Eryk Lipiński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Eryk Lipiński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia 12 lipca 1908
Kraków
Data śmierci 27 września 1991
Zawód karykaturzysta, satyryk, dziennikarz, grafik
Małżeństwo Anna Gosławska-Lipińska
Dzieci Tomasz Lipiński, Zuzanna Lipińska
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach

Eryk Lipiński (ur. 12 lipca 1908 w Krakowie, zm. 27 września 1991) – polski karykaturzysta, satyryk, dziennikarz, grafik, autor plakatów i ilustracji książkowych, tekstów kabaretowych i felietonów, książek o karykaturze i satyrze, także scenograf. Założyciel tygodnika satyrycznego „Szpilki” i Muzeum Karykatury.

Życiorys[edytuj]

Urodził się 12 lipca 1908 w Krakowie. Był synem artysty malarza Teodora Rawicz Lipińskiego i Jadwigi z Czartoryskich. Na przełomie 1912/1913 wraz z rodziną przeprowadził się do Moskwy. W wieku sześciu lat[1] lub w 1916[2] roku na konkursie w Moskwie zdobył III nagrodę za plakat „Polacy w trzech armiach zaborczych”[a]. W wieku trzynastu lat, w 1921 wraz z rodziną powrócił do Polski i osiedlił się w Warszawie, gdzie pobierał nauki w Gimnazjum im. J. Lelewela i II Gimnazjum Związku Nauczycieli.

Ukończył malarstwo, grafikę użytkową i scenografię na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jako karykaturzysta zadebiutował w tygodniku Pobudka w roku 1928. Wraz ze Zbigniewem Mitznerem w 1935 roku założył tygodnik satyryczny „Szpilki”. Był jego redaktorem naczelnym w latach 1935-1937 i po wojnie od roku 1946 do 1953. Współpracował także z innymi polskimi wydawnictwami periodycznymi: „Przekrojem”, „Przeglądem Kulturalnym”, „Trybuną Ludu”, „Panoramą”, „Zwierciadłem” i „Expressem Wieczornym”.

Podczas okupacji był więźniem obozu Auschwitz. W latach 1945–1948 należał do PPR, a od 1948 roku należał do PZPR[3].

Dokonania i sukcesy w polskiej sztuce plakatu sprawiły, że stał się również inicjatorem, komisarzem i uczestnikiem I Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie w 1966. W 1978 założył Muzeum Karykatury w Warszawie. Był jego pierwszym dyrektorem, funkcję tę sprawował do śmierci w 1991. W 1987 założył Stowarzyszenie Polskich Artystów Karykatury (SPAK), którego był pierwszym prezesem. W 1980 był jednym z założycieli Społecznego Komitetu Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce. W 1991 został uhonorowany tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Życie prywatne[edytuj]

Grób Eryka Lipińskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Jego żoną była Anna Gosławska-Lipińska.

Jego synem jest Tomasz Lipiński – polski muzyk rockowy, lider i współzałożyciel zespołów Brygada Kryzys i Tilt, a córką Zuzanna Lipińska, rysowniczka, graficzka, projektantka stron www[4].

Książki[edytuj]

  • 1945: Pożegnanie z Hitlerem
  • 1965: Zefirek historii
  • 1970: Drzewo szpilkowe
  • 1972: erl-69 donosi
  • 1977: Zarys dziejów karykatury polskiej, wspólnie z Hanną Górską
  • 1983: Warszawa w karykaturze
  • 1990: Pamiętniki

Odznaczenia i nagrody[edytuj]

W czasach PRL był odznaczony m.in.: Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru pracy II klasy, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem 10-lecia Polski Ludowej, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 i innymi odznaczeniami krajowymi i radzieckimi[3].

Nagrody:

Uwagi

  1. ↑ Praca przedstawiała trzech polskich żołnierzy w różnych mundurach armii zaborczych; do tego młodego debiutu przyczynił się jego ojciec, który dołączył szkic syna do własnej pracy, za którą zajął I miejsce.

Przypisy

  1. ↑ Eryk Lipiński – biogram w Culture.pl
  2. ↑ Eryk Lipiński – biogram w muzeumkarykatury.pl
  3. ↑ a b Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 534–535. ISBN 8322320736.
  4. ↑ Marta Mach: Zuzanna Lipińska, córka założyciela "Szpilek" i rysowniczki, przywraca pamięć o dziełach rodziców. [dostęp 2015-10-15].

Bibliografia[edytuj]

Linki zewnętrzne[edytuj]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Eryk_Lipiński&oldid=49267294”