Drammen
| ||||
| ||||
| ||||
| ||||
| Państwo |  Norwegia
| |||
| Region | Buskerud | |||
| Siedziba | Drammen | |||
| Kod statystyczny | 0602 | |||
| Powierzchnia | 137,51 km² | |||
| Populacja • liczba ludności |
68 363 (2016) | |||
| • gęstość | 415,59 os./km² | |||
| Tablice rejestracyjne | KE KF KH KJ KK KL KN KP KR KS | |||
Adres urzędu: Engene3008 DRAMMEN | ||||
Położenie na mapie okręgu
| ||||
| Strona internetowa | ||||
Portal  Norwegia
| ||||
Drammen – miasto w południowej Norwegii (41 km na południowy zachód od Oslo) ośrodek administracyjny gminy (norw. kommune) oraz stolica prowincji Buskerud, u ujścia rzeki Drammenselva do fiordu Drammenfjord. Powierzchnia 137 km², 67 895 mieszkańców (w 01/2016)[1], współrzędne geograficzne 59°44′N 10°09′E.
Drammen jest 367. norweską gminą pod względem powierzchni.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze ślady aktywności człowieka w okolicach Drammen pochodzą z neolitu, sprzed około 6-7 tysięcy lat, kiedy powstały rysunki w skałach w Åskollen i Skogerveien; największym i najcenniejszym z nich jest wizerunek łosia, liczący 1,75 m długości.
Z 1070 roku pochodzą pierwsze zapiski o istnieniu portu w Drammen – autorstwa wikińskiego barda Snorre Sturlusona. W XIV wieku na terenach dzisiejszego miasta powstały osady Bragernes i Tangen, które po połączeniu w 1811 utworzyły dzisiejsze Drammen.
W 1870 doprowadzono do Drammen kolej żelazną, a w 1909 uruchomiono tu pierwszą w Skandynawii linię trolejbusową. Sieć komunikacji trolejbusowej zlikwidowano w 1967.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Według danych z roku 2005 gminę zamieszkuje 57 148 osób. Gęstość zaludnienia wynosi 415,59 os./km². Pod względem zaludnienia Drammen zajmuje 10. miejsce wśród norweskich gmin.
W Drammen mieszka 1,6 tys. Polaków, tj. 1,9% ludności (2013).
| ludność stan na 1 stycznia 2005 | |||
| kobiety | mężczyźni | razem | |
|---|---|---|---|
| osób | 27 668 | 29 480 | 57 148 |
| % | 48,41% | 51,59% | 100% |
| wykształcenie stan na 1 października 2004 | ||||
| podst. | śred. | wyższe | niezn. | |
|---|---|---|---|---|
| osób | 8989 | 25 048 | 10 013 | 2091 |
| % | 19,48% | 54,29% | 21,7% | 4,53% |
Edukacja[edytuj | edytuj kod]
Według danych z 9 października 2015:
- liczba szkół (norw. grunnskole): 19 (12 szkół podstawowych, 5 gimnazjów i 1 szkoła mieszana)[2]
- liczba uczniów szkół podst.: 7200
Władze gminy[edytuj | edytuj kod]
Według danych na rok 2011 administratorem gminy (norw. rådmann) jest Osmund Kaldheim, natomiast burmistrzem (norw. ordfører, d. borgermester) jest Tore Opdal Hansen.
