Edward Józef Kuryłło

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Edward Józef Ostoja Kuryłło (Kuryło, Edouard de Kurylo) (ur. 1 października 1883 w Warszawie, zm. 18 grudnia 1938 tamże) – polski tancerz i choreograf.

Uczył się w warszawskiej szkole baletowej i w Klasie Dramatycznej przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym[1]. Był wychowankiem Cecchetttiego. W 1901 roku wyjechał na dalsze studia do Włoch mając 18 lat. Zaczął tańczyć w Teatrze Wielkim ok. 1896 roku (?). W 1905 Kuryłło był jednym z sześciu solistów Teatru Wielkiego w Warszawie[2]. Pomiędzy 1906-1911 podróżował, odwiedzał kilkakrotnie Kubę, Meksyk. Interesowały go tańce narodowe. W 1913 był powołany jako baletmistrz przy Teatrach Rządowych. W latach 1913-1914 był baletmistrzem w Balecie Teatru Wielkiego. Kuryło znał dobrze osiągnięcia baletu europejskiego, znał tańce obrzędowe, egzotyczne i salonowe. W tym czasie najciekawsze i najoryginalniejsze pomysły pokazywał w Teatrze Nowości, którego dyrektorem był Ludwik Śliwiński[3]. Dla Teatru Nowości opracował choreografie wielu operetek wprowadzając na warszawskie sceny najmodniejszy taniec tamtych czasów - tango[1]. W 1913 wraz z Polą Negri jest na zdjęciu ilustrującym nuty Régina-Tango skomponowane przez Aimé Lachaume [4][5][6]. Przez dwa lata w 1911-1912 pracował w teatrze Empire (Empire Theatre) w Londynie na Leicester Square jako solista i baletmistrz. W sezonie 1914/15 tańczył jako solista w Teatrze Nowości. W 1915 opuścił Warszawę i odwiedził Kanadę i Stany Zjednoczone. Podróżował pomiędzy 1915-1923 ze względu na I wojnę światową. Dzięki amerykańskiemu impresario Schiffmanowi działał w Indiach, Cejlonie, Birmie, Japonii, Chinach, Jawie i Anglii. Występował w Indiach, na Cejlonie w Południowo-Wschodniej Azji w latach 1915-19[7]. W 1922 przebywał przez 10 dni w Singapurze, gdzie ogłosił, że jest gotowy dawać lekcje tańca. Krótka notatka prasowa powołuje się na wybitnego pianistę i byłego premiera Polski Paderewskiego, który miał powiedzieć, że Kuryłło był nie tylko wybitnym tancerzem, ale także świetnym nauczycielem[8]. W 1916 roku utworzył Kurylo Imperial School of Dancing w Nowym Jorku pod adresem 150 West 57 Street oraz na 24E. 46th St.[9] W 1916 uczył w Kalifornii rytmiki i baletu w Uniwersytecie Kalifornijskim. W 1918 roku tańczył ze swoją żoną w benefisie w Aeolian Hall na rzecz Polskiego Szpitala we Francji i Serbskiego Szpitala Polowego[10]. Po pierwszej wojnie Światowej (1919-1920) przyjechał do Australii gdzie zamieszkał w Sydney i założył szkołę tańca. W 1919 roku był członkiem zespołu "The Third Fantastics" Shipmana, który występował w Sydney w Australii. W programie był taniec do minueta Paderewskiego, polka wykonana w kostiumach z lat 1850-1860, oraz taniec indiański do muzyki Cadmana i Herberta, które ilustrowały miłość i wojnę[11].

Po powrocie w 1923 roku prowadził własną szkołę baletową w Warszawie. W sezonie 1925-1926 był choreografem baletu warszawskiego[3]. W 1925 odbył się pierwszy zjazd nauczycieli tańca i artystów baletu w Warszawie. Fotografia grupowa z tego okresu ma podpis "dyrektor Szkoły Baletowej przy Teatrze Wielkim E. Kuryło"[12]. W 1926 prowadził teatr amatorski w Warszawie[13]. W 1932 roku Ilustrowany Kurier Codzienny donosi, że odbył się Bal Polskiego Czerwonego Krzyża w gmachu Rady Miejskiej w Warszawie gdzie grupa uczestników balu, która przygotowana przez baletmistrza prof. Edwarda Kuryłłę (siedzi na podłodze) wykonała taniec zespołowy. Widoczne panie w białych sukniach i panowie z białymi chryzantemami w klapach fraków[14].

