Dyskusja wikiprojektu:Czy wiesz/ekspozycje/2017-09-10
Megaczywiesz historii matematyki[edytuj kod]
2 (Wielkość (arytmetyka odcinków))[edytuj kod]
…jakiego przełomu w matematyce dokonał John Wallis w zakresie arytmetyki odcinków?
…dla wytłumaczenia jakich wielkości po raz pierwszy w historii matematyki przedstawiona została oś liczbowa?
Wielkość (arytmetyka odcinków) (dyskusja) | ||||
---|---|---|---|---|
Archiwalna nominacja do CzyWiesza (sprzed 2024 roku) | ||||
źródła | ilustracje | autor(ka) | wstawił(a) | sprawdzone przez |
+ | 3 | Mariusz Swornóg | Anagram16 |
Pozwoliłem sobie zaproponować moim zdaniem nieco lepsze pytanie. :)Mariusz Swornóg (dyskusja • edycje) 13:49, 12 sie 2017 (CEST)
- Ta "oś liczbowa" jest dobra. Dzisiaj każde dziecko wie, co to jest, ale potrzeba było wielkiego matematyka, żeby ją wymyślić. (Anagram16 (dyskusja) 13:57, 12 sie 2017 (CEST))
- Dokładnie! Wszystko co znamy w matematyce, nawet najbardziej podstawowe i oczywiste dla nas rzeczy, ktoś kiedyś musiał wymyślić. :DMariusz Swornóg (dyskusja • edycje) 14:20, 12 sie 2017 (CEST)
- Oj, zwolennicy Pitagorasa i Platona by Cię za to wymyślanie zjedli :-) Tak trzymać! Mpn (dyskusja) 17:03, 12 sie 2017 (CEST)
- No tak, są ludzie, którzy wierzą w zniebazstąpienie Matematyki w postaci Wielkiej Piramidy w Egipcie. (Anagram16 (dyskusja) 23:10, 12 sie 2017 (CEST))
- Oj, zwolennicy Pitagorasa i Platona by Cię za to wymyślanie zjedli :-) Tak trzymać! Mpn (dyskusja) 17:03, 12 sie 2017 (CEST)
- Dokładnie! Wszystko co znamy w matematyce, nawet najbardziej podstawowe i oczywiste dla nas rzeczy, ktoś kiedyś musiał wymyślić. :DMariusz Swornóg (dyskusja • edycje) 14:20, 12 sie 2017 (CEST)
- Ta "oś liczbowa" jest dobra. Dzisiaj każde dziecko wie, co to jest, ale potrzeba było wielkiego matematyka, żeby ją wymyślić. (Anagram16 (dyskusja) 13:57, 12 sie 2017 (CEST))
4 (Geometria (Kartezjusz))[edytuj kod]
…co wspólnego ma znak równości w Geometrii Kartezjusza z astronomią?
Geometria (Kartezjusz) (dyskusja) | ||||
---|---|---|---|---|
Archiwalna nominacja do CzyWiesza (sprzed 2024 roku) | ||||
źródła | ilustracje | autor(ka) | wstawił(a) | sprawdzone przez |
+ | 3 | Mariusz Swornóg | Mariusz Swornóg |
- Jedyny traktat matematyczny wydany za życia Kartezjusza. Zdanie fałszywe, bo inni matematycy (bodaj Viete) pisali inne traktaty. Prawdopodobnie chodziło o jedyny traktat Kartezjusza. Loxley (dyskusja) 18:33, 12 sie 2017 (CEST)
- Poprawiłem. Tak, pierwotnie była dodatkiem do traktatu Rozprawa o metodzie, ale bardzo szybko wydzieliła się jako osobne dzieło, o czym piszę w artykule.Mariusz Swornóg (dyskusja • edycje) 18:47, 12 sie 2017 (CEST)
- Hasło oparte w większości na jednym źródle. Czy nie lepiej przenieść je do sekcji Bibliografia i cytować odpowiednie strony za pomocą odn? Odchudzi to też nieco samo hasło. Loxley (dyskusja) 18:45, 12 sie 2017 (CEST)
