Drammen

	Drammen; Drammen
	Herb
Państwo	Norwegia
Region	Buskerud
Siedziba	Drammen
Kod statystyczny	0602
Powierzchnia	137,51 km²
Populacja ; • liczba ludności	; 60 145 (2008)
• gęstość	415,59 os./km²
	Adres urzędu: Engene; 3008 DRAMMEN
	Położenie na mapie okręgu;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje turystyczne w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	Portal Norwegia

Ten artykuł dotyczy miasta i gminy w Norwegii. Zobacz też: inne znaczenia nazwy Drammen.

Drammen – miasto w południowej Norwegii (41 km na południowy zachód od Oslo) ośrodek administracyjny gminy (norw. kommune) oraz stolica prowincji Buskerud, u ujścia rzeki Drammenselva do fiordu Drammenfjord. Powierzchnia 137 km², 56 688 mieszkańców (w 2004), współrzędne geograficzne 59°44′N 10°9′E.

Gmina Drammen jest 367. norweską gminą pod względem powierzchni.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze ślady aktywności człowieka w okolicach Drammen pochodzą z neolitu, sprzed około 6-7 tysięcy lat, kiedy powstały rysunki w skałach w Åskollen i Skogerveien; największym i najcenniejszym z nich jest wizerunek łosia, liczący 1,75 m długości.

Z 1070 roku pochodzą pierwsze zapiski o istnieniu portu w Drammen – autorstwa wikińskiego barda Snorre Sturlasona. W XIV wieku na terenach dzisiejszego miasta powstały osady Bragernes i Tangen, które po połączeniu w 1811 utworzyły dzisiejsze Drammen.

W 1870 doprowadzono do Drammen kolej żelazną, a w 1909 uruchomiono tu pierwszą w Skandynawii linię trolejbusową. Sieć komunikacji trolejbusowej zlikwidowano w 1967.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2005 gminę zamieszkuje 57 148 osób, średnio na 1 km² wypada 415,59 osób.

Pod względem zaludnienia Drammen plasuje się na 10. miejscu wśród norweskich gmin.

	kobiety	mężczyźni	razem
ludność stan na 1 stycznia 2005
osób	27 668	29 480	57 148
%	48,41%	51,59%	100%

	podst.	śred.	wyższe	niezn.
wykształcenie stan na 1 października 2004
osób	8989	25 048	10 013	2091
%	19,48%	54,29%	21,7%	4,53%

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

Według danych z 1 października 2004:

liczba szkół podstawowych (norw. grunnskolar): 19
liczba uczniów szkół podst.: 6669

Władze gminy[edytuj | edytuj kod]

Wg danych na rok 2011 administratorem gminy (norw. rådmann) jest Osmund Kaldheim, natomiast burmistrzem (norw. ordfører, d. borgermester) jest Tore Opdal Hansen.

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Niezwykłością Drammen jest m.in. "Spiralen" – tunel drogowy w kształcie sięgającego 200 metrów n.p.m. korkociągu (lub gwintu śruby) łączącego miasto ze szczytem wznoszącego się nad nim wulkanicznego wzgórza Bragernesåsen. Wlot do tunelu znajduje się na wysokości ok. 50 m n.p.m., jego długość we wnętrzu góry – 1650 m, przy czym "gwint śruby" o promieniu kilkudziesięciu metrów zwinięty jest w sześć zwojów. Wysokość tunelu, 3,65 m, umożliwia przejazd nim autobusów wycieczkowych. Wybudowano go w roku 1961, na 150-lecie miasta (projektowano go już w połowie lat 50., kiedy uznano, iż istniejący w tamtym czasie kamieniołom, znajdujący się tylko 200 metrów od miejscowego szpitala powinien zostać przeniesiony w inne miejsce, mniej uciążliwe dla pacjentów), a wydobyty z wnętrza materiał skalny (kwarce i porfiry z dolnej części, bazalty – z górnej) wykorzystano do budowy pobliskich dróg. Na szczycie wzgórza znajduje się doskonały punkt widokowy, restauracja Åspaviljongen oraz wymierzona w port armata model Cocherill 1904, która jest jedną z dwunastu, ustawionych tam w 1905 do obrony miasta w związku z obawami przed inwazją po rozpadzie unii ze Szwecją. Armata ta obecnie strzela co roku na wiwat w związku z norweskim świętem państwowym, przypadającym 17 maja. Oprócz tego w Drammen znajduje się regionalne muzeum, teatr z roku 1870 oraz kościół i ratusz, oba z 1871 roku.

Bolączką Drammen są nieustanne problemy komunikacyjne w mieście; miasto jest węzłem komunikacyjnym dla międzynarodowych tras E18 i E134. Naprzeciw tym problemom wyszło niezbyt często spotykane rozwiązanie inżynieryjne: pod ulicą Rosenkrantzgata w rejonie Instytutu Ortopedycznego znajduje się podziemne skrzyżowanie tuneli drogowych (Rosenkrantzgata i Lajordgata) w formie ronda.

Na początku XXI wieku polski nurek Leszek Piotr Zochowski odkrył w Drammenfjord rafę koralową. Znajduje się ona na głębokości 10-20 m, na pochyłości blisko brzegu i ma długość ok. 30-40 m, a wysokość do dwóch, a nawet trzech metrów. Norweski znawca koralowców Pål B. Mortensen ocenia ją, że powstała przed ok. siedmioma tysiącami lat i że należy do głębokowodnego typu "Lofelia". Prawdopodobnie powstała w czasach, kiedy fiord i rzeka koło Drammen były o kilkadziesiąt metrów płytsze i zamarła przed paru tysiącami lat.

Przemysł[edytuj | edytuj kod]

Port Drammen
Rybołówstwo (ważny ośrodek przetwórstwa łososia)
Browar Aass, najstarszy w Norwegii, uruchomiony w 1834, posługujący się niemieckimi recepturami z 1516
Przemysł stoczniowy, drzewny, metalurgiczny (cynk, kobalt, nikiel)

Sport[edytuj | edytuj kod]

Strømsgodset IF - klub piłkarski
Drammen Håndballklubb - klub piłki ręcznej
2004 – Womens' World Cup Cross-Country Skiing – puchar świata narciarstwa biegowego kobiet
1947 – Skating World Championship for Women – mistrzostwa świata łyżwiarstwa kobiet
W pobliżu Drammen, w Tranby i Lier, leży motocrossowy tor wyścigowy Lyngås Motorbane, na którym rozgrywane są m.in. wyścigi FIA.