Europa Wschodnia
Europa Wschodnia – termin określający wschodnią część kontynentu europejskiego. Region ten jest różnie definiowany.
Definicje[edytuj | edytuj kod]
Według ONZ[edytuj | edytuj kod]
Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych[edytuj | edytuj kod]
Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych, wchodząca w skład Wydziału Statystycznego Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ, została założona w celu rozpatrzenia technicznych problemów standaryzacji nazw geograficznych. Grupa ta składa się z ekspertów wchodzących w skład różnych sekcji geograficznych i językowych, powołanych podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Standaryzacji Nazw Geograficznych.
W skład sekcji „Europa Wschodnia oraz Azja Północna i Środkowa” wchodzą przedstawiciele następujących państw europejskich[1]:
Sekcję tę tworzą również następujące państwa azjatyckie: Armenia, Azerbejdżan, Mongolia, Uzbekistan i Kirgistan.
Ponieważ poszczególne państwa mają pełną dowolność w wyborze sekcji regionalnej, do której będą należeć, podział taki nie jest formalny.
Wydział Statystyczny ONZ[edytuj | edytuj kod]
Według podziału używanego przez Wydział Statystyczny Organizacji Narodów Zjednoczonych do własnych celów[2] w skład Europy Wschodniej wchodzą:
Zakwalifikowanie konkretnych państw lub obszarów do danego regionu ma na celu ułatwienie badań statystycznych i nie jest wyrazem uznania przez Organizację Narodów Zjednoczonych przynależności politycznej lub innej danego państwa lub obszaru[3].
Grupa regionalna w ONZ[edytuj | edytuj kod]
Kraje członkowskie ONZ samodzielnie decydują o swojej przynależności do poszczególnej grupy regionalnej ONZ. W ONZ do Eastern European Group przystąpiły[4]:
Albania
Armenia
Azerbejdżan
Białoruś
Bośnia i Hercegowina
Bułgaria
Chorwacja
Czarnogóra
Czechy
Estonia
Gruzja
Litwa
Łotwa
Macedonia Północna
Mołdawia
Polska
Rosja
Rumunia
Turcja
Serbia
Słowacja
Słowenia
Ukraina
Węgry
Turcja jednocześnie przystąpiła i do Asia-Pacific Group.
Według klasyfikacji CIA[edytuj | edytuj kod]
Amerykańska Centralna Agencja Wywiadowcza, w swoim corocznym raporcie The World Factbook[5], do krajów Europy Wschodniej zalicza:
Natomiast do krajów Europy Południowo-Wschodniej CIA zalicza:
- Albania
- Bułgaria
- Bośnia i Hercegowina
- Chorwacja
- Czarnogóra
- Serbia
- Macedonia Północna
- Rumunia
- Turcja jednocześnie zaliczana i do Azji Południowo-Zachodniej
Rosja zaklasyfikowana jest jako państwo transkontynentalne.
Klasyfikacja polityczna[edytuj | edytuj kod]
Klasyfikacja polityczna podczas zimnej wojny[edytuj | edytuj kod]
- Podczas zimnej wojny termin ten określał państwa Europy które, po opanowaniu przez ZSRR, pozostały pod wpływem Związku Radzieckiego lub przynależały do tzw. bloku wschodniego (np. kraje bałtyckie czy Polska).
Klasyfikacja kulturowa[edytuj | edytuj kod]
Europa Wschodnia, w znaczeniu kulturowym, należy do bizantyjsko-prawosławnego (bizantyjsko-słowiańskiego) kręgu kulturowego – pod względem kulturowym zalicza się do niej następujące państwa:
Ponadto, do kręgu tego należą następujące państwa Europy Południowo-Wschodniej:
- Albania
- Bośnia i Hercegowina
- Bułgaria
- Czarnogóra
Grecja- Macedonia Północna
- Serbia (poza Wojwodiną i Belgradem – Europa Środkowa)
Rumunia przynależy częściowo do Europy Wschodniej (Mołdawia zachodnia), Południowo-Wschodniej (Wołoszczyzna) i Środkowej (Siedmiogród, Banat, Bukowina).
Wspólnota Niepodległych Państw (CSTO i GUAM)
Kraje CISFTA
.
Związek Rosji i Białorusi
Unia Euroazjatycka: członkowie i kraje kandydujące
Definicja kulturowa[edytuj | edytuj kod]
Naukowcy zajmujący się podziałami Europy wyraźnie odróżniają, w ujęciu kulturowym, Europę Południowo-Wschodnią: dawne bizantyjskie cesarstwo wschodnie i państwa stworzone przez Słowian na Półwyspie Bałkańskim – terytorium niegdyś podbite przez Imperium Osmańskie, od Europy Wschodniej, której centrum kulturowym jest Rosja, mająca za sobą doświadczenie wieloletniego jarzma tatarskiego i która wykształciła swój specyficzny model kulturowy[7].
Dystrybucja cyrylicy.
Kraje, gdzie język wschodniosłowiański jest językiem urzędowym
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- GUAM
- Wspólnota Niepodległych Państw
- Europa Środkowo-Wschodnia
- Europa Południowo-Wschodnia
- Środek Europy
- Bałkany
- Nowa Europa Wschodnia
- blok wschodni
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ United Nations Statistics Division – Geographical Names and Information Systems.
- ↑ ONZ: Composition of macro geographical (continental) regions [...] (ang.). United Nations Statistics Division, 2008-01-31. [dostęp 2008-08-22].
- ↑ http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49.htm
- ↑ UNITED NATIONS DGACM, www.un.org [dostęp 2020-08-10] (ang.).
- ↑ CIA: The World Factbook (ang.). [dostęp 2008-02-22].
- ↑ Według CIA factbook Estonia pod względem geograficznym sklasyfikowana jest w Europie Wschodniej, zaś pod względem ekonomicznym w Europie Środkowej.
- ↑ O. Halecki, Historia Europy – jej granice i podziały, Lublin 2002, rozdział VII i przywołana tam literatura (tytuł oryginału: The Limits and Divisions of European History, London and New York 1950).