Eratostenes
![]() Eratostenes z Cyreny (nowożytna rycina) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data śmierci |
Eratostenes (gr. Ἐρατοσθένης Eratosthenes; ur. 276 p.n.e. w Cyrenie, zm. 194 p.n.e.) – grecki matematyk, astronom, filozof, geograf i poeta. W 255 p.n.e. przeniósł się do Aleksandrii[1].
Wyznaczył obwód Ziemi (zob. opis eksperymentu) oraz oszacował odległość od Słońca i Księżyca do Ziemi. Twierdził, że, płynąc na zachód od Gibraltaru, można dotrzeć do Indii. Jako pierwszy zaproponował wprowadzenie roku przestępnego, czyli wydłużonego o jeden dodatkowy dzień w kalendarzu[2] (por. Dekret z Kanopos). Opracował katalog 675 gwiazd[2]. Skonstruował mezolabium[3].
Najważniejsze dzieła Eratostenesa to:
- Geographica – trzytomowe dzieło zawierające podstawy geografii matematycznej i geografii fizycznej (zachowane we fragmentach)
- Catasterismi – dzieło astronomiczne
- Peri komodias – rozprawa o dawnej komedii
Był również badaczem twórczości Homera – ustalił datę zdobycia Troi na rok 1184 p.n.e., czyli nieodbiegającą od współczesnych szacunków[4]. Podał sposób znajdowania liczb pierwszych – sito Eratostenesa. W 236 p.n.e. przejął po Apolloniosie z Rodos zarządzanie Biblioteką Aleksandryjską[1].
W wieku 82 lat, nie mogąc pogodzić się z utratą wzroku, zagłodził się na śmierć[5][6].
Prace matematyczne Eratostenesa są znane głównie z pism Pappusa z Aleksandrii, zaś jego opisy geograficzne z ksiąg Strabona[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Eratostenes z Cyreny, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-05-11] .
- ↑ a b J. J. O’Connor, E. F. Robertson: Eratosthenes of Cyrene. O’Connor. [dostęp 2017-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-15)]. (ang.).
- ↑ Matematyka, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990 (Encyklopedia szkolna), s. 190, ISBN 83-02-02551-8 .
- ↑ Eratostenes. historia.info.pl. [dostęp 2017-05-11]. (pol.).
- ↑ Henry Smith Williams, Edward Huntington Williams: A history of science. T. 1. Charleston, S.C.: BiblioBazaar, 2007, s. 188. ISBN 978-1-4346-1615-9. (ang.).
- ↑ a b Eratosthenes, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2017-05-11] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wielka Historia Świata, t. 8, Polskie Media Amer-Com, 2005, s. 188–191, ISBN 83-7425-033-X.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Eratostenes w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
- ISNI: 0000 0000 8148 6989, 0000 0004 3511 3080, 0000 0004 5168 4721
- VIAF: 69031816, 227190796, 132160307210657740025, 731154380952430290754, 165484407, 181367732, 10637135, 316993012, 1895159474354327662851, 52150323655709971537
- LCCN: n82081073
- GND: 118530674
- LIBRIS: hftw0p213vxht4v
- BnF: 12483904c
- SUDOC: 034042709
- SBN: SBLV121244
- NLA: 61539745
- NKC: ola2002161274
- BNE: XX1128886
- NTA: 072894563
- BIBSYS: 95001492
- CiNii: DA11746617
- Open Library: OL70020A
- PLWABN: 9810560622905606
- NUKAT: n2008041168
- J9U: 987007260834505171
- CANTIC: a10077960
- NSK: 000765340
- CONOR: 195466595
- ΕΒΕ: 172478
- BLBNB: 000217222
- LIH: LNB:CFbm;=Bo
- WorldCat: viaf-10637135, lccn-n82081073
- Astronomowie starożytnej Grecji
- Geodeci starożytnej Grecji
- Geografowie starożytnej Grecji
- Greccy teoretycy liczb
- Greccy samobójcy
- Uczeni epoki hellenistycznej
- Kustosze Biblioteki Aleksandryjskiej
- Matematycy starożytnej Grecji
- Pisarze związani z Aleksandrią
- Pisarze III wieku p.n.e.
- Polihistorzy
- Urodzeni w III wieku p.n.e.
- Zmarli w 194 p.n.e.
- Zmarli z głodu
- Osoby upamiętnione nazwami kraterów na Księżycu