Dom im. Józefa Piłsudskiego w Krakowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Oleandry
Dom im. Józefa Piłsudskiego
Symbol zabytku nr rej. A-853 z dnia 21.06.1990
Ilustracja
Widok od strony Błoń
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Adres

al. 3 Maja 7
ul. Oleandry 2

Typ budynku

kamienica

Styl architektoniczny

modernizm

Architekt

Adolf Szyszko-Bohusz
i Stefan Strojek

Inwestor

Związek Legionistów Polskich

Rozpoczęcie budowy

1928

Ukończenie budowy

1934

Właściciel

Gmina Miejska Kraków

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „OleandryDom im. Józefa Piłsudskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „OleandryDom im. Józefa Piłsudskiego”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „OleandryDom im. Józefa Piłsudskiego”
Ziemia50°03′37,24″N 19°55′14,38″E/50,060344 19,920661
Dom im. Józefa Piłsudskiego – maska pośmiertna Marszałka.

Oleandry - Dom im. Józefa Piłsudskiego – zabytkowy budynek znajdujący się w Krakowie przy Alei 3 Maja 7 na rogu ulicy Oleandry. Dom stoi w miejscu, z którego w 1914 roku wyruszyła Pierwsza Kompania Kadrowa kierując się na terytorium zaboru rosyjskiego. Obecnie mieszczą się tu: Komenda Naczelna Związku Legionistów Polskich, Komenda Główna Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny oraz Archiwum Czynu Niepodległościowego. Wcześniej znajdowało się również Muzeum Czynu Niepodległościowego[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Decyzję o budowie Domu podjęli obecni na I Zjeździe Związku Legionistów Polskich dawni Legioniści. Teren na którym stoi budynek został przekazany na rzecz Związku uchwałą władz Krakowa z dnia 23 grudnia 1927 roku. Rok później, w rocznicę odzyskania niepodległości, nastąpiło poświęcenie kamienia węgielnego. Dokonał tego Metropolita Krakowski, abp książę Adam Sapieha, w obecności władz wojskowych, państwowych oraz samorządowych. Modernistyczny projekt budynku jest autorstwa prof. arch. Adolfa Szyszko-Bohusza i Stefana Strojka.

5 sierpnia 1934 roku uroczyście otwarto pierwszą, południowo-wschodnią, część budynku, wybudowaną z funduszy Związku Legionistów Polskich. W 1936 roku otwarto pierwszą wystawę pamiątek w Sali Kadrówki, natomiast w Sali Honorowej wyeksponowano urny, z których ziemia została złożona w Kopcu Józefa Piłsudskiego na Sowińcu.

Wybuch II wojny światowej oraz czasowa delegalizacja związku dokonana przez Generalnego Gubernatora a później władze Polski Ludowej uniemożliwiły dokończenie budowy Domu w takiej formie, jaka założona została w projekcie.

W okresie okupacji hitlerowskiej znajdowała się tu siedziba Dowództwa SS i Policji.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Monika Waluś: Urzędnicy "odbili" zbiory z nielegalnego muzeum. Pojawił się nowy problem. Onet, 2023-04-14. [dostęp 2023-04-15].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]