Przejdź do zawartości

Edward Fokczyński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Edward Fokczyński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

3 lipca 1896
Pabianice

Data i miejsce śmierci

26 lipca 1944
Sachsenhausen

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Tablica upamiętniająca Edwarda Fokczyńskiego na budynku Spółdzielni Mieszkaniowej Fenix przy placu Wilsona 4 (od strony ul. Mickiewicza)
Mural upamiętniający Edwarda Fokczyńskiego w Pabianicach

Edward Fokczyński (ur. 3 lipca 1896 w Pabianicach, zm. 26 lipca 1944 w Sachsenhausen[1]) – polski mechanik, współuczestnik rozwiązania niemieckiego szyfru Enigma i konstruktor urządzeń szyfrujących[2].

Życie i działalność

[edytuj | edytuj kod]

Wraz z Leonardem Danielewiczem, Ludomirem Danielewiczem oraz Antonim Palluthem był współzałożycielem warszawskiej spółki Wytwórnia Radiotechniczna AVA[3]. Początkowo siedzibą spółki był jego warsztat radiotechniczny w Warszawie przy ul. Nowy Świat 43.[4]

Brał udział w tworzeniu na zlecenie Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego sobowtórów niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma”[5]. Przed agresją III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 roku, został ewakuowany wraz z zespołem polskich kryptologów do Francji, gdzie kontynuował swoją pracę w ośrodku dekryptażu, w willi Chateau de Vignolles w Gretz-Armainvilliers pod Paryżem (francuski kryptonim PC Bruno). Od lipca 1942 ekipa polskich kryptologów pracowała w Chateau des Fouzes (francuski kryptonim „Cadix”)[6].

Został aresztowany przez Niemców 13 marca 1943, w okolicy Perpignan, podczas próby przekroczenia granicy francusko-hiszpańskiej[2] i osadzony wraz z Antonim Palluthem w obozie koncentracyjnym KL Sachsenhausen koło Oranienburga, gdzie obaj następnie zginęli[7].

W filmie pt. Sekret Enigmy w reż. Romana Wionczka, w postać Edwarda Fokczyńskiego wcielił się Wojciech Duryasz[8].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Redakcja, Enigma, Fokczyński i Pabianice [online] [dostęp 2021-10-07] (pol.).
  2. a b c Fokczyński uhonorowany Krzyżem Komandorskim. wiadomosci.onet.pl. [dostęp 2016-01-12]. (pol.).
  3. Tadeusz Heftman - konstruktor » Cichociemni elita dywersji [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2023-02-16] (pol.).
  4. "Enigma" » Cichociemni elita dywersji [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2023-03-20] (pol.).
  5. Tadeusz Lisicki, AVA (maszynopis / rękopis), w zbiorach Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu, sygn. K 1074.
  6. "Enigma" » Cichociemni elita dywersji [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2023-03-20] (pol.).
  7. Jej ojciec to bohater. Dowiedziała się o tym z książek. wspolczesna.pl. [dostęp 2016-01-12]. (pol.).
  8. Sekret Enigmy. filmpolski.pl. [dostęp 2016-01-12]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]