Przejdź do zawartości

Dzwon Świętego Piotra

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dzwon Św. Piotra

Dzwon Św. Piotra niem. Petersglocke, potocznie Dicke Pitter (Gruby Piotrek) – dzwon wiszący w trzeciej kondygnacji wieży południowej katedry w Kolonii. Jest jednym z największych i najcięższych bijących dzwonów na świecie. Odlany został w 1923 roku w pracowni ludwisarskiej Richarda Heinricha Ulricha w Apoldzie w niemieckiej Turyngii.

Dzieje

[edytuj | edytuj kod]

Poprzednikiem Dzwonu Świętego Piotra był Dzwon Cesarski (Kaiserglocke) o masie 26,25 tony, odlany w 1875 z okazji zwycięstwa Niemców nad Francją w 1871 r. i zjednoczenia Niemiec. Podczas I wojny światowej został przetopiony na armaty. Do dziś zachowało się serce dzwonu, ulokowane na zewnątrz przy katedrze przy narożu nawy południowej i transeptu.

Inicjatorami odlania nowego wielkiego dzwonu byli ówczesny burmistrz Kolonii Konrad Adenauer i arcybiskup Karl Joseph Schulte. 31 marca 1922 r. Kapituła Metropolitarna Kolonii zatwierdziła odlanie. Odlewnikiem dzwonu został Richard Heinrich Ulrich, przedstawiciel rodu Ulrichów, którego przodkowie założyli w XVIII w. ludwisarnię, jedną z największych w Europie, związaną z rodzinami Rose, Ulrich i Schilling. Po przewiezieniu specjalnym pociągiem (prowadzonym przez trzy lokomotywy) do Kolonii został uroczyście poświęcony, a następnie zawieszony. Planowane pierwsze uderzenie w Wigilię Bożego Narodzenia z przyczyn technicznych zostało odwołane, ostatecznie pierwszy raz zadzwonił 28 października 1925 r.

W 1951 dzwon uległ pęknięciu na długości 110 cm. Dopiero w 1956 został pospawany, lecz podjęto też dodatkowe kroki: serce dzwonu wymieniono na mniejsze (800 kg), poza tym o 20° zmieniono kierunek uderzenia, aby serce nie uderzało w miejsce spawu.

Dnia 6 stycznia 2011, podczas oznajmiania głównej liturgii święta Trzech Króli urwało się serce dzwonu[1]. Nowe serce, ważące 600 kg[2] zostało wykonane w październiku, a do katedry przybyło 2 grudnia 2011 r[3]. Dzwon z nowym sercem pierwszy raz zadzwonił 7 grudnia 2011 r.

Od kwietnia 2017 do listopada 2018 dzwon nie dzwonił z powodu naprawy wady zawieszenia serca (zbyt mocne uderzenie w jedną stronę dzwonu groziło pęknięciem serca).

Do roku 1998 (kiedy odlano i zawieszono Josephglocke) Dzwon Świętego Piotra był najmłodszym dzwonem katedry kolońskiej. Nieco starsze są dwa dzwony odlane jeszcze przed I wojną światową: Aveglocke oraz Kapitelsglocke. Oba pochodzą z 1911 roku.

Terminarz bicia dzwonu

[edytuj | edytuj kod]

Dzwon Świętego Piotra bije z okazji głównych świąt w roku liturgicznym, a ponadto w święta patronów katedry; główne święta maryjne i Dzień Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Bije także z okazji wyboru i śmierci papieża i arcybiskupa Kolonii. Dzwonił także z okazji najważniejszych wydarzeń państwowych, zarówno dla Niemiec, jak i dla świata (m.in. zakończenie II wojny światowej, zjednoczenie Niemiec). Kiedy biją wszystkie dzwony katedry, w większości przypadków Dzwon Świętego Piotra bije jako pierwszy 5 minut wcześniej od pozostałych, zaś po dołączeniu pozostałych dzwonów dzwon św. Piotra kończy bić (jedynie z okazji Wielkanocy bije przez cały czas wraz z pozostałymi dzwonami)[4].

Data (według porządku roku liturgicznego) Godzina Święto lub inne okoliczności
7 grudnia 19:30 w tygodniu/20:00 w niedzielę Wigilia Niepokalanego Poczęcia NMP[5]
8 grudnia(9 grudnia jeśli 8 grudnia wypada w niedzielę) 18:10 Uroczystość liturgiczna Niepokalane poczęcie Marii
24 grudnia 19:20 Wigilia Bożego Narodzenia
23:10 Pasterka
5 stycznia 19:30 w tygodniu/20:00 w niedzielę Wigilia Święta Trzech Króli
6 stycznia 09:40 Uroczystość liturgiczna z okazji Święta Trzech Króli
Wielka Sobota ~22:15 Zmartwychwstanie Pańskie (wraz ze wszystkimi dzwonami)
Wielkanoc 09:40 Uroczystość liturgiczna Zmartwychwstania Chrystusa (wraz ze wszystkimi dzwonami)
Środa przed Wniebowstąpieniem Pańskim 19:30 Wigilia Uroczystości Wniebowstąpienia Pańskiego
Wniebowstąpienie Pańskie 09:40 Uroczystość Liturgiczna
Sobota Pięćdziesiątnicy 20:00 Wigilia Zesłania Ducha Świętego
Niedziela Pięćdziesiątnicy 09:40 Uroczystość liturgiczna
Boże Ciało Podczas procesji z Najświętszym Sakramentem(Solo)
28 czerwca 19:30 w tygodniu/20:00 w niedzielę Wigilia Dnia Świętych Apostołów Piotra (patrona katedry) i Pawła
29 czerwca 18:10 w tygodniu/09:40 w niedzielę Uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła
26 września 19:30 w tygodniu/20:00 w niedzielę Wigilia Dnia Poświęcenia Katedry Kolońskiej
27 września 18:10 w tygodniu/09:40 w niedzielę Uroczystość liturgiczna Poświęcenia Katedry Kolońskiej
Z powodu śmierci papieża/arcybiskupa Kolonii bije solo przez 30 minut
Codziennie aż do dnia pogrzebu papieża/arcybiskupa Kolonii bije od 12:00 do 12:15

Dane techniczne

[edytuj | edytuj kod]
  • dźwięk: c°-5
  • masa całkowita: 24 000 kg
  • waga serca ~600 kg
  • średnica: 3220 mm
  • wysokość: 4,5 m
  • ludwisarz: Richard Heinrich Ulrich der Guss (Apolda)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Home [online], www.koelner-dom.de [dostęp 2018-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (ang.).
  2. Kölner Petersglocke erhält wieder einen Klöppel. [dostęp 2011-12-04]. (niem.).
  3. Petersglocke erhält neuen Klöppel. [dostęp 2011-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (niem.).
  4. Kamil Gadomski, Harmonogram bicia dzwonu św. Piotra [online], www.koelner-dom.de [dostęp 2022-12-23].
  5. Bicie Dzwonów w wigilię Niepokalanego Poczęcia NMP (7 grudnia 2006), cz. 1; cz. 2.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]