Elżbieta Walezjuszka

Elżbieta de Valois

królowa Hiszpanii
Okres	od 1559 do 1568
Jako żona	Filipa II Habsburga
Poprzedniczka	Maria I Tudor
Następczyni	Anna Habsburg
Dane biograficzne
Dynastia	Walezjusze
Data urodzenia	2 kwietnia 1545
Data śmierci	3 października 1568
Ojciec	Henryk II Walezjusz
Matka	Katarzyna Medycejska
Mąż	Filip II Habsburg
Dzieci	Izabela Klara Eugenia, Katarzyna Michalina

Elżbieta de Valois (ur. 2 kwietnia 1545, zm. 3 października 1568) – córka króla Francji Henryka II Walezjusza i Katarzyny Medycejskiej. Królowa Hiszpanii jako trzecia żona Filipa II.

Urodziła się w Chateau de Fontainebleau. W dzieciństwie dzieliła sypialnię z narzeczoną swojego brata Franciszka, która była w tym samym wieku co ona, Marią, królową Szkotów. Obie pozostały bliskimi przyjaciółkami aż do śmierci. Cicha i nieśmiała Elżbieta była przeciwieństwem swojej matki, ale Katarzyna Medycejska ją kochała.

W 1559 poślubiła owdowiałego Filipa II Habsburga, króla Hiszpanii (Filipa Katolickiego) – syna cesarza Karola V Habsburga i Izabeli Portugalskiej. Elżbieta pierwotnie miała poślubić Don Carlosa, syna Filipa II. Małżeństwo to było konsekwencją pokoju w Cateau-Cambrésis. Ślub zawarto per procura w paryskiej katedrze Notre-Dame, a Filipa II zastępował książę Alba. Ceremonię powtórzono w hiszpańskiej Guadalajarze. Elżbieta została trzecią żoną Filipa II.

Filip II był oczarowany 14-letnią panną młodą i oddalił z dworu swoje metresy, a Elżbieta, mimo różnicy wieku, również była zadowolona z męża. W listach do matki pisała, że uważa się za szczęściarę, bo poślubiła takiego czarującego księcia. Filip II, aby zabawić żonę, organizował turnieje. Sofonisba Anguissola, pierwsza włoska kobieta artystka, była damą dworu Elżbiety w latach 1559–1569 i namalowała wiele portretów królowej. Elżbieta otoczyła opieką trzech młodych książąt, zamieszkujących hiszpański dwór; Don Carlosa, Don Juana (nieślubnego syna Karola V), i Alessandro Farnese (księcia Parmy, wnuka Karola V poprzez jego nieślubną córkę Małgorzatę). Elżbieta i jej niedoszły małżonek Don Carlos pozostawali w ciepłych i przyjacielskich relacjach. Mimo często swoich dziwnych zachowań, Don Carlos zawsze był miły dla Elżbiety, a kiedy Filip II rozkazał go aresztować (co doprowadziło do śmierci księcia), Elżbieta płakała przez kilka dni.

Elżbieta de Valois

Filip II był przywiązany do Elżbiety, nie opuścił jej nawet, kiedy zachorowała na ospę. Pierwsza ciąża Elżbiety w 1564 zakończyła się poronieniem dwóch dziewczynek. 3 października 1568 Elżbieta poroniła syna i tego samego dnia zmarła. Po jej śmierci, jej matka zaproponowała Filipowi II rękę Małgorzaty, młodszej siostry Elżbiety, ale Filip odmówił.

Potomstwo Elżbiety i Filipa II

• Infantka Izabela Klara Eugenia (8 grudnia 1566, Segowia – 12 grudnia 1633, Bruksela). Poślubiła swojego habsburskiego kuzyna – arcyksięcia Austrii – Albrechta Hasbsburga (1559–1621), który został regentem w hiszpańskich Niderlandach (1598). Mieli oni 3 dzieci, wszystkie zmarły jednak we wczesnym dzieciństwie. Ich wspólne rządy rozpoczęły złotą erę habsburskich Niderlandów. Po śmierci Albrechta arcyksiężna rządziła dalej w imieniu swojego bratanka, Filipa IV – króla Hiszpanii, przez co najmniej 12 lat.

• Katarzyna Michalina (10 października 1567 – 6 listopada 1597). Poślubiła Karola Emanuela I, księcia Sabaudii, i została matką Wiktora Amadeusza I.

Zobacz też

• Walezjusze