Dzioborożec modrokoralowy

Dzioborożec modrokoralowy
	Ceratogymna atrata
	(Temminck, 1835)
	; Po lewej samica, po prawej samiec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	dzioborożcowe
Rodzina	dzioborożce
Rodzaj	Ceratogymna
Gatunek	dzioborożec modrokoralowy
Synonimy
	Buceros atratus Temminck, 1835;
	Buceros atratus Temminck, 1835;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dzioborożec modrokoralowy^[3] (Ceratogymna atrata) – gatunek dużego ptaka z rodziny dzioborożców (Bucerotidae). Zamieszkuje zachodnią i środkową Afrykę. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Takson ten został po raz pierwszy opisany przez holenderskiego zoologa Coenraada Jacoba Temmincka w 1835 roku. Holotyp pochodził z Aszanti w Ghanie^[4]. Autor nadał nowemu gatunkowi nazwę Buceros atratus^[4]. Obecnie gatunek ten umieszczany jest w rodzaju Ceratogymna wraz z dzioborożcem niebieskolicym^[3]^[5]. Nie wyróżnia się podgatunków^[4]^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała ok. 76–80 cm z ogonem, rozpiętość skrzydeł do 150 cm^[6]. Masa ciała do 1,2 kg^[6].

Upierzenie czarne razem z nogami poza sterówkami, które są na końcu białe^[6]. Na dziobie występuje wielka narośl, zwana kaskiem^[6]. Niebieska obrączka oczna, a na gardle niebieski płat skóry^[6]. U dzioborożca modrokoralowego występuje wyraźny dymorfizm płciowy, samicę łatwo można odróżnić po brązowej głowie^[6].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Dzioborożec modrokoralowy występuje od Sierra Leone do Togo oraz od południowej Nigerii po południowy Sudan Południowy, centralną Demokratyczną Republikę Konga i Angolę^[5]; występuje też na wyspie Bioko^[4].

Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]

Biotop: Zasiedla głównie palmowe lasy deszczowe^[6]. Często widywany na plantacjach owoców^[6].

Zachowanie: Ptaki te są bardzo terytorialne^[6]. Żyją w grupach złożonych z rodziców i podlotów^[6]. Odgłosy pary są słyszalne nawet z 2 km^[6]. Szum skrzydeł w locie pomaga parze komunikować się między sobą^[6].

Rozród: Podobnie jak w przypadku innych dzioborożców w okresie godowym para zakleja gliną i odchodami otwór w dziupli w spróchniałym pniu na wysokości około 20 m^[7]^[6] Samica wysiaduje 2 białe, średniej wielkości jaja^[6]. Gdy maluchy zdolne są do lotu, samiec rozkuwa barierę z odchodów i gliny i rodzina może się poznać z ojcem^[7].
Pożywienie: W przeciwieństwie do innych afrykańskich dzioborożców jest on w większości roślinożerny^[6]. Pokarmu szuka na drzewach, lecz czasem na ziemi^[6]. Na ziemi szukając pokarmu podskakuje^[6]. Szczególnie upodobał sobie owoce i nasiona olejowca gwinejskiego, lecz zauważono także, że ten olbrzymi dzioborożec zakrada się do gniazd Ploceus cucullatus i wyjada jego pisklęta^[6]. Chętnie zjada duże bezkręgowce i jaszczurki^[6].

Status[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody dzioborożec modrokoralowy klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako lokalnie pospolity. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na niszczenie i fragmentację siedlisk tego ptaka oraz polowania^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Ceratogymna atrata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Ceratogymna atrata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 – dzioborożce – hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-12].
↑ ^a ^b ^c ^d Black-casqued Hornbill (Ceratogymna atrata). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-18)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-05-12]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Dzioborożce Afryki, [w:] DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, PeterP. Barrett, ISBN 978-83-8172-650-4 .
↑ ^a ^b RadosławR. Ratajszczak RadosławR., 100 niezwykłych zwierząt świata, ISBN 83-7341-968-3 .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Krótki film przedstawiający samca
Krótki film przedstawiający samicę

[itis-1] Ceratogymna atrata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Ceratogymna atrata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 – dzioborożce – hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-12].

[ibc-4] Black-casqued Hornbill (Ceratogymna atrata). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-18)]. (ang.).

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-05-12]. (ang.).

[:1-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Dzioborożce Afryki, [w:] DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, PeterP. Barrett, ISBN 978-83-8172-650-4 .

[:0-7] RadosławR. Ratajszczak RadosławR., 100 niezwykłych zwierząt świata, ISBN 83-7341-968-3 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]