek został wybudowany w latach 1896–1899[1][3] na podstawie projektu wykonanego przez architekta, Franciszka Chełmińskiego[4]. Powstał na zamówienie bałuckiego kupca, Jonasza Warszawskiego[2]. Murowany budynek wzniesiono na planie prostokąta, bogato ozdobiono w kolumny z kapitelami, sztukaterie itp. Budynek posiada dwie kondygnacje: parter oraz rozległe piwnice pod całym budynkiem służące hali targowej jako lodownia. Okna są zdobione półkolistymi łukami[2]. Budowla zwieńczona jest od góry rzymską attyką[2].
Budynek pełnił funkcję hali targowej[1]. Mieściły się w nim sklepy, magazyn i fabryka wody sodowej[2]. Po I wojnie światowej w budynku była drukarnia, składy w piwnicach oraz sala gimnastyczna[3]. Podczas II wojny światowej Niemcy zdewastowali wnętrze budynku[2]. W latach 1945–1946[potrzebny przypis] funkcjonował w nim prowizoryczny[potrzebny przypis] dom modlitwy, a po pewnym czasie drukarnia[2].
Od 10 października 2003 znajdowała się w nim Galeria Atlas Sztuki[5], w której odbywały się wystawy sztuki współczesnej między innymi takich artystów jak Roman Opałka, David Lynch, Gerhard Jürgen Blum-Kwiatkowski oraz lokalnej grupy Łódź Kaliska[6]. Ostatnią, osiemdziesiątą ósmą wystawą o tytule Odmowa / Refusal były prace Rafała Milacha[7].
Dostosowując budynek do wymagań galerii sztuki wybudowano nieukończone wcześniej wieże zegarowe. Zostały one umieszczone w połowie dłuższych boków budynku, nad wejściami. Planowano zamontowanie w nich stylizowanych, elektrycznych zegarów, co nigdy nie doszło do skutku. Wewnątrz przeprowadzono generalny remont, wymieniono okna oraz wybudowano antresolę w środkowej części budynku.
18 czerwca 2017 Galeria Atlas Sztuki zakończyła swoją działalność, a budynek od tego czasu jest do wynajęcia.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Elewacja północno-wschodnia w 2019 roku. -
Rysunek elewacji wschodniej z roku 1967. -
Rysunek elewacji północnej z roku 1967.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 44 [dostęp 2014-08-05].
- ↑ a b c d e f g Aleksandra Hac. Sześć krów z Pietryny. „Gazeta Wyborcza”. Strony Lokalne Łódź nr 171, wydanie piątek 27 lipca 2014, s. 2. Łódź.
- ↑ a b c Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 201, ISBN 978-83-939822-4-0.
- ↑ Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński: Spacer pierwszy. Ulica Piotrkowska. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2008. ISBN 978-83-927666-4-3.
- ↑ Atlas Sztuki / Roman Opałka [online], www.atlassztuki.pl [dostęp 2018-07-02].
- ↑ Atlas Sztuki / Wystawy [online], www.atlassztuki.pl [dostęp 2018-07-02].
- ↑ Atlas Sztuki / Rafał Milach [online], www.atlassztuki.pl [dostęp 2018-07-02].