Dwukwiat
 Dwukwiat judaszolistny | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
dwukwiat |
| Nazwa systematyczna | |
| Disanthus Maximowicz Bull. Acad. Imp. Sci. Saint-Pétersbourg, sér. 3, 10: 485 (1866)[3][4] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
D. cercidifolius Maximowicz[5] | |
Dwukwiat[6] (Disanthus) – rodzaj roślin z rodziny oczarowatych. Przez długi czas rodzaj uznawany był za takson monotypowy, obejmujący tylko jeden gatunek – dwukwiat judaszolistny D. cercidifolius, rosnący dziko w południowo-wschodnich Chinach i w południowej Japonii[3][4][7] (wilgotne lasy na Honsiu i Sikoku)[8]. W 2017 z północno-zachodniego Wietnamu opisano kolejny gatunek z tego rodzaju – Disanthus ovatifolius[9]. Zanim gatunek ten został opisany przez botaników, znajdował się od 2006 w ofercie handlowej w Europie Zachodniej pod błędną nazwą Uocodendron whartonii[9].
Kwiaty rozwijające się w październiku[6], zapylane są przez owady[8]. Owoce dojrzewają przez rok, tj. jesienią w następnym roku po kwitnieniu[6].
Rośliny uprawiane są jako ozdobne. Dwukwiat judaszolistny ceniony jest głównie ze względu na intensywne barwy jesienne liści[8][7] – pomarańczowe, czerwone, purpurowe i fioletowe[6]. Kwiaty mają drobne i słabo pachnące[8]. Ze względu na wrażliwość na mrozy w warunkach Europy Środkowej rośliny możliwe do uprawy tylko w szklarniach[6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Krzewy osiągające do 3–4 m wysokości[6][4] o pędach nagich, brązowych[4].
- Liście
- Ulistnienie skrętoległe, liście opadające na zimę u D. cercidifolius[8] i zimozielone u D. ovatifolius[9]. Długoogonkowe, wsparte dużymi, równowąskimi i odpadającymi przylistkami. Liście całobrzegie, dłoniasto użyłkowane, u D. cercidifolius szerokojajowate[4][8], u D. ovatifolius wąskojajowate[9].
- Kwiaty
- Promieniste, 5-krotne, obupłciowe, ciemnopurpurowe, wyrastają parami[6][8]. Osiągają ok. 1,5 cm średnicy[8]. Dno kwiatowe jest płytkie, szerokie i owłosione. Działki kielicha w liczbie 5, są owłosione i odgięte. Płatki korony równowąskolancetowate, długie i zaostrzone, zwinięte w pąku. Pręcików jest 5, bardzo krótkich. Zalążnia jest górna, w każdej z dwóch komór rozwija się 5–6 zalążków. Szyjki słupka są krótkie, zwieńczone są drobnym znamieniem[8][4].
- Owoce
- Zdrewniałe torebki, po dojrzeniu pękające dwoma klapami[8][4], u D. ovatifolius zakończonymi ościstymi wyrostkami[9]. W każdej z dwóch komór znajduje się zwykle 6 czarnych, lśniących nasion o nierównej wielkości[8][4].
-
Kwiat dwukwiatu judaszolistnego -
Otwarte owoce -
Jesienne zabarwienie liści
.JPG)
.jpg)
.jpg)
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj z monotypowej podrodziny Disanthoideae z rodziny oczarowatych Hamamelidaceae[10].
- Wykaz gatunków[3]
- Disanthus cercidifolius Maxim. – dwukwiat judaszolistny
- Disanthus ovatifolius Aver., P.K.Endress, B.H.Quang & K.S.Nguyen
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-04-25] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-04-25] (ang.).
- ↑ a b c Disanthus Maxim.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-25].
- ↑ a b c d e f g h Disanthus Maximowicz. [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2020-01-24].
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2021-04-25].
- ↑ a b c d e f g Włodzimierz Seneta, Drzewa i krzewy liściaste. T. 3, Daboecia - Hyssopus, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 53, ISBN 83-01-12029-0.
- ↑ a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 304, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b c d e f g h i j k Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 104. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ a b c d e L. Averyanov, P. K. Endress, B. Quang, K. Nguyen, D. Nguyen. Disanthus ovatifolius (Hamamelidaceae), a new species from northwestern Vietnam. „Phytotaxa”. 308, 1, s. 104–110, 2017. DOI: 10.11646/phytotaxa.308.1.9.
- ↑ Genus Disanthus Maxim.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2021-04-25].