Dylaki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Dylaki
Rodzaj miejscowości wieś
Państwo  Polska
Województwo opolskie
Powiat opolski
Gmina Ozimek
Liczba ludności (2009) 1238
Strefa numeracyjna 77
Kod pocztowy 46-043
Tablice rejestracyjne OPO
SIMC 0501110
Położenie na mapie gminy Ozimek
Mapa lokalizacyjna gminy Ozimek
Dylaki
Dylaki
Położenie na mapie powiatu opolskiego
Mapa lokalizacyjna powiatu opolskiego
Dylaki
Dylaki
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa lokalizacyjna województwa opolskiego
Dylaki
Dylaki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Dylaki
Dylaki
Ziemia50°43′57″N 18°11′12″E/50,732500 18,186667
Strona internetowa miejscowości

Dylaki (niem. Dyloken[1]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Ozimek, nad strugą Libawą, w odległości 9 km od Ozimka i 28 km od Opola[2]. W obrębie Dylaków wyróżniona jest administracyjnie 1 część miejscowości – Michalanka[3]; nieformalnie wyróżnia się także drugą część – Dylaki-Osiedle.

W miejscowości znajdują się m.in.: ponad 100-letni tartak wodny z młynem, klasztor sercanek, 2 kapliczki (z połowy XIX w. i z 1929 r.) oraz krzyż przydrożny. W Dylakach działają m.in.: zespół taneczny „Dialog” i rzymskokatolicka parafia pw. św. Antoniego[4][5][6][7][8].

Infrastruktura[edytuj]

W miejscowości znajduje się 13 dróg, w tym 1 droga wojewódzka (463, Ozimska), 1 powiatowa (nr 1732, Cmentarna[9]) i 11 gminnych[10]. W Dylakach znajdują się 2 przystanki autobusowe („Dylaki,skrz.” i „Dylaki,os.”), przy których zatrzymują się autobusy Opolskiego PKS-u SA i PKS-u w Kluczborku Sp. z o.o., kursujące na trasach, odpowiednio, Opole – Zębowice i Kluczbork – Dylaki[11][12].

Dylaki są zelektryfikowane, a zasilanie doprowadzone jest napowietrzną (słupy betonowe i drewniane) siecią rozdzielczą 15 kV z GPZ-u „Ozimek”, zlokalizowanego w południowej części Ozimka. W 1993 r. ukończono w miejscowości, przy częściowej odpłatności mieszkańców, budowę sieci wodociągowej, dla której punktem zasilającym jest stacja uzdatniania wody w Biestrzynniku. W 1997 r. miejscowość została stelefonizowana. W Dylakach znajduje się też wieża GSM[13].

W Dylakach działają przedszkole, Publiczna Szkoła Podstawowa im. Karola Miarki i jednostka OSP, posiadająca swoją remizę[14].

Przez Dylaki przechodzi 1 szlak turystyczny pieszy (szlak turystyczny żółty) oraz 2 turystyczne ścieżki rowerowe (nr 18 – szlak turystyczny czerwony i nr 111 – szlak turystyczny niebieski). W miejscowości znajdują się restauracja „Neli”, gospodarstwo agroturystyczne/stadnina koni „Dwór Zawiszy” (27 miejsc noclegowych, 14 koni) oraz gospodarstwo agroturystyczne/pracownia rzeźby „Uroczysko” (11 miejsc noclegowych)[15][16].