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Niezwykłością Drammen jest m.in. „Spiralen” – tunel drogowy w kształcie sięgającego 200 m n.p.m. korkociągu (lub gwintu śruby) łączącego miasto ze szczytem wznoszącego się nad nim wulkanicznego wzgórza Bragernesåsen. Wlot do tunelu znajduje się na wysokości ok. 50 m n.p.m., jego długość we wnętrzu góry – 1650 m, przy czym „gwint śruby” o promieniu kilkudziesięciu metrów zwinięty jest w sześć zwojów. Wysokość tunelu, 3,65 m, umożliwia przejazd nim autobusów wycieczkowych. Wybudowano go w roku 1961, na 150-lecie miasta (projektowano go już w połowie lat 50., kiedy uznano, iż istniejący w tamtym czasie kamieniołom, znajdujący się tylko 200 metrów od miejscowego szpitala powinien zostać przeniesiony w inne miejsce mniej uciążliwe dla pacjentów), a wydobyty z wnętrza materiał skalny (kwarce i porfiry z dolnej części, bazalty – z górnej) wykorzystano do budowy pobliskich dróg. Na szczycie wzgórza znajduje się doskonały punkt widokowy, restauracja Åspaviljongen oraz wymierzona w port armata model Cockerill 1904, która jest jedną z dwunastu, ustawionych tam w 1905 do obrony miasta w związku z obawami przed inwazją po rozpadzie unii ze Szwecją. Armata ta obecnie strzela co roku na wiwat w związku z norweskim świętem państwowym, przypadającym 17 maja. Wjazd autem na szczyt to koszt 35 koron. Alternatywą może być piesza wędrówka, która zajmie około 35 minut[3]. Oprócz tego w Drammen znajduje się regionalne muzeum, teatr z roku 1870 oraz kościół i ratusz, oba z 1871 roku.
Bolączką Drammen są nieustanne problemy komunikacyjne w mieście; jest ono bowiem węzłem komunikacyjnym dla międzynarodowych tras E18 i E134. Naprzeciw tym problemom wyszło niezbyt często spotykane rozwiązanie inżynieryjne: pod ulicą Rosenkrantzgata w rejonie Instytutu Ortopedycznego znajduje się podziemne skrzyżowanie tuneli drogowych (Rosenkrantzgata i Lajordgata) w formie ronda.
Na początku XXI wieku polski nurek Leszek Piotr Zochowski odkrył w Drammenfjord rafę koralową. Znajduje się ona na głębokości 10–20 m, na pochyłości blisko brzegu i ma długość ok. 30–40 m, a wysokość do dwóch, a nawet trzech metrów. Norweski znawca koralowców Pål B. Mortensen ocenia ją, że powstała przed ok. siedmioma tysiącami lat i że należy do głębokowodnego typu Lofelia. Prawdopodobnie powstała w czasach, kiedy fiord i rzeka koło Drammen były o kilkadziesiąt metrów płytsze i zamarła przed paru tysiącami lat.
Przemysł[edytuj | edytuj kod]
- Port Drammen
- Rybołówstwo (ważny ośrodek przetwórstwa łososia)
- Browar Aass, najstarszy w Norwegii, uruchomiony w 1834, posługujący się niemieckimi recepturami z 1516
- Przemysł stoczniowy, drzewny, metalurgiczny (cynk, kobalt, nikiel)
Sport[edytuj | edytuj kod]
- Strømsgodset IF – klub piłkarski
- Drammen Håndballklubb – klub piłki ręcznej
- od sezonu 2002/2003 – Puchar Świata w biegach narciarskich kobiet i mężczyzn
- 1947 – Skating World Championship for Women – mistrzostwa świata łyżwiarstwa kobiet
- W pobliżu Drammen, w Tranby i Lier, leży motocrossowy tor wyścigowy Lyngås Motorbane, na którym rozgrywane są m.in. wyścigi FIA.
- 17 grudnia 1998 roku urodził się Martin Ødegaard.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mannsoverskotet auka òg i 2015, „ssb.no” [dostęp 2016-10-19] (norw. nynorsk).
- ↑ Tall om Drammensskolen (norw.). 2015-10-09.
- ↑ Zwiedzanie Drammen - jakie atrakcje warto zobaczyć?, Blog Kraj za Krajem, 8 kwietnia 2020 [dostęp 2020-06-04] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dane liczbowe: Statistisk sentralbyrå – Drammen kommune
- Dane adresowe i dotyczące władz: Kommunenøkkelen