Edward Aleksander Raczyński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Edward Aleksander Raczyński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

21 stycznia 1847
Drezno

Data i miejsce śmierci

6 maja 1926
Kraków

Poseł na Sejm Krajowy Galicji
Okres

od 1889
do 1895

Odznaczenia
Kawaler Orderu Piusa IX Medal Benemerenti
Jacek Malczewski, Portret Edwarda Raczyńskiego z 1903 roku

Edward Aleksander Raczyński herbu Nałęcz (ur. 21 stycznia 1847 w Dreźnie, zm. 6 maja 1926 w Krakowie) – polski kolekcjoner, twórca galerii w Rogalinie, ojciec Edwarda Bernarda Raczyńskiego, który był prezydentem RP na uchodźstwie w latach 1979–1986.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Hrabia Edward, wnuk hr. Edwarda Raczyńskiego, syn z pozamałżeńskiego romansu Rogera Maurycego Raczyńskiego i księżnej Zenaidy z Hołyńskich Lubomirskiej. Aby zapewnić synowi ślubne pochodzenie, jego ojciec zawarł małżeństwo z Marią Ernestyną Gotschall (1822-1851), która zgodziła się uznać go za własnego syna. Maturę zdał w 1866 roku w Królewskim Katolickim Gimnazjum w Ostrowie. Studia wyższe ukończył na kierunku prawo.

Był twórcą wielkiej galerii obrazów w Rogalinie oraz prezesem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie. Zebrał 466 dzieł kupowanych w największych europejskich miastach. Do dzisiaj zachowało się ok. 350 prac. Są wśród nich obrazy Olgi Boznańskiej, Juliana Fałata, Jana Matejki, Jacka Malczewskiego, Leona Wyczółkowskiego.

Papież Pius IX nadał mu tytuł szambelana, Order Piusa IX i medal Benemerenti. Odziedziczony po ojcu pruski tytuł hrabiowski został potwierdzony w Austrii w 1904.

Według Róży Raczyńskiej oraz niektórych historyków literatury był jednym z pierwowzorów Leona Płoszowskiego, bohatera powieści Bez dogmatu autorstwa Henryka Sienkiewicza[1].

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Podobnie jak ojciec i dziad, jego życie osobiste było pełne perypetii. Zakochany w swojej kuzynce Róży z Potockich, na skutek nacisków rodziny zerwał związek i poślubił w 1877 hrabiankę Marię Beatrix Krasińską, córkę wieszcza Zygmunta Krasińskiego. Jednocześnie Różę Potocką wydano za mąż za brata Marii, Władysława Krasińskiego. Oba małżeństwa okazały się nieudane i krótkotrwałe, gdyż Maria Beatrix, podobnie jak jej brat, chorowała na gruźlicę, a w dodatku była uzależniona od morfiny. Edward Raczyński poślubił swoją dawną miłość, Różę z Potockich 1. voto Krasińską w 1886 w Krzeszowicach.

Z pierwszego małżeństwa zawartego w 1877 w Warszawie z Marią Beatrix hr. Krasińską (1850-1884) był ojcem Karola Rogera Raczyńskiego (1878-1946).

Z drugiego małżeństwa zawartego w 1886 w Krzeszowicach z Różą z Potockich 1. voto Krasińską był ojcem Rogera Adama Raczyńskiego i Edwarda Bernarda Raczyńskiego.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Maria Niestrawska: Pobyty Henryka Sienkiewicza u Róży i Edwarda Raczyńskich w Rogalinie, [w:] Winieta – pismo Biblioteki Raczyńskich, 2(76)/2019, s. 13, ISSN 1509-6343

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]