Enzymy trawienne

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Enzymy trawienne – grupa enzymów wydzielanych w układzie pokarmowym, w większości hydrolaz (enzymów hydrolitycznych), katalizujących rozkład związków bardziej złożonych do prostszych (z udziałem wody). U wszystkich heterotrofów (organizmów cudzożywnych) procesy trawienia przebiegają podobnie i uczestniczą w nich takie same lub bardzo podobne grupy enzymów, które wytwarzane są przez wyspecjalizowane gruczoły trawienne.

Podział[edytuj | edytuj kod]

Rodzaje[edytuj | edytuj kod]

Miejsce działania Wydzielnia Optymalne pH Gruczoł wytwarzający Nazwa enzymu (rodzaj enzymu) Działanie
jama ustna ślina 7 gruczoły ślinowe(ślinianki) amylaza ślinowa Zapoczątkowuje wstępne trawienie węglowodanów, rozcina długołańcuchowe polisacharydy (skrobię i glikogen) na dekstryny (oligosacharydy) i maltozę.
lizozym Nie uczestniczy w trawieniu pokarmu, ma działanie bakteriobójcze.
żołądek sok żołądkowy 1-2 gruczoły żołądkowe pepsyna

(endoproteaza)

Zapoczątkowuje rozkład białek (polipeptydów) na krótsze łańcuchy polipeptydowe i oligopeptydy. Jest również aktywatorem dla następnych cząsteczek pepsynogenu(zjawisko autokatalizy).
podpuszczka

(rennina)

Ścina kazeinę (białko mleka) na parakazeinian wapnia. Występuje jedynie w okresie niemowlęcym
lipaza żołądkowa Zapoczątkowuje rozkład zemulgowanych tłuszczów (np. mleka, śmietany) na diacyloglicerole, monoacyloglicerole, glicerol i kwasy tłuszczowe.
Jelito cienkie sok trzustkowy 7,1–8,4 trzustka amylaza trzustkowa
trypsyna Dalszy rozkład polipeptydów na peptydy i oligopeptydy. Trypsyna jest również aktywatorem następnych cząsteczek trypsynogenu (zjawisko autokatalizy) i chymotrypsynogenu.
chymotrypsyna
elastaza Rozcinania wiązania peptydowe, zlokalizowane w pobliżu aminokwasów o małych łańcuchach bocznych np.: glicyna, alanina, seryna. Degraduje elastynę.
karboksypeptydazy Rozkład skrajnych wiązań peptydowych, odłączając pojedyncze aminokwasy od C-końca (końca karboksylowego).
nukleazy trzustkowe (DN-aza, RN-aza) Rozkładają kwasy nukleinowe na nukleotydy.
lipaza trzustkowa Rozkład zemulgowanych tłuszczów na diacyloglicerole, monoacyloglicerole, glicerol i kwasy tłuszczowe. Żółć pomaga w emulgacji tłuszczów.
sok jelitowy >7 gruczoły jelitowe

(Lieberkühna)

maltaza

(disacharydaza)

Rozkład maltozy (disacharydu) na 2 cząsteczki glukozy.
laktaza

(disacharydaza)

Rozkłada disacharyd laktozę do glukozy i galaktozy.
sacharaza

(disacharydaza)

Rozkłada disacharyd sacharozę do glukozy i fruktozy.
karboksypeptydazy Rozkład skrajnych wiązań peptydowych, odłączając pojedyncze aminokwasy od C-końca (końca karboksylowego).
aminopeptydazy Rozkład skrajnych wiązań peptydowych, odłączając pojedyncze aminokwasy od N-końca (końca aminowego).
nukleotydazy Rozkład nukleotydów na nukleozydy
nukleozydazy i fosfatazy Rozkład nukleozydów na zasady azotowe, cukry i fosforany

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]