Historia[edytuj]

Pierwsze wzmianki o samodzielnej miejscowości pojawiają się po 1900 r. – wcześniej Dylaki były przysiółkiem Szczedrzyka[17]. W 1898 r. otwarto w miejscowości fabrykę Artura Fuchsa „Strumpf- und Wollwaren Fabrik”[5]; filia fabryki powstała w Grodźcu[18]. W 1929 r. powołano w Dylakach jednostkę straży pożarnej[19]. 10 sierpnia 1936 r. w miejsce nazwy Dyloken wprowadzono niemiecką nazwę Thielsdorf[20][21]. W 1940 r. wybudowano w Dylakach neoromański kościół, przeznaczony dla mieszkających tam w tym czasie 931 katolików[17]; jego poświęcenia dokonał 23 kwietnia 1940 r. wikariusz generalny we Wrocławiu, ks. Negwer. Parafię w Dylakach erygowano w 1938 r., przez wyłączenie Dylaków i Biestrzynnika z parafii w Szczedrzyku; w 1946 r. przyłączono do parafii w Dylakach Rzędów, wydzielony z parafii w Kotorzu Wielkim[6]. W latach 1956–1957 wybudowano w miejscowości plebanię; dodatkowo w 1957 r. sprowadzono do kościoła 3 dzwony (św. Antoni, św. Maria i św. Józef), odlane w Hucie „Małapanew”[18]. W 1974 r. otwarto w budynkach dawnej fabryki zakład dziewiarski „Opolanka”; był on drugim co do wielkości zakładem przemysłowym w gminie Ozimek, a zatrudnionych w nim było w roku otwarcia 765 osób[18]. Po transformacji systemowej zakład upadł i w 1994 r. przeszedł w posiadanie kapitału zagranicznego – niemieckiej firmy Coroplast Sp. z o.o. Przedmiotem jego produkcji są kable, przewody, taśmy i wiązki, a zatrudnienie w nim znajduje 850 ludzi (stan na 2003 r.)[5][18]. W marcu 2003 r. miejscowość przystąpiła do programu „Odnowa Wsi Opolskiej”[13][22].

Etymologia nazwy[edytuj]

Nazwa miejscowości pochodzi prawdopodobnie od często występującego w okolicznych miejscowościach nazwiska Dylla (względnie, w alternatywnej pisowni, Tylla albo Dyhla, czy też Dilla, Dyla a nawet Diller)[17][5]. Inna hipoteza wyprowadza nazwę od słowa „dyl”, oznaczającego belkę drewnianą; wedle tej teorii owymi belkami miano utwardzać drogi w miejscowości[7].

Liczba mieszkańców[edytuj]

W 1902 r. prenumerowano w Dylakach 3 egzemplarze prasy polskiej[17].

Rok 1910 1925 1933 1939 1946 1960 1965 1988 1996 2002 2005 2009
Liczba mieszkańców 670[lm 1] 600[lm 2] 734 845[lm 3] 771 1019[lm 4] 1820[lm 5] 1341[lm 6] 877 1328[lm 7] 1263[lm 8] 1238[lm 9]
  1. ↑ W tym 653 osoby (ok. 97,5%) posługiwały się językiem polskim. Liczba domów mieszkalnych: 92.
  2. ↑ Liczba domów: 90.
  3. ↑ Powiat opolski. Szkice monograficzne podaje dla tego roku liczbę 854.
  4. ↑ W tym 541 osób (ok. 53,1%) to kobiety; w wieku produkcyjnym 59,7%; z rolnictwa utrzymywało się 16,4% ogółu. Liczba zamieszkanych budynków: 195.
  5. ↑ W tym 1264 osoby (ok. 69,5%) to kobiety.
  6. ↑ W tym 701 osób (ok. 52,3%) to kobiety. Liczba gospodarstw domowych: 367.
  7. ↑ W tym 692 osoby (ok. 52,1%) to kobiety; w wieku przedprodukcyjnym/produkcyjnym/poprodukcyjnym: 20,2%/62,9%/16,9%. Liczba budynków mieszkalnych: 258, liczba gospodarstw domowych: 445.
  8. ↑ Stan na 31 grudnia 2005 r.
  9. ↑ W tym 665 osób (ok. 53,7%) to kobiety; w wieku przedprodukcyjnym/produkcyjnym/poprodukcyjnym: 13,6%/66,6%/19,8%.

