Jewgienij Tarle
|
||
 |
||
| Data i miejsce urodzenia | 27 października 1874 Kijów |
|
| Data i miejsce śmierci | 6 stycznia 1955 Moskwa |
|
| Zawód | historyk, biograf | |
Jewgienij Wiktorowicz Tarle (ros. Евгений Викторович Тарле; ur. 27 października 1874 (8 listopada starego stylu) w Kijowie, zm. 6 stycznia 1955 w Moskwie) — rosyjski historyk; członek Akademii Nauk ZSRR. Współzałożyciel Moskiewskiego Państwowego Instytutu Stosunków Międzynarodowych[potrzebny przypis].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1892 rozpoczął naukę na Uniwersytecie Kijowskim. Prowadził studia nad Średniowieczem i Odrodzeniem w Europie Zachodniej. W 1903 przeprowadził się do Petersburga i związał się na stałe z tutejszym uniwersytetem, gdzie po raz pierwszy zapoznał się bliżej z marksizmem. W 1905 sympatyzował ze zrewolucjonizowanymi robotnikami i odniósł ranę w starciu z żandarmerią. Po 1905 szczegółowo zainteresował się rewolucją francuską i epoką napoleońską. Odbył kilkuletnie studia archiwalne we Francji, skupiając się na zagadnieniach rewolucji i napoleońskiej blokadzie kontynentalnej. I wojnę światową spędził w Rosji. Wykazywał się wówczas silną antyniemieckością połączoną z poglądami liberalnymi. Nie brał udziału w rewolucji październikowej i milczał przez kilka lat bezpośrednio po niej. Dopiero w 1927 wydał pracę Europa w epoce imperializmu 1871–1919. Potem publikował na tematy francuskie, m.in. o paryskich sankiulotach (Żerminal i Prerial). W 1936 opublikował fundamentalną pracę Napoleon. W latach 1941–1945 nie przerywał pracy naukowej, angażując się też w działania propagandowe i publicystyczne. Po wojnie publikował m.in. na temat wojny krymskiej, rosyjskiej marynarki wojennej XVIII i XIX wieku, a także biografię Charles-Maurice de Talleyranda. Pod koniec życia rozpoczął pisanie wielkiej pracy Naród rosyjski w walce z agresorami w XVIII, XIX i XX wieku, ale dokończył tylko pierwszy tom tego dzieła, dotyczący najazdu szwedzkiego[1].
Zainteresowania[edytuj | edytuj kod]
Pracował nad historią Francji, Rosji, Włoch, Wielkiej Brytanii, Grecji, Niemiec, Irlandii i Węgier. Pisał o Średniowieczu, Odrodzeniu, rewolucji francuskiej, a także historii XIX wieku. Zainteresowany był historią gospodarczą, społeczną i wojskowością. Celował w historii dyplomacji i biografiach[1].
Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Napoleon, Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza "Wiedza" 1946.
- Francuska rewolucja burżuazyjna 1789 r. i wojny napoleońskie, Warszawa: "Książka" Spółdzielnia Wydawnicza 1948.
- Talleyrand, tł. z jęz. ros. T. Łempicki, Warszawa: "Książka i Wiedza" 1951 (wyd. 2 – 1953, wyd. 3 – 1957).
- Nachimow, tł. z ros. Wacław Zawadzki, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952.
- Wojna krymska, t. 1–2, tł. z ros. W. Zawadzki, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1953.
- Dzieje Europy 1871–1919, tłum. Zofia Korczak-Zawadzka, Wacław Zawadzki, wstęp: W. M. Chwostow, Warszawa: "Książka i Wiedza" 1960.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Tadeusz Łepkowski. Historyk bliski czytelnikom. „Mówią Wieki”. 10, s. 5–7, 1960. ISSN 0580-0943.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wiktor Weintraub, Blaski i nędze dziejów życia prof. Tarlego, Newtown 1948.
Stanisław Wiśniewski. Eugeniusz W. Tarle a legenda napoleońska. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, Nauki Filozoficzne i Humanistyczne”. 23/24, s. 151–185, 1971.
