Edmund Hillary

Edmund Percival Hillary
Sir Edmund Percival Hillary
Data i miejsce urodzenia	20 lipca 1919 Tuakau
Data i miejsce śmierci	11 stycznia 2008 Auckland
Przyczyna śmierci	niewydolność serca
Miejsce spoczynku	Hauraki
Zawód, zajęcie	pszczelarz
Narodowość	nowozelandzka
Edukacja	Auckland Grammar School
Rodzice	Percival Augustus, Gertrude z d. Clark
Małżeństwo	1. Louise Mary Rose 2. June Mulgrew
Dzieci	Peter, Sarah, Belinda
Odznaczenia

Sir Edmund Percival Hillary (ur. 20 lipca 1919 w Tuakau, zm. 11 stycznia 2008 w Auckland) – nowozelandzki himalaista i polarnik, z zawodu pszczelarz.

Życiorys

Edmund Hillary (ok. 1953)

Herb
sir Edmunda

W latach 1951–1952 uczestnik trzech wypraw himalajskich. 29 maja 1953 zdobył, jako pierwszy człowiek w historii, wraz z Szerpą Tenzingiem Norgayem, szczyt Mount Everest (8848 m)

Do historii przeszły jego słowa wypowiedziane po zejściu ze szczytu Everestu: „W końcu załatwiliśmy skurczybyka” (We finally knocked the bastard off). Nie przypuszczał nawet, że za pośrednictwem BBC usłyszał je cały świat.

Za wyczyn został uhonorowany przez królową angielską Elżbietę II tytułem szlacheckim, natomiast Nowa Zelandia umieściła podobiznę Hillary'ego na pięciodolarowym banknocie, czyniąc go pierwszą osobą, która znalazła się na banknocie za życia.

W latach 1954–1967 kierował wyprawami nowozelandzkimi w Himalaje i na Antarktydę. W trakcie ekspedycji zorganizowanej w ramach Międzynarodowego Roku Geofizycznego (1955–1958) założył bazę Scotta na Wyspie Rossa i przygotowując trasę wyprawy transantarktycznej Viviana Fuchsa dotarł 4 stycznia 1958 do bieguna południowego. Następnie dołączył do nowozelandzkiej służby dyplomatycznej, którą pełnił do 1989.

W 1960 założył fundusz powierniczy – Himalayan Trust, który prowadzi akcje pomocy dla Szerpów. Dzięki działalności funduszu w himalajskich wioskach wybudowano dla Szerpów 27 szkół, 2 szpitale, 12 ośrodków zdrowia, mosty, wodociągi, a nawet małe lotniska.

Został honorowym obywatelem Nepalu. Tam też w katastrofie lotniczej zginęła jego pierwsza żona, Louise i córka, Belinda.

Podczas wizyty w Polsce 17 czerwca 2004 został odznaczony przez Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej w uznaniu wybitnych zasług dla światowego himalaizmu oraz za działalność charytatywną.

Edmund Hillary jest autorem książek, m.in. The Ascent of Everest, High Adventure (1955), Schoolhouse in the Clouds (1965), autobiografii Nothing Venture, Nothing Win (1975), From the Ocean to the Sky (1979).

Zmarł wskutek niewydolności serca, w piątek 11 stycznia 2008, ok. godz. 9:00 czasu nowozelandzkiego, w szpitalu w Auckland. Informacja o jego śmierci została podana publicznie przez premier Nowej Zelandii Helen Clark ok. godz. 11:20.

Jego podobizna znajduje się na banknocie o nominale 5 dolarów nowozelandzkich.

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia ze spotkania E. Hillary'ego w Polsce
• Relacja z wizyty E. Hillary'ego w polskich Tatrach
• Fundusz powierniczy Himalayan Trust