- W tym artykule znajduje się takie zdanie: "Księga III poświęcona jest konstruowaniu pierwiastków wielomianów za pomocą stożkowych oraz paraboli sześciennej.". Ma być za pomocą "... stożkowych", i tutaj nie wiem, jakiego wyrazu brakuje. KamilK7 ✉ 11:24, 21 sie 2017 (CEST)
- Mariusz bardzo ciekawe artykuły piszesz. :-) Dołączam się do prośby Loxleya, dotyczącej przeniesienia pracy Błaszczyka Mrówki do Bibliografii oraz zastosowania {{Odn}}. KamilK7 ✉ 11:24, 21 sie 2017 (CEST)
- Chodzi o krzywe stożkowe. Krzywe stożkowe nazywa się zazwyczaj po prostu stożkowymi. Mówiąc "stożkowa" mam na myśli krzywą stożkową. Zamienię w tym i innych podobnych artykułach przypisy na {{odn}}, gdy znajdę chwilę czasu.Mariusz Swornóg (dyskusja • edycje) 11:42, 21 sie 2017 (CEST)
- @Mariusz Swornóg, odny wstawione. Uff, nie sądziłem, że na wiki będę miał tak bliski kontakt z matematyką. ;) Frangern (dyskusja) 17:24, 23 sie 2017 (CEST)
- Bardzo dziękuję. :)Mariusz Swornóg (dyskusja • edycje) 20:18, 23 sie 2017 (CEST)
- @Mariusz Swornóg, odny wstawione. Uff, nie sądziłem, że na wiki będę miał tak bliski kontakt z matematyką. ;) Frangern (dyskusja) 17:24, 23 sie 2017 (CEST)
7 (Fałszywy pierwiastek)[edytuj kod]
…kto wprowadzał fałszywe pierwiastki?
Fałszywy pierwiastek (dyskusja) | ||||
---|---|---|---|---|
Archiwalna nominacja do CzyWiesza (sprzed 2024 roku) | ||||
źródła | ilustracje | autor(ka) | wstawił(a) | sprawdzone przez |
+ | 0 | Mariusz Swornóg | Ciacho5 |
Panowie, powiecie, że szukam dziury w całym, ale czy nie dałoby się znaleźć jeszcze jednego źródła? Poza tym można by napisać, jak owe fałszywe pierwiastki Kartezjusza mają się do liczb urojonych. Czy fałszywy pierwiastek to pierwiastek o ujemnej wartości, a urojony to pierwiastek z liczby ujemnej? (Anagram16 (dyskusja) 13:58, 11 sie 2017 (CEST))
- Fałszywe pierwiastki nie mają nic wspólnego z liczbami urojonymi. Chodzi tu o pierwiastek w znaczeniu rozwiązania równania (miejsce zerowe funkcji). Czyli dla równania x+5=0 pierwiastkiem jest x=-5. I przez to, że jest ujemny, to Kartezjusz nazywa go fałszywym, bowiem w jego czasach pierwiastki interpretowano jako odpowiednie odcinki, a nie da się przecież narysować odcinka o długości -5. Odrobinę szerzej napisałem o tym tutaj. Co do drugiego źródła, może być ciężko znaleźć coś solidnego. Prof. Błaszczyk to uznany polski filozof i historyk matematyki, który całe życie poświęcił Euklidesowi, Kartezjuszowi oraz Dedekindowi. Więc to bardzo solidne źródło. Innych źródeł trzeba by raczej szukać po angielsku, co jest pewnym utrudnieniem - raczej musiałyby być to materiały udostępnione w Internecie.Mariusz Swornóg (dyskusja • edycje) 16:05, 11 sie 2017 (CEST)
- polecałbym zapisać przypisy poprzez szablon {{odn}} Mpn (dyskusja) 17:16, 11 sie 2017 (CEST)
Myślę, że tytuł jest trochę nieszczęśliwy, bo odruchowo każdemu kojarzy się z pierwiastkiem arytmetycznym. Efektem tego jest to, że autor w parę godzin po powstaniu artykułu już musi tłumaczyć innym wikipedystom, o co chodzi. Może lepiej było artykuł zatytułować np. Fałszywy pierwiastek równania?
