Ethan Hawke

Ethan Hawke
	; Ethan Hawke (2018)
Imię i nazwisko	Ethan Green Hawke
Data i miejsce urodzenia	6 listopada 1970 ; Austin
Zawód	aktor, scenarzysta
Współmałżonek	Uma Thurman; (1998–2005; rozwód); Ryan Hawke; (od 2008)
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Ethan Green Hawke^[1] (ur. 6 listopada 1970^[2] w Austin^[3]) – amerykański aktor, scenarzysta i reżyser filmowy^[4].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Austin w Teksasie jako syn Leslie (z domu Green), pracownicy organizacji charytatywnej, i Jamesa Hawke’a, aktuariusza ubezpieczeń^[5]^[6]. Jego rodzice poznali się w High School w Fort Worth w Teksasie, kiedy jego matka była 17-latką. Hawke urodził się rok później, w momencie jego narodzin rodzice byli studentami University of Texas at Austin, a później rozwiedli się (1974). Jego matka uczęszczała na nabożeństwa do kościoła episkopalnego, a jego ojciec był baptystą^[7].

Po separacji jego rodziców, był wychowywany przez matkę^[8]. Kilka razy z matką zmieniał miejsce zamieszkania, zanim osiedlił się w Nowym Jorku, gdzie uczęszczał do Packer Collegiate Institute w Brooklyn Heights. Kiedy miał 10 lat, jego matka ponownie wyszła za mąż, a rodzina przeniosła się do West Windsor Township, w New Jersey, gdzie Hawke uczęszczał do West Windsor–Plainsboro High School South, później przeniósł się do Hun School of Princeton, szkoły średniej z internatem, którą ukończył w 1988^[9].

W liceum Hawke pragnął zostać pisarzem, ale zainteresował się aktorstwem. W wieku 13 lat zadebiutował w szkolnej produkcji George’a Bernarda Shawa Święta Joanna (Saint Joan)^[10], a także występował w musicalu Spotkamy się w St. Louis i Cieszmy się życiem. Uczył się aktorstwa w McCarter Theatre na kampusie Princeton, a po ukończeniu liceum studiował aktorstwo w Carnegie Mellon University w Pittsburgu^[11].

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Zadebiutował na dużym ekranie w wieku 14 lat rolą nastoletniego Bena Crandalla, który marzy o locie w kosmos, w komedii przygodowej Joego Dantego Odkrywcy (Explorers, 1985) z Riverem Phoenixem i Amandą Peterson. Aktorstwa uczył się w British Theatre Association w Anglii oraz na Carnegie Mellon University w Pittsburghu. Do kina powrócił w roli Todda Andersona, studenta Akademii Weltona, elitarnej szkole średniej o wielkich osiągnięciach w dramacie Petera Weira Stowarzyszenie Umarłych Poetów (Dead Poets Society, 1989) u boku Robina Williamsa. Film zdobył nagrodę BAFTA i był nominowany do Nagrody Akademii Filmowej w kategorii „Najlepszy film”. W komediodramacie Tato (Dad, 1989) wystąpił jako Billy, syn Teda Dansona i wnuk Jacka Lemmona.

Na początku lat 90. grał w wielu filmach, w tym w adaptacji powieści Jacka Londona Biały kieł (White Fang, 1991) w reżyserii Randala Kleisera jako Jack Conroy, łowca złota z Jukon, który zaprzyjaźnia się z wilczakiem (granym przez Jeda). Wcielił się w postać Fernanda Parrado w ekranizacji powieści Piersa Paula Reada Alive, dramat w Andach (Alive, 1993), dramacie katastroficznym opartym na prawdziwym zdarzeniu, katastrofie lotu Fuerza Aérea Uruguaya 571 z 1972 roku.

W 1994 wyreżyserował teledysk do piosenki Lisy Loeb „Stay (I Missed You)”. Swą kolejną ważną rolą Troya Dyera, próżniaka, który drwi z ambicji swojego miłosnego zainteresowania (Winona Ryder) w słodko-gorzkim obrazie generacji X Bena Stillera Orbitowanie bez cukru (Reality Bites, 1994) potwierdził swój status jednego z najciekawszych aktorów młodego pokolenia. Na planie melodramatu Przed wschodem słońca (Before Sunrise, 1995) po raz pierwszy spotkał się z reżyserem Richardem Linklaterem. Film ten dał początek przyjaźni aktora i reżysera oraz jednej z najciekawszych trylogii w historii kina. Opierające się wyłącznie na rozmowie dwójki bohaterów - granych przez Hawke’a oraz Julie Delpy, reprezentujących skrajnie różne światopoglądy Jessego i Céline - dzieło spotkało się ze wspaniałym przyjęciem, którego ukoronowaniem była nagroda Srebrnego Niedźwiedzia dla najlepszego reżysera dla Linklatera podczas 45. festiwalu w Berlinie.

