Efa piaskowa

Efa piaskowa

Echis carinatus
(Schneider, 1801)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Rodzina	żmijowate
Podrodzina	żmije właściwe
Rodzaj	Echis
Gatunek	efa piaskowa
Synonimy
Pseudoboa carinata Schneider, 1801 Echis carinata — Duméril & Bibron, 1854 Echis carinatus sinhaleyus Deraniyagala, 1951 Echis carinatus astolae Mertens, 1970 Echis multisquamatus Cherlin, 1981 Echis sochureki — Cherlin, 1984 Echis carinatus multisquamatus — David & Ineich, 1999
Podgatunki
E. c. carinatus (Schneider, 1801) E. c. sochureki Stemmler, 1969
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
najmniejszej troski

Efa piaskowa, korbacz pospolity (Echis carinatus) – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych (Viperidae).

Występowanie

Występuje od Iranu (być może także Iraku) i wschodniej części Półwyspu Arabskiego na wschód po Sri Lankę i Indie oraz na północ po Azję Środkową (Turkmenistan, Uzbekistan i Tadżykistan). Dawne stwierdzenia z Afryki dotyczą innych gatunków.

Budowa ciała

Osiąga długość 70–90 cm.

Ubarwienie grzbietu brązowe z rzędem jasnych, poprzecznie wydłużonych plam z czerwonymi obwódkami. Na bokach tułowia występują falisto-zygzakowate, szerokie czarne wstęgi, jasno obrzeżone od strony grzbietowej. Na głowie znajduje się charakterystyczny znak w kształcie białego krzyża.

Biologia i ekologia

Tryb życia

Przeważnie występuje na piaszczystych lub piaszczysto-kamienistych i porośniętych skąpą roślinnością półpustyniach, jednak spotykana też jest na pustyniach, stepach i sawannach. Na niektórych obszarach występuje masowo.

Jest aktywna nocą, w dzień kryje się w norach, szczelinach skalnych lub pod kamieniami. Na piasku sposób poruszania się jest charakterystyczny dla węży piaskowych, mianowicie porusza się bokiem do podłużnej osi ciała. Często zagrzebuje się w podłożu. W razie zagrożenia efa piaskowa zwija się w kłębek, chowa głowę oraz pociera ciasno splecionymi bokami o siebie. W czasie pocierania łuski, posiadające poprzeczne rogowe żeberka wydają odstraszający szelest.

Odżywianie

Jest drapieżnikiem. Żywi się głównie jaszczurkami i drobnymi ssakami (głównie gryzoniami), a także płazami oraz wężami (w tym własnego gatunku).

Rozród

Jest jajożyworodna (inne gatunki z tego rodzaju są jajorodne). W sierpniu samica rodzi 5 do 15 młodych od długości 10–16 cm.

Zagrożenie dla człowieka

Jest gatunkiem bardzo agresywnym, a jej jad zagraża życiu człowieka – śmiertelność wynosi około 5%. Jad efy zawiera ekarynę, proteazę wywołującą zaburzenia krzepnięcia.