Empowerment (zarządzanie)
Empowerment (upełnomocnianie lub przydawanie władzy) – proces angażowania pracowników w podejmowanie decyzji dotyczących organizacji i umożliwienie im brania odpowiedzialności za swoje działania, co przekłada się na świadomość kosztów, poczucie przynależności, wzrost wydajności oraz poprawę relacji w zespole dzięki poczuciu, że pracownicy posiadają realną władzę decyzyjną. Prowadzi do tego, że członkowie zespołu podchodzą do zadań jak właściciele firmy, a więc z większą odpowiedzialnością i zaangażowaniem.
Empowerment jest jedną z koncepcji zarządzania zasobami ludzkimi, prowadzącą do wzmocnienia i usamodzielnienia pracowników[1].
Empowerment jest podstawą przywództwa personalistycznego i przywództwa służebnego (servant leadership). Jak stwierdza Ken Blanchard, kluczem do przywództwa służebnego jest właśnie empowerment. W jego ujęciu upełnomocnianie to proces wyzwalania władzy drzemiącej w pracownikach: ich wiedzy, doświadczenia i motywacji oraz ukierunkowanie tej siły na osiąganie wyników. Jacek Otto, analizując upełnomocnianie w kontekście marketingu relacji zauważa, że pracownik, kierując się własną rozwagą i roztropnością, może przekraczać zwyczajowe wymogi wchodzące w zakres jego obowiązków po to, by w sposób możliwie doskonały zaspokajać potrzeby klienta. Dla Marii Czajkowskiej oznacza ono zarówno uprawnianie kogoś do robienia czegoś, jak i pomaganie ludziom, by rozwijali wiarę w siebie i przezwyciężali poczucie bezradności.
Uważa się, że w empowerment są ważne następujące czynniki (główne „wymiary” upełnomocniania):
- self-efficacy, tj. poczucie posiadania zdolności i kompetencji,
- self-determination, tj. poczucie posiadania możliwości decydowania o sobie,
- personal consequence, tj. wiara w możliwość wywierania wpływu,
- meaning, tj. poczucie, że to, co się robi jest wartościowe,
- trust, tj. poczucie bezpieczeństwa.
Na kategoriach empowerment, przywództwa personalistycznego, przywództwa służebnego i "wczucia" opiera się fenomenologia zarządzania.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ken Blanchard, Przywództwo wyższego stopnia, PWN, Warszawa 2007.
- Bronisław Bombała, Fenomenologia przywództwa: być kimś – czynić coś, „Prakseologia” 2011, nr 151.
- Bronisław Bombała, Fenomenologia zarządzania. Przywództwo, Difin, Warszawa 2010.
- Bronisław Bombała, Phenomenology of Management - Didactic Aspects, "Management and Business Administration.Central Europe" (MBA.CE) 2012, nr 3.
- Bronisław Bombała, Zagadnienie upełnomocniania pracowników w koncepcji przywództwa personalistycznego i służebnego, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym” 2010, t. 13, nr 1.
- Maria Czajkowska, Rola zaufania w stosowaniu empowermentu w organizacji, [w:] Nurt metodologiczny w naukach o zarządzaniu. W drodze do doskonałości, (red.) W. Błaszczyk, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2008.
- Jacek Otto, Marketing relacji. Koncepcja i stosowanie, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2004.