Dubeninki
54°17′20″N 22°33′33″E/54,288889 22,559167| wieś | |
 Kościół św. Andrzeja Boboli w Dubeninkach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
731[2] |
| Strefa numeracyjna |
87 |
| Kod pocztowy |
19-504[3] |
| Tablice rejestracyjne |
NGO |
| SIMC |
0755810 |
Położenie na mapie gminy Dubeninki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gołdapskiego  | |
| 54°17′20″N 22°33′33″E/54,288889 22,559167[1]
| |
Dubeninki (niem. Dubeningken, 1938–1945 Dubeningen[4]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapskim. Miejscowość jest siedzibą gminy Dubeninki i leży na terenie tej gminy.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś została założona w 1615 roku przez Krzysztofa Gordeckiego i pierwotnie nosiła nazwę Gordejki. Parafia powstała w 1620 roku, kościół odbudowywano w latach 1863 i 1743. W 1657 roku miejscowość została spalona przez Tatarów hetmana Gosiewskiego[5]. We wsi przeważała ludność polska i litewska aż do początków XX wieku, kazania były wygłaszane po polsku co dwa tygodnie i po litewsku pięć razy w roku[6]. Neogotycki kościół zbudowano w miejscu poprzedniego w 1822 roku, a w 1879 roku przebudowano go[5].
Podczas akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych historyczna nazwa niemiecka Dubeningken została w lipcu 1938 roku zastąpiona przez ówczesną administrację formą Dubeningen.
Na wzgórzu na skraju wsi, wśród starych drzew, znajduje się cmentarz wojenny z mogiłami 42 żołnierzy niemieckich i 113 rosyjskich, poległych w listopadzie 1914 roku. Cmentarz odnowiono w latach 1992–1994[5].
W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne Dubeninki[7]. Stacjonowała też strażnica WOP.
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą gromady Dubeninki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 26703
- ↑ Wieś Dubeninki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-06-04], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 239 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ a b c Informacje ogólne. Gminna Biblioteka Publiczna w Dubeninkach. [dostęp 2013-12-23]. (pol.).
- ↑ Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 213
- ↑ M.P. z 1982 r. nr 25, poz. 234
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 213
- Historia Żydów w Dubeninkach. sztetl.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. na portalu Wirtualny Sztetl
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Dubeninki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 186.