pozdrawiam Sinousty (dyskusja) 01:30, 12 sie 2017 (CEST)
- Byłbym tu ostrożny, ze względu na to, co dla Kartezjusza znaczyło słowo równanie. On słowem równanie albo suma często określał wielomian. Wydaje mi się, że pierwsze zdanie definicji wystarczająco tłumaczy na współczesny język, czym był pierwiastek fałszywy. Nie mieszałbym współczesnego słowa równanie z archaizmem fałszywy pierwiastek. Co o tym sądzisz?Mariusz Swornóg (dyskusja • edycje) 18:50, 12 sie 2017 (CEST)
- @Mariusz Swornóg, wszystkie przypisy prowadzą do jednej pozycji. Może lepiej wyglądałaby ona w bibliografii z odniesieniami w przypisach poprzez {{odn}}? Dotyczy to również hasła Liczba fikcyjna. Szoltys [Re: ] 11:22, 20 sie 2017 (CEST)
- Postaram się to zrobić, nim hasło zostanie udostępnione na stronie głównej.Mariusz Swornóg (dyskusja • edycje) 11:50, 21 sie 2017 (CEST)
9 (Liczba fikcyjna)[edytuj kod]
…po co była liczba fikcyjna?
…jakie liczby były „przodkiem” liczb urojonych?
…które liczby opisywały długość boku kwadratu o ujemnym polu?
Liczba fikcyjna (dyskusja) | ||||
---|---|---|---|---|
Archiwalna nominacja do CzyWiesza (sprzed 2024 roku) | ||||
źródła | ilustracje | autor(ka) | wstawił(a) | sprawdzone przez |
+ | 1 | Mariusz Swornóg | Ciacho5 |
Zaproponowałem dwa inne pytania. Być może ciekawsze?Mariusz Swornóg (dyskusja • edycje) 13:55, 12 sie 2017 (CEST)
- Szczerze mówiąc to nie jestem pewien czy jest to temat na osobne hasło ;) Dlaczego mamy a nie ? Nedops (dyskusja) 00:00, 21 sie 2017 (CEST)
- Dawniej w matematyce bardzo rzadko używano symbolu . Współczesny symbol potęgi był stosowany raczej dopiero od trzeciej potęgi. Dla potęgi drugiej matematycy pisali .Mariusz Swornóg (dyskusja • edycje) 11:49, 21 sie 2017 (CEST)
- Wiem przecież :P Ale czy jest sens podawać po prostu jakiś przykład z książki, w sumie w niejasnym celu? ;) Ale może to kwestia moich zapatrywań na ten temat – materiał raczej na sekcję niż osobny art. Nedops (dyskusja) 14:19, 21 sie 2017 (CEST)
- Jest to cytat z traktatu Kartezjusza, w którym widoczna jest ewolucja nazwy z liczby fikcyjnej na liczbę urojoną. Jest to artykuł z historii matematyki, stąd takie historyczne cytaty są moim zdaniem ważne. Pojęcia liczby fikcyjnej i współczesne pojęcie liczby zespolonej, różnią się swoją matematyczną interpretacją i ontologicznym sensem. To dwa różne pojęcia, przez co moim zdaniem zasługują na dwa różne artykuły. We współczesnej analizie zespolonej nikt nie mówi, że to bok kwadratu o polu -1. :PMariusz Swornóg (dyskusja • edycje) 11:54, 22 sie 2017 (CEST)
- Wiem przecież :P Ale czy jest sens podawać po prostu jakiś przykład z książki, w sumie w niejasnym celu? ;) Ale może to kwestia moich zapatrywań na ten temat – materiał raczej na sekcję niż osobny art. Nedops (dyskusja) 14:19, 21 sie 2017 (CEST)
- Dawniej w matematyce bardzo rzadko używano symbolu . Współczesny symbol potęgi był stosowany raczej dopiero od trzeciej potęgi. Dla potęgi drugiej matematycy pisali .Mariusz Swornóg (dyskusja • edycje) 11:49, 21 sie 2017 (CEST)
- Za integracją z liczbami urojonymi. PuchaczTrado (dyskusja) 13:46, 22 sie 2017 (CEST)
10 (Artis Magnæ, Sive de Regulis Algebraicis Liber Unus)[edytuj kod]
…które dzieło Girolama Cardana autorzy Encyklopedii Brytyjskiej nazwali kamieniem milowym w rozwoju algebry?
Artis Magnæ, Sive de Regulis Algebraicis Liber Unus (dyskusja) | ||||
---|---|---|---|---|
Archiwalna nominacja do CzyWiesza (sprzed 2024 roku) | ||||
źródła | ilustracje | autor(ka) | wstawił(a) | sprawdzone przez |
+ | 2 | Mariusz Swornóg | Anagram16 |
Dyskusja |
---|
Nie rozumiem, dlaczego tytuł dzieła Cardana (i tytuł artykułu) jest dopełniaczu tzn. Artis Magnæ zamiast Ars Magna ? Dziwaczne to i nigdzie chyba nie stosowane.
