Dwór Badenich w Wadowie
50°05′59″N 20°07′29″E/50,099722 20,124722 nr rej. A-1098 z 21.12.1998[1]
| |
,_63_Glinik_street,_Nowa_Huta,_Krakow,_Poland.jpg) Widok budynku od strony południowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Glinik 63 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Inwestor | |
| Ukończenie budowy |
1874 |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
| 50°05′59″N 20°07′29″E/50,099722 20,124722
| |
Dwór Badenich – zabytkowy budynek znajdujący się w Krakowie w Dzielnicy XVII Wzgórza Krzesławickie przy ul. Glinik 63 w Wadowie.
Klasycystyczny dwór powstał w 1874 roku. Zaprojektował go Antoni Łuszczkiewicz dla właściciela Wadowa, Józefa Badeniego. Budynek jest murowanym pałacem o cechach neorenesansowych. Został zbudowany w miejscu wcześniejszego budynku, z którego pozostały tylko piwnice. Dwór jest asymetryczny, złożony z dwóch prostopadle ustawionych prostokątów, przykryty czterospadowym dachem o niewielkim kącie nachylenia. Wydłużony parterowy korpus z piętrowym ryzalitem od strony północnej urozmaicony został arkadowym portykiem, na którego belkowaniu znajduje się napis „Z DARÓW BOŻYCH” oraz płaskorzeźbione herby rodowe: Wężyk i Bończa. Od strony południowej zachowała się także dekoracja z fryzów poniżej dachu oraz umieszczona w niszy figura Matki Bożej, a poniżej figury kamienny wazon. Wokół pałacu założono park krajobrazowy, który mocno zdewastowany przetrwał do dziś.
Dwór był własnością Badenich do 1930, następnie został kupiony przez Zofię Kulinowską (zm. 1995), która mieszkała we dworze do 1945 roku[2]. Potem w budynku znajdowała się szkoła, a od lat 70. XX wieku przedszkole. W latach 90. odnaleźli się spadkobiercy, którzy zrzekli się praw własności i przekazali dwór gminie. Obecnie sam budynek nie jest użytkowany, zaś w parku odbywają się imprezy dla dzieci, zawody sportowe na znajdującym się tam boisku oraz dożynki.
2 listopada 2008 r. nad ranem wybuchł pożar na poddaszu dworu. Spłonęła część drewnianego strychu ze stropem i dachem[3].
-
Dwór, widok od strony północnej -
Dwór i park
,_63_Glinik_street,_Nowa_Huta,_Krakow,_Poland.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2011-06-25].
- ↑ Bogna Wernichowska. Dziedzice z Wadowa. „Kraków”, s. 52–56, luty 2015. Kraków: Stowarzyszenie Kulturalno-Naukowe KRAKÓW.
- ↑ Pożar dworu w Wadowie. 2008-11-02. [dostęp 2011-11-18]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Joanna Czaj-Waluś Zabytki architektury i budownictwa w Polsce. Kraków, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, 2007, ISBN 83-922906-8-2.
- Encyklopedia Krakowa, Antoni Henryk Stachowski (red.), Elżbieta Adamczyk, Warszawa: PWN, 2000, ISBN 83-01-13325-2, OCLC 830213257.
- Maria Lempart, Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty, Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2010, ISBN 978-83-7577-065-0, OCLC 750541890.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wirtualna Izba Regionalna – Wadów”. wir.e12.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-07)].
- MHMK – wystawa od 22 września do 23 grudnia 2010: „Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty – Wadów”. mhk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-09)].
- Maria Lempart: Katalog wystawy „Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty – Wadów”. MHMK.pl, 2010. [dostęp 2016-04-14]. (pol.).