Był mężem amerykańskiej tancerki Annie Laurie Kurylo (Simons) (Laurka de Kurylo), z którą miał syna. Żona specjalizowała się w tańcach japońskich, greckich i orientalnych. Variety, Inc. donosiła z Londynu, że 12 stycznia 1921 Laurka De Kurylo, tancerka amerykańska została zaatakowana przez kobietę z zasłoniętą twarzą, która rzuciła flaszką z płynem w tancerkę wykrzykując "to spowoduje, że wrócisz do swojego kraju". Płyn wylądował na ubraniu i futrze ale nie na jej twarzy. Tancerka została zaatakowana koło jej apartamentu w hotelu Ritz[15].

Tańczył z Anną Pawłową i należał do jej grupy tanecznej w 1912 roku[16], Adeline Genée, Lydia Kyasht.

Zajmował się równocześnie pracą historyczną. W 1930 napisał artykuł "Taniec ludowy, dworski i towarzyski", kilka artykułów w czasopiśmie "The dancing times". W latach 1926-1927 redagował miesięcznik "Taniec i rozrywka".

Zmarł 18 grudnia 1938 w warszawskim szpitalu[17].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, Stanisław Dąbrowski, Instytut Sztuki, 1973, Polskie Wydawnictwo Naukowe, 905 stron.
  2. ↑ Władysław Okręt, Rocznik naukowo-literacko-artystyczny (encyklopedyczny) na rok 1905, Skład Osobisty Teatrów Polskich oraz Instytucje literacko-artystyczne
  3. ↑ a b Janina Pudełek, Warszawski balet w latach 1867-1915, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1981 (zdjęcie Kuryłły z 1905 roku).
  4. ↑ Jerzy Płaczkiewicz, Tango in Poland 1913-1939, Todotango Academy. [dostęp 2013-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-01-06)].
  5. ↑ Ryszard Marek Groński, Taki był kabaret, 1994, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek.
  6. ↑ 100 lat tanga w Polsce, Jerzy Płaczkiewicz, 2013
  7. ↑ Materiały Ambasady Polskiej w Singapurze. [dostęp 2013-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-21)].
  8. ↑ The Straits Times, 14 września 1922, strona 10
  9. ↑ Madge Grant, The American Club Woman Magazine, Volumes 11-14, styczeń 1916, Stories of Successful People, A true artist (ze zdjęciem)
  10. ↑ Stars in War Benefits, The New York Times, 19 maja 1918
  11. ↑ The Straits Time, 9 października 1919, strona 7
  12. ↑ Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji, zbiory NAC, sygnatura 1-K-12125
  13. ↑ Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji, Zbiory NAC sygnatura 1-K-11676 (zdjęcie)
  14. ↑ Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji, Sygnatura: 1-P-2674 (zdjęcie)
  15. ↑ Vitrol for U. S. Dancer, Variety, Inc, 14 stycznia 1921
  16. ↑ Keith Money, Anna Pavlova: her life and art, 1982, Collins. str 171, 247
  17. ↑ Zmarł Edward Kuryłło. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 288 z 20 grudnia 1938. 

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Edward Kuryłło, Taniec ludowy, dworski i towarzyski. W. "Taniec" monografia zbiorowa, red Mateusz Gliński, t. I. Warszawa, nakładem Miesięcznika Muzyka, drukarnia krajowa, 1930.
  • Edouard J de Kurylo, Dancing for the Czar, The dancing times. Sept 1922, strony 988-989. ilustracje
  • Edouard J de Kurylo, Pavlova in the ballroom, The dancing times. Oct 1934, strony 15-16. ilustracje
  • The national dances of Poland, Edouard J de Kurylo, The dancing times. Apr 1922, p 600-607. illus
  • Wars, Henryk, Polonia: najnowszy taniec salonowy, muzyka H. Warsa, układ E. Kuryłło, Warszawa, F. Grąbaczewski, 1929.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Edward_Józef_Kuryłło&oldid=67808469”