W artykule nagminnie pomija się odmianę nazwiska Cardano → Cardana (np. koślawy tytuł sekcji Artis Magnæ Cardano, a Geometria Kartezjusza zamiast Ars Magna Cardana a Geometria Kartezjusza «przecinek zbędny») pozdrawiam Sinousty (dyskusja) 01:20, 12 sie 2017 (CEST)
@SinoustySądzę, że forma "Ars magna" to taki sam skrót od "Artis magnae" jak "Wojna chocimska" od "Transakcya wojny chocimskiej".(Anagram16 (dyskusja) 13:33, 12 sie 2017 (CEST))
przenieść do bibliografii a następnie odpowiednie strony linkować za pomocą odn? Dziwnie wygląda to powielone tyle razy (wraz z ISBN). Loxley (dyskusja) 15:11, 12 sie 2017 (CEST)
@CarabusDziękuję. Przy okazji gratulacje za wygrany Tydzień Tematyczny Geoologiczny (Paleontologiczny). (Anagram16 (dyskusja) 10:26, 13 sie 2017 (CEST))
Jeszcze jedna uwaga -- to nie jest magaczywiesz matematyczy, a megaczywiesz dotyczący historii matematyki. Loxley (dyskusja) 18:47, 14 sie 2017 (CEST) @Anagram16, mnie podobnie jak @Loxley'owi też ten kompromis nie podoba się. Mógłbym tu dziesiątkami wypisywać pozycje, w których wymienia się dzieło G. Cardana jako Ars Magna, ale sobie daruję. To, co już widziałem, uprawnia mnie do sformułowania tezy, że w polskiej literaturze przedmiotu dzieło to jest znane i rozpoznawane jako Ars magna właśnie. I niech Wikipedia nie stara się tutaj być tak strasznie oryginalna. A w tej chwili tytuł i wstęp do artykułu są tak upstrzone łaciną jak analiza historyczno-literaka Kronik Długosza. Uważam, że kompromisem (i najsensowniejszą postacią) jest przeniesienie pod tytuł Ars magna (Girolamo Cardano) i rozpoczęcie wstępem jak niżej: Ars magna (Girolamo Cardano) Ars Magna (łac. wielka sztuka)[i], w pełniejszej postaci Ars magna sive de Regulis Algebraicis (łac. wielka sztuka czyli o regułach algebraicznych) [ii] [iii] – traktat matematyczny autorstwa Girolama Cardana opublikowany w 1545 roku [iv][v] .
to, czego nie da się podwiesić pod przypisy można umieścić w bibliografii albo w linkach zewnętrznych pozdrawiam Sinousty (dyskusja) 01:10, 15 sie 2017 (CEST)
|
- @Sinousty, @Anagram16, @Loxley, @Mariusz Swornóg, ukryłem tę dyskusję, bo zajmuje 3x więcej ekranów niż samo hasło (zniechęca do sprawdzania). Jeśli było tam coś istotnego (widzę tam coś o celebrytach i poczuciu winy, a to chyba nie ma związku z hasłem), to proszę o info. Szoltys [Re: ] 18:55, 19 sie 2017 (CEST)
- Tak były tam rozważania ważne bo dotyczące właściwego tytułu hasła. Używanie barokowych tytułów storzy dziwny precedens na wikipedii. Loxley (dyskusja) 19:54, 21 sie 2017 (CEST)
- @Mariusz Swornóg Ostatnie zdanie sekcji "Znaczenie dzieła dla rozwoju nauki" - wymaga dodania przypisu. D kuba (dyskusja) 22:14, 20 sie 2017 (CEST)
- @D kuba, dziękuję za zauważenie braku przypisu - dodałem go.Mariusz Swornóg (dyskusja • edycje) 11:47, 21 sie 2017 (CEST)
1 (Arytmetyka odcinków (Kartezjusz))[edytuj kod]
…jak Kartezjusz mnożył, dzielił i pierwiastkował odcinki?
Arytmetyka odcinków (Kartezjusz) (dyskusja) | ||||
---|---|---|---|---|
Archiwalna nominacja do CzyWiesza (sprzed 2024 roku) | ||||
źródła | ilustracje | autor(ka) | wstawił(a) | sprawdzone przez |
+ | 17 | Mariusz Swornóg | Mariusz Swornóg |