Eotriceratops
| ||
Eotriceratops xerinsularis | ||
Wu, Brinkman, Eberth & Braman, 2007 | ||
Okres istnienia: 68–67,6 mln lat temu | ||
![]() | ||
Systematyka | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | zwierzęta | |
Typ | strunowce | |
Podtyp | kręgowce | |
Gromada | zauropsydy | |
Podgromada | diapsydy | |
Nadrząd | dinozaury | |
Rząd | dinozaury ptasiomiedniczne | |
Podrząd | cerapody | |
Infrarząd | ceratopsy | |
Nadrodzina | neoceratopsy | |
Rodzina | ceratopsy | |
Rodzaj | eotriceratops | |
Gatunek | Eotriceratops xerinsularis |
Eotriceratops (Eotriceratops xerinsularis) – roślinożerny dinozaur z rodziny ceratopsów (Ceratopsidae). Nazwa Eotriceratops nawiązuje do wieku zwierzęcia, oznacza bowiem "wczesny triceratops". Nazwa gatunkowa odnosi się do Dry Island Buffalo Jump Provincial Park, gdzie znaleziono skamieniałości.
Spis treści
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Żył w okresie późnej kredy (ok. 68-67,6 mln lat temu) na terenach Ameryki Północnej. Jego szczątki znaleziono w Kanadzie (w prowincji Alberta w formacji Horseshoe Canyon).
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Mimo że znaleziono tylko kości czaszki i kilka kręgów oraz żeber, na podstawie porównań z innymi ceratopsami można wysnuć wniosek, że również eotriceratops był czworonożnym roślinożercą. Jego głowa miała klasyczny układ rogów chasmozaurynów - jeden mały róg na nosie i dwa długie nad oczami. Cechą wyróżniającą go spośród innych dinozaurów rogatych są między innymi: budowa kości przedszczękowej, rogu nosowego i kryzy. Eotriceratops miał niezwykle szerokie i spłaszczone różki na jej krawędziach, niektóre przekraczające 15 cm szerokości i stykające się ze sobą, oraz głębokie i lekko ukośne ślady po naczyniach krwionośnych spotykające się z poprzecznymi odciskami naczyń na przedzie rogu nosowego. Wyraźnie rozgraniczone eliptyczne wgłębienie lub otwór (fossa) położony na dolnym przedzie powierzchni kości łuskowej, która znajdowała się na bokach kryzy.
Rozmiary[edytuj | edytuj kod]
Niezwykłą cechą eotriceratopsa są rozmiary czaszki - mierzyła ona około 3 metrów długości[1], więc eotriceratops może rywalizować w tej kwestii z pentaceratopsem, którego czaszka mierzy 3,1 m. Jednak eotriceratops ma stosunkowo krótką kryzę, podobną do tej znanej u triceratopsa, a nie mocno wydłużone kryzy z wielkimi oknami jak u Pentaceratops. Wskazuje to na olbrzymie rozmiary tego gada. Periodyk The Sun podaje, że eotriceratops mógł dorastać do 12 m i ważył 13 ton[2]. Jeżeli rzeczywiście proporcje ciała eotriceratopsa były podobne jak jego bliskiego krewnego – triceratopsa, to prawdopodobnie ceratops ten był największym zwierzęciem w swoim środowisku. Byłby tylko niewiele krótszy od swojego pobratymca - hardozauryda Edmontosaurus regalis, jednak był od niego dużo masywniejszy i posiadał zapewne wiele krótszy ogon, co czyniło by go największym zwierzęciem w tym okresie w Ameryce Północnej.
Materiał kopalny[edytuj | edytuj kod]
Dotychczas odnaleziono tylko holotyp (RTMP 2002.57.7) - niekompletny i nieartykułowany szkielet, zawierający: kość rostralną, obie kości przedszczękowe i szczękowe, lewy rdzeń rogu z kością łzową, kość przedczołową, kość czołową, kość zaoczodołową i kość jarzmową, lewą kość nadjarzmową, prawą kość kwadratowo-jarzmową, lewą kość kwadratową, częściową kość ciemieniową, lewą kość łuskową z kryzy, puszkę mózgową, zrośnięte kręgi szyjne, czwarty i piąty kręg szyjny, ciąg artykułowanych kręgów: tylne szyjne i przednie piersiowe, żebra i fragmenty skostniałych ścięgien.
Pozycja systematyczna[edytuj | edytuj kod]
Eotriceratops należy do kladu zaawansowanych ceratopsów, tworzonego przez rodzaje Triceratops, Diceratus i Torosaurus. Z powodu niekompletności materiału wyznaczenie dokładniejszej pozycji jest obecnie niemożliwe. Rozważa się dwie hipotezy: albo Eotriceratops to siostrzany takson triceratopsa, albo, co według autorów opisu jest bardziej prawdopodobne (z powodu starszego wieku eotriceratopsa), jest bazalny w stosunku do pozostałych trzech przedstawicieli kladu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wu, X-C., Brinkman, D.B., Eberth, D.A., and Braman, D.R. (2007). "A new ceratopsid dinosaur (Ornithischia) from the uppermost Horseshoe Canyon Formation (upper Maastrichtian), Alberta, Canada." Canadian Journal of Earth Science, 44(9): 1243-1265.
- ↑ White, R. and Reilly, T. (2007), "Dino's got head the size of car." The Sun, 8 November 2007. Accessed online 26 May 2008, http://www.thesun.co.uk/sol/homepage/news/article516666.ece
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- eotriceratops na dinozaury.com (pol.)
- eotriceratops na whenpigsfly-returns.blogspot.com (ang.)
- eotriceratops na dinodata.org (ang.)
- eotriceratops na blog.everythingdinosaur.co.uk (ang.)
|