Mrocznicowate
| Erebidae | |
| Leach, 1815 | |
 Argyrostrotis flavistriaria z Calpinae | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina |
mrocznicowate |
Mrocznicowate[1] (Erebidae) – rodzina motyli z podrzędu Glossata i nadrodziny Noctuoidea.
Motyle zróżnicowane morfologicznie. Przedstawicieli rodziny można rozróżnić po charakterystyce skrzydeł dorosłych osobników. Żyłka łokciowa skrzydła przedniego rozgałęzia się na dwie, trzy lub cztery żyłki (przeważnie)[2]. Osiągają od 8 do 300 mm (u Thysania agrippina) rozpiętości skrzydeł. Mają głowę o czułkach od szczeciniastych, przez piłkowane i grzebykowate po pierzaste, czasem o zredukowanej ssawce, a tułów i odwłok o dość tęgiej budowie, zwykle owłosione[1]. Wśród imagines znaleźć można gatunki żywiące się sokami wysysanymi z owoców czy łzami (lachyrofagia). Dorosłe z rodzaju Calyptra potrafią nacinać skórę i ssać krew (hematofagia)[3].
Takson kosmopolityczny. W Polsce reprezentowany przez 111 gatunków[1].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Rodzina różnie definiowana w przeszłości. Szereg molekularnych analiz filogenetycznych dotyczących Noctuoidea pozwolił rozpoznać w mrocznicowatych grupę siostrzaną Nolidae i zaliczyć doń liczne taksony klasyfikowane wcześniej jako osobne rodziny (brudnicowate, niedźwiedziówkowate[1]) lub podrodziny sówek (np. wstęgówki czy Rivulinae[4])[3]. Według współczesnej definicji należy tu około 25 tysięcy opisanych gatunków[1]. Reza Zahiri wyróżnia na podstawie wspomnianych analiz 18 podrodzin mrocznicowatych o silnie do umiarkowanie wspartym monofiletyzmie[3]:
- Scoliopteryginae
- Rivulinae
- Anobinae
- Hypeninae
- Lymantriinae – brudnicowate
- Pangraptinae
- Herminiinae
- Aganainae
- Arctiinae – niedźwiedziówkowate
- Calpinae
- Hypocalinae
- Eulepidotinae
- Toxocampinae
- Tinoliinae
- Scolecocampinae
- Hypenodinae
- Boletobiinae
- Erebinae
Podrodzina wstęgówek (Catocalinae) okazała się polifiletyczna. Trzon tej grupy zaklasyfikowany został do podrodziny Erebinae[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). PWN, 2012, s. 372, 367.
- ↑ R. Zahiri i inni, Molecular phylogenetics of Erebidae (Lepidoptera, Noctuoidea), „Systematic entomology”, 37, 2012.
- ↑ a b c d Reza Zahiri. Molecular Systematics of Noctuoidea (Insecta, Lepidoptera). „Sarja – Ser. AII”. 268, 2012.
- ↑ Klucze do oznaczania owadów Polski, cz. XXVII, zeszyt 53e. Sówki – Noctuidae. Podrodziny: Acontiinae, Sarrothripinae, Euteliinae, Plusiinae, Catocalinae, Rivulinae, Hypeninae i Herminiinae. J. Buszko. Warszawa, Wrocław: 1983.