Wdzięki

Wdzięki
	niestandaryzowana część kolonii
	; Kościół pw. św. Michała Archanioła
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	staszowski
Gmina	Staszów
Sołectwo	Wiązownica-Kolonia
Część miejscowości	Wiązownica-Kolonia
Strefa numeracyjna	15
Tablice rejestracyjne	TSZ
SIMC	nie nadano
	Położenie na mapie gminy Staszów Wdzięki
	Położenie na mapie Polski Wdzięki
	Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Wdzięki
	Położenie na mapie powiatu staszowskiego Wdzięki
	50°34′59″N 21°23′25″E/50,583056 21,390278

Wdzięki (Dzięki) – część kolonii Wiązownica-Kolonia w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Staszów^[1].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś wymieniana w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich pod koniec XIX wieku.

DZIĘKI, osada fabryczna, majorat, powiat sandomierski, gmina Osiek, parafia Wiązownica. Posiada sąd gminny okręg III i piec wapienny. Liczy 7 domów, 25 mieszkańców i 15 mórg ziemi dworskiej. Na gruncie byłych dóbr Dzięki stoi kościół parafialny parafii Wiązownica.

Bronisław Chlebowski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego..., t. II.^[2]

W 1893 roku ówczesna parafia Wiązownica należała do ówczesnego dekanatu sandomierskiego (ale dawniej jeszcze do dekanatu staszowskiego) i liczyła wówczas 2 899 dusz. Ponadto do parafii należała filia w Strzegomiu, tj. parafia pw. św. Andrzeja Apostoła^[3].

Dzięki w 1886 roku wchodziły w skład gminy Osiek, z urzędem we wsi Osieczko. Gmina miała 6 070 mieszkańców (w tym, aż 39,9% pochodzenia żydowskiego, tj. 539 żydów) i 17 916 mórg rozległości ogółem (w tym ziemi dworskiej 6 525 mórg). Sądem okręgowym dla gminy był ówczesny III Sąd Okręgowy w Łoniowie; z kolei stacja pocztowa znajdowała się w Staszowie. W skład gminy wchodziły wówczas (jeszcze) następujące wioski: Długołęka, Dzięki, Lipnik, Łęg, Osieczko, Osiek, Pliskowola, Strzegom i Suchowola^[4].

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Struktura demograficzna wioski Dzięki po reaktywacji państwa polskiego (tj. po I wojnie światowej) – odbiegała znacząco od ujednolicenia narodowościowego do jej różnorodność wyznaniowej włącznie. Bowiem Dzięki – folwark w gminie Osiek, posiadał 3 domy zamieszkane przez 41 osób, w tym: 19 mężczyzn i 22 kobiety, z których 38 osób było wyznania rzymskokatolickiego, a 3 z nich wyznania mojżeszowego, jednak jako narodowość polską podało 41 osób. Niniejsze dane oparto na podstawie pierwszego spisu powszechnego ludności z 30 września 1921 roku^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 144856
↑ Filip Sulimierski (red. naczelny), Bronisław Chlebowski (red.), Władysław Walewski (red.): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Nakładem Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego. T. II. Warszawa: Skład Główny w Redakcyi Wędrowca, ulica Nowy-Świat Nr. 59 (Kraków u D.E. Friedleina. Poznań u J.K. Żupańskiego. Lwów, Gubrynowicz i Schmidt.), Druk „WIEKU” Nowy-Świat Nr. 59, 1881, s. 293.
↑ Bronisław Chlebowski (red. naczelny): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Według planu Filipa Sulimierskiego i z pomocą zgromadzonych przez niego materyałów. Nakładem Władysława Walewskiego do końca tomu X. Od tomu XI, z zasiłku Kasy pomocy dla osób pracujących na polu naukowem imienia D-ra Mianowskiego. T. XIII. Warszawa: Druk „WIEKU” Nowy-Świat Nr. 61, 1893, s. 280.
↑ Filip Sulimierski (red. naczelny), Bronisław Chlebowski (red.), Władysław Walewski (red.): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Nakładem Władysława Walewskiego. T. VII. Warszawa: Druk „WIEKU” Nowy-Świat Nr. 61, 1886, s. 628.
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. III: Województwo kieleckie. Warszawa: GUS Rzeczypospolitej Polskiej, 1925, s. 120, 126.

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 144856

[k-2-2] Filip Sulimierski (red. naczelny), Bronisław Chlebowski (red.), Władysław Walewski (red.): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Nakładem Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego. T. II. Warszawa: Skład Główny w Redakcyi Wędrowca, ulica Nowy-Świat Nr. 59 (Kraków u D.E. Friedleina. Poznań u J.K. Żupańskiego. Lwów, Gubrynowicz i Schmidt.), Druk „WIEKU” Nowy-Świat Nr. 59, 1881, s. 293.

[b-13-3] Bronisław Chlebowski (red. naczelny): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Według planu Filipa Sulimierskiego i z pomocą zgromadzonych przez niego materyałów. Nakładem Władysława Walewskiego do końca tomu X. Od tomu XI, z zasiłku Kasy pomocy dla osób pracujących na polu naukowem imienia D-ra Mianowskiego. T. XIII. Warszawa: Druk „WIEKU” Nowy-Świat Nr. 61, 1893, s. 280.

[b-14-4] Filip Sulimierski (red. naczelny), Bronisław Chlebowski (red.), Władysław Walewski (red.): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Nakładem Władysława Walewskiego. T. VII. Warszawa: Druk „WIEKU” Nowy-Świat Nr. 61, 1886, s. 628.

[5] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. III: Województwo kieleckie. Warszawa: GUS Rzeczypospolitej Polskiej, 1925, s. 120, 126.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Miasta	Staszów
Części miasta	Adamówka Golejów Łazienki Maleniec Piekło Pipała Pluskawa Pocieszka Radzików Staszówek
Wsie	Czajków Południowy Czajków Północny Czernica Dobra Gaj Koniemłocki Grzybów Jasień Koniemłoty Kopanina Krzczonowice Krzywołęcz Kurozwęki Lenartowice Łaziska Łukawica Mostki Niemścice Oględów Poddębowiec Podmaleniec Ponik Sielec Smerdyna Stefanówek Sztombergi Wiązownica Duża Wiązownica Mała Wiśniowa Wiśniowa Poduchowna Wola Osowa Wola Wiśniowska Wólka Żabna Zagrody Ziemblice
Części wsi	Smerdyna Dolna Smerdyna Górna Zaraź
Kolonie wsi	Dziadówka Józefów Kaczkówka Kamionki Karolinów Kasztelan Łepki Wólka Łaziska Zawadówka
Kolonie	Wiązownica-Kolonia
Części kolonii	Browary Granicznik Grobla Kopanina Wronia Góra
Osady	Opalina
Przysiółki	Nowakówka Przyjmy Radzików Wygoda
Osady leśne	Dąbrówka Kamionka Maziarka Strzelcówka