Przez kolejne lata Hawke brał udział w projektach artystycznych i komercyjnych, w tym w filmie science-fiction Andrew Niccola Gattaca – szok przyszłości (1997) z Umą Thruman czy w nieudanych, uwspółcześnionych adaptacjach znanych dzieł literackich - Wielkich nadziejach (1998) Alfonso Cuarona z Gwyneth Paltrow i Robertem De Niro czy Hamlecie (2000) w tytułowej roli. Wspólnie z Julie Delpy powtórzył role Jessego i Céline w animacji dla dorosłych Życie świadome (Waking Life, 2001) autorstwa Linklatera.

W 2001 został nominowany do Oscara za drugoplanową kreację Jake’a Hoyta, młodego policjanta, który marzy o karierze detektywa do spraw narkotyków w Los Angeles, w filmie sensacyjnym Antoine’a Fuqui Dzień próby (Training Day, 2001). Kolejną nominację zdobył, wspólnie z Richardem Linklaterem i Julie Delpy, za scenariusz Przed zachodem słońca, kontynuacji Przed wschodem słońca (1995).

Wyreżyserował Chelsea Walls, jest także autorem dwóch powieści: „Ash Wednesday” i „The hottest state”.

Od 27 grudnia 2018 do 17 marca 2019 na Broadwayu zagrał postać Lee w sztuce Sama Sheparda True West, uhonorowanej nagrodą Pulitzera w dziedzinie dramatu^[12].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

1 maja 1998 poślubił aktorkę Umę Thurman, którą poznał na planie filmu Gattaca – szok przyszłości (1996). Mają dwójkę dzieci: córkę Mayę (ur. 1998) i syna Levona (ur. 2002). Jednak w roku 2003 doszło do separacji. Rozwód został sfinalizowany w sierpniu 2005 roku.

Hawke ożenił się po raz drugi w czerwcu 2008 z Ryan Shawhughes, która krótko pracowała jako opiekunka jego dzieci. Mają dwie córki: Indianę (ur. 2008) i Clementine Jane (ur. 2011).