(Źródła: [17][20][5][23][18].)

Przypisy

  1. ↑ Landkreis Oppeln
  2. ↑ :: DYLAKI.eu.org :: dojazd :: (pol.). [dostęp 2012-04-01].
  3. ↑ SIMC: Michalanka – 0501127.
  4. ↑ Grzegorz Zwoliński, Stanisław Namysł, Kazimierz Dura, Dariusz Wojciechowski, Róża Spiliszewska: Jeziora Turawskie, wschodnie okolice Opola. Mapa turystyczna aktualizowana w terenie. Wrocław: Studio Wydawnicze PLAN, 2006. ISBN 83-60180-07-5. (pol.)
  5. ↑ a b c d e Oficjalna witryna Gminy i Miasta Ozimek (woj. opolskie) :: Miejscowości - Dylaki (pol.). ozimek@ozimek.pl, 2009-02-27. [dostęp 2012-04-01].
  6. ↑ a b Alfabetycznie (pol.). [dostęp 2012-04-01].
  7. ↑ a b :: DYLAKI.eu.org :: warto zobaczyć :: (pol.). [dostęp 2012-04-01].
  8. ↑ PRESTO: Rozwój Wsi Opolskiej (pol.). 2012-03-27. [dostęp 2012-04-01].
  9. ↑ Dariusz Kotowski: ZDP w Opolu (pol.). [dostęp 2012-04-01].
  10. ↑ ULIC: Biestrzyńska – 01323, Brzozowa – 02276, Cmentarna – 03114, Fabryczna – 04863, Jakuba – 07076, Jeziorna – 07535, Ozimska – 15487, Poliwodzka – 17003, Polna – 17011, Sosnowa – 20598, Szkolna – 21970, Szymona – 22256, Turawska – 23148.
  11. ↑ Opolskie PKS S.A.: Dylaki,skrz. (pol.). 2011-09-01. [dostęp 2012-04-01].
  12. ↑ Opolskie PKS S.A.: Dylaki,os. (pol.). 2011-09-01. [dostęp 2012-04-01].
  13. ↑ a b :: DYLAKI.eu.org :: aktualności :: (pol.). [dostęp 2012-04-01].
  14. ↑ PSP Dylaki (pol.). [dostęp 2012-04-01].
  15. ↑ Ośrodek Agro-Turystyczny "DWÓR ZAWISZY" . DYLAKI : 30 km od OPOLA, trasa na CZĘSTOCHOWĘ (pol.). [dostęp 2012-04-01].
  16. ↑ Wojciech Rybka: UROCZYSKO - agroturystyka w Dylakach (pol.). [dostęp 2012-04-01].
  17. ↑ a b c d e Poznajemy wsie. Wsie powiatu opolskiego. W: Józef Madeja: Powiat opolski. Szkice monograficzne. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1969, s. 346. (pol.)
  18. ↑ a b c d e :: DYLAKI.eu.org :: historia :: (pol.). [dostęp 2012-04-01].
  19. ↑ Administrator: historia (pol.). 2012-03-23. [dostęp 2012-04-01].
  20. ↑ a b Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Oppeln (niem.). 2006. [dostęp 2012-04-01].
  21. ↑ Thiel – nazwisko niemieckie, Dorf – wieś.
  22. ↑ Uczestnicy Programu Odnowy Wsi w województwie opolskim (pol.). 2011-04-05. [dostęp 2012-04-01].
  23. ↑ BDL :: Miejscowości - wszystkie cechy (pol.). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2012-04-01].

Bibliografia[edytuj]

  • Madeja Józef, Powiat opolski. Szkice monograficzne; Instytut Śląski w Opolu, Opole 1969
p • d • e
Gmina Ozimek
Siedziba gminy POL Ozimek COA.svg
Wsie sołeckie
Wsie niesołeckie
Części miejscowości
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dylaki&oldid=41494937”