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Rok	Tytuł	Rola	Reżyser
1985	Odkrywcy (Explorers)	Ben Crandall	Joe Dante
1988	Lwica (Lion’s Den, film krótkometrażowy)	Chris	Bryan Singer, John Ottman
1989	Stowarzyszenie Umarłych Poetów (Dead Poets Society)	Todd Anderson	Peter Weir
1989	Tato (Dad)	Billy Tremont	Gary David Goldberg
1991	Biały Kieł (White Fang)	Jack Conroy	Randal Kleiser
1991	Niezwykła randka (Mystery Date)	Tom McHugh	Jonathan Wacks
1992	Kraina wód (Waterland)	Mathew Price	Stephen Gyllenhaal
1992	W księżycową jasną noc (A Midnight Clear)	Will Knott	Keith Gordon
1993	W kręgu miłości (Rich in Love)	Wayne Frobiness	Bruce Beresford
1993	Alive, dramat w Andach (Alive: The Miracle of the Andes)	Fernando „Nando” Seler Parrado Dolgay	Frank Marshall
1994	Quiz Show	Student Don Quixote	Robert Redford
1994	Orbitowanie bez cukru (Reality Bites)	Troy Dyer	Ben Stiller
1994	Floundering	Jimmy	Peter McCarthy
1995	Przed wschodem słońca (Before Sunrise)	Jesse Wallace	Richard Linklater
1995	Ktoś tu kręci (Search and Destroy)	Roger	David Salle
1997	Gattaca – szok przyszłości (Gattaca)	Vincent Anton Freeman / Jerome Morrow	Andrew Niccol
1998	Wielkie nadzieje (Great Expectations)	Finnegan 'Finn' Bell	Alfonso Cuarón
1998	Bracia Newton (The Newton Boys)	Jess Newton	Richard Linklater
1999	Zakochany Valentino (The Velocity of Gary)	Nat	Dan Ireland
1999	Król Joe (Joe the King)	Len Coles	Frank Whaley
1999	Cedry pod śniegiem (Snow Falling on Cedars)	Ishmael Chambers	Scott Hicks
2000	Hamlet	Hamlet	Michael Almereyda
2001	Życie świadome (Waking Life)	Jesse Wallace	Richard Linklater
2001	Taśma (Tape)	Vince	Richard Linklater
2001	Dzień próby (Training Day)	Jake Hoyt	Antoine Fuqua
2002	The Jimmy Show	Ray	Frank Whaley
2003	Agentka o stu twarzach (Alias)	Agent CIA James L. Lennox	odc.: „Double Agent”
2004	Złodziej życia (Taking Lives)	James Costa / Martin Asher	D.J. Caruso
2004	Przed zachodem słońca (Before Sunset)	Jesse Wallace	Richard Linklater
2005	Atak na posterunek (Assault on precinct 13)	Sierżant Jake Roenick	Jean-François Richet
2005	Pan życia i śmierci (Lord of War)	Agent Jack Valentine	Andrew Niccol
2006	The Hottest State	Vince	Ethan Hawke
2006	Fast Food Nation	Pete	Richard Linklater
2007	Nim diabeł dowie się, że nie żyjesz (Before the Devil Knows You're Dead)	Hank Hanson	Sidney Lumet
2007	Robot Chicken	Godzilla Jr. / Jason (głos)	odc.: „Squaw Bury Shortcake”
2008	Co cię nie zabije (What Doesn't Kill You)	Paulie McDougan	Brian Goodman, Rand Ravich
2008	Chelsea on the Rocks (dokumentalny)	w roli samego siebie	Abel Ferrara
2009	Zakochany Nowy Jork (New York, I Love You)	Scenarzysta	Yvan Attal
2009	Mały Nowy Jork (Staten Island)	Sully Halverson	James DeMonaco
2009	Corso: The Last Beat (dokumentalny)	Narrator	Gustave Reininger
2009	Daybreakers. Świt (Daybreakers)	Edward Dalton	Michael Spierig, Peter Spierig
2010	Gliniarze z Brooklynu (Brooklyn’s Finest)	Detektyw Salvatore „Sal” Procida	Antoine Fuqua
2011	Moby Dick (miniserial TV)	Starbuck	Mike Barker
2011	Kobieta z piątej dzielnicy (La Femme du Veme)	Tom Ricks	Paweł Pawlikowski
2012	Pamięć absolutna (Total Recall)	Carl Hauser	Len Wiseman
2012	Sinister	Ellison Oswalt	Scott Derrickson
2012	Mea Maxima Culpa: Milczenie Kościoła (Mea Maxima Culpa: Silence in the House of God)	Pat (głos)	Alex Gibney
2013	Przed północą (Before Midnight)	Jesse Wallace	Richard Linklater
2013	Noc oczyszczenia (The Purge)	James Sandin	James DeMonaco
2013	Wyścig po życie (Getaway)	Brent Magna	Courtney Solomon
2014	Boyhood	Mason Sr.	Richard Linklater
2014	Przeznaczenie (Predestination)	The Barkeep / Agent Temporal	Michael Spierig, Peter Spierig
2014	Anarchia (Cymbeline)	Iachimo	Michael Almereyda
2014	Dobre zabijanie (Good Kill)	Major Thomas Egan	Andrew Niccol
2015	Seymour: An Introduction (film dokumentalny)	w roli samego siebie	Ethan Hawke
2015	Ten Thousand Saints	Les	Shari Springer Berman, Robert Pulcini
2015	Plan Maggie (Maggie's Plan)	John	Rebecca Miller
2015	Born to Be Blue	Chet Baker	Robert Budreau
2015	Regression	Bruce Kenner	Alejandro Amenábar
2016	Dolina przemocy	Paul	Ti West
2016	Siedmiu wspaniałych	Goodnight Robicheaux	Antoine Fuqua
2016	The Phenom	Hopper Sr.	Noah Buschel
2016	Maudie	Everett Lewis	Aisling Walsh
2017	Valerian i miasto tysiąca planet	Jolly the Pimp	Luc Besson
2017	First Reformed	Toller	Paul Schrader
2017	24 godziny po śmierci	Travis Conrad	Brian Smrz
2018	Juliet, Naked	Tucker Crowe	Jesse Peretz
2019	The Kid	Pat Garrett	Vincent D’Onofrio
2022	Wiking (The Northman)	król Aurvandil	Robert Eggers
2022	Moon Knight	Arthur Harrow	Mohamed Diab, Justin Benson i Aaron Moorhead
2022	Glass Onion: Film z serii „Na noże” (Glass Onion)	Efficient Man	Rian Johnson

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Ethan Hawke. Listal. [dostęp 2016-05-27]. (ang.).
↑ Ethan Hawke Actor, Director, Author. TV Guide. [dostęp 2016-05-27]. (ang.).
↑ Ethan Hawke. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-05-27]. (ang.).
↑ Ethan Hawke. AdoroCinema. [dostęp 2016-05-27]. (port.).
↑ Ethan Hawke Biography (1970-). Film Reference. [dostęp 2016-05-27]. (ang.).
↑ Mom on a Mission. „People”. [dostęp 2016-05-27]. (ang.).
↑ Dylan Parker: Ethan Hawke Became An Actor Because He Didn't Believe His Father Loved Him. TheThings. [dostęp 2022-04-17]. (ang.).
↑ Rebecca Flint Marx: Ethan Hawke Biography. AllMovie. [dostęp 2020-08-23]. (ang.).
↑ Ethan Hawke Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-04-17]. (ang.).
↑ Ethan Hawke Biography. Turner Classic Movies. [dostęp 2020-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-15)]. (ang.).
↑ Ethan Hawke – Actors and Actresses. Film Reference. [dostęp 2016-05-27]. (ang.).
↑ True West. Roundabout Theatre Company. [dostęp 2019-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-08)]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Ethan Hawke w bazie IMDb (ang.)
Ethan Hawke w bazie Filmweb
Ethan Hawke w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Ethan Hawke. Listal. [dostęp 2016-05-27]. (ang.).

[2] Ethan Hawke Actor, Director, Author. TV Guide. [dostęp 2016-05-27]. (ang.).

[3] Ethan Hawke. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-05-27]. (ang.).

[4] Ethan Hawke. AdoroCinema. [dostęp 2016-05-27]. (port.).

[5] Ethan Hawke Biography (1970-). Film Reference. [dostęp 2016-05-27]. (ang.).

[6] Mom on a Mission. „People”. [dostęp 2016-05-27]. (ang.).

[7] Dylan Parker: Ethan Hawke Became An Actor Because He Didn't Believe His Father Loved Him. TheThings. [dostęp 2022-04-17]. (ang.).

[8] Rebecca Flint Marx: Ethan Hawke Biography. AllMovie. [dostęp 2020-08-23]. (ang.).

[fanpix.famousfix-9] Ethan Hawke Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-04-17]. (ang.).

[10] Ethan Hawke Biography. Turner Classic Movies. [dostęp 2020-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-15)]. (ang.).

[11] Ethan Hawke – Actors and Actresses. Film Reference. [dostęp 2016-05-27]. (ang.).

[12] True West. Roundabout Theatre Company. [dostęp 2019-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-08)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

1980–1989	Gregory Peck / Gene Tierney (1986) Glenn Ford (1987) Vittorio Gassman (1988) Bette Davis (1989)
1990–1999	Claudette Colbert (1990) Anthony Perkins (1991) Lauren Bacall (1992) Robert Mitchum (1993) Lana Turner (1994) Susan Sarandon / Catherine Deneuve (1995) Al Pacino (1996) Michael Douglas / Jeremy Irons (1997) Jeanne Moreau / Anthony Hopkins / John Malkovich (1998) Anjelica Huston / Fernando Fernán Gómez / Vanessa Redgrave (1999)
2000–2009	Michael Caine / Robert De Niro (2000) Julie Andrews / Warren Beatty / Francisco Rabal (2001) Jessica Lange / Bob Hoskins / Dennis Hopper / Francis Ford Coppola (2002) Robert Duvall / Sean Penn / Isabelle Huppert (2003) Annette Bening / Jeff Bridges / Woody Allen (2004) Willem Dafoe / Ben Gazzara (2005) Max von Sydow / Matt Dillon (2006) Liv Ullmann / Richard Gere (2007) Meryl Streep / Antonio Banderas (2008) Ian McKellen (2009)
2010–2019	Julia Roberts (2010) Glenn Close (2011) Oliver Stone / Ewan McGregor / Tommy Lee Jones / John Travolta / Dustin Hoffman (2012) Carmen Maura / Hugh Jackman (2013) Denzel Washington / Benicio del Toro (2014) Emily Watson (2015) Sigourney Weaver / Ethan Hawke (2016) Ricardo Darín / Monica Bellucci / Agnès Varda (2017) Hirokazu Koreeda / Danny DeVito / Judi Dench (2018) Penélope Cruz / Costa-Gavras / Donald Sutherland (2019)
2020–2029	Viggo Mortensen (2020) Johnny Depp / Marion Cotillard (2021) Juliette Binoche / David Cronenberg (2022) Javier Bardem / Víctor Erice / Hayao Miyazaki (2023)