Ewa Dałkowska

Ewa Dałkowska
Data i miejsce urodzenia	10 kwietnia 1947 ; Wrocław
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Tomasz Miernowski
Lata aktywności	od 1971
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Ewa Małgorzata Dałkowska (ur. 10 kwietnia 1947 we Wrocławiu) – polska aktorka teatralna, radiowa i filmowa, od 2008 aktorka Nowego Teatru w Warszawie; dwukrotnie zdobyła główne nagrody na Kaliskich Spotkaniach Teatralnych: nagrodę aktorską (1977) i nagrodę zespołową (1980)^[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1970 ukończyła polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, w 1972 PWST w Warszawie. W latach 1972–1974 występowała w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, w latach 1974–2008 była aktorką Teatru Powszechnego w Warszawie. W 2008 została aktorką Nowego Teatru w Warszawie.

Od 2001 wspiera Prawo i Sprawiedliwość; była m.in. członkiem Honorowego Komitetu Poparcia Lecha Kaczyńskiego w czasie wyborów prezydenckich w 2005; została członkiem Warszawskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego w przedterminowych wyborach prezydenckich w 2010^[2].

Jest wykładowcą Akademii Dobrych Obyczajów w Warszawie^[3].

4 sierpnia 2016 została powołana w skład Kapituły Orderu Odrodzenia Polski^[4].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze małżeństwo aktorki zakończyło się rozwodem^[5]. Następnie wyszła za Tomasza Miernowskiego, szefa produkcji Zespołu Twórców Filmowych „Dom”^[6], z którym ma syna Ksawerego^[7].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Niebieskie jak Morze Czarne (1971) – uczestniczka obozu
Beniamiszek (1975) – Hanka
Noce i dnie (1975) – Olesia Chrobotówna
Strach (1975) – kobieta tańcząca w lokalu
07 zgłoś się (serial telewizyjny) (1976) – prostytutka „Markiza” (odc. 2 – Wisior)
Sprawa Gorgonowej (1977) – Rita Gorgonowa
Warszawianka pieśń z roku 1831 (spektakl telewizyjny wg sztuki Stanisława Wyspiańskiego „Warszawianka”) (1978) – Maria
Aktorzy prowincjonalni (1978) – Krystyna Gazda, przyjaciółka Ani z lat szkolnych
Bez znieczulenia (1978) – Ewa Michałowska, żona Jerzego
Biały mazur (1978) – Wiera Zasulicz
Szpital Przemienienia (1978) – doktor Nosilewska
Lekcja martwego języka (1979) – Olga Diana, medium
Obok (1979) – kochanka Artura
Terrarium (1979) – aktorka, przyjaciółka Marii
Głosy (1980) – Ewa Domańska
Ukryty w słońcu (1980) – Maria
Spokojne lata (1981) – Flora
Nadzór (1983) – Maria Gabrysiakowa
Toccata (1983) – Zofia
Życie Kamila Kuranta (1983) – Anna Kurant, matka Kamila
Wir (1983) – Róża
111 dni letargu (1984) – Krystyna, tłumaczka „rewidenta”
Kobieta z prowincji (1984) – Andzia Cichalska-Solska z d. Głowacka
Rok spokojnego słońca (1984) – prostytutka Stella
Trzy młyny (1984) – Jadwiga Łowiecka (odc. 1)
Medium (1985) – Greta Wagner
…jestem przeciw (1985) – doktor Krystyna
Królewskie sny (1988) – księżna Julianna, żona Witolda
Nocny gość (1989) – matka Villona
Korczak (1990) – Stefa Wilczyńska
Cynga (1991) – pielęgniarka Lucienne
Panny i wdowy (1991) – Susanne, córka Eweliny
Czarne słońca (1992) – Celina
Gorący czwartek (1993) – Godyszowa, żona właściciela okradzionego mercedesa
Komedia małżeńska (1993) – Wanda, przyjaciółka Marii
Córy szczęścia (1999) – Elka, właścicielka łodzi-hotelu
Torowisko (1999) – matka Marii
Trędowata (1999–2000) – Idalia Elzonowska
Przedwiośnie (2001) – księżna Szczerbatow-Mamujew
Szpital na perypetiach (2001) – siostra Gerlach
Oficer (2004) – matka Aldony Ginko
Skazany na bluesa (2005) – dyrektor technikum
Okazja (2005) – bezdomna (odc. 7)
Kawałek nieba (2006) – Róża
Stary człowiek i pies (2008) – Ewa Kulczyńska, żona Marka
Mistyfikacja (2010) – Jadwiga Witkiewicz, żona Witkacego
Prawo Agaty (2012) – Izabela Grabowska (odc. 13)
Głęboka woda (2013) – matka Bolka (odc. 21)
Body/Ciało (2015) – Ewa, przyjaciółka prokuratora
Smoleńsk (2016) – żona Prezydenta
Artyści (2016) – Helena, sprzątaczka-medium
Dziura w głowie (2018) – matka aktora
Ojciec Mateusz (2019) – Helena
Śniegu już nigdy nie będzie (2021) – matka Żeni w późnym wieku; rola dubbingowana przez Wiktorię Gorodeckają
Teściowie (2021) – matka Małgorzaty
Przejście (2021) – ciotka

Dubbing[edytuj | edytuj kod]

2018: Mary Poppins powraca – kuzynka Topsy
2010: Harry Potter i Insygnia Śmierci – Petunia Dursley
2007: Harry Potter i Zakon Feniksa − Petunia Dursley
2004: Rogate ranczo − Pearl
2004: Harry Potter i więzień Azkabanu − Petunia Dursley
2002: Harry Potter i Komnata Tajemnic − Petunia Dursley
2001: Harry Potter i Kamień Filozoficzny − Petunia Dursley

Role teatralne[edytuj | edytuj kod]

2008: Przyjacielowi, który nie uratował mi życia, reż. Michał Sieczkowski, Przestrzeń Wymiany Działań Arteria
2009: (A)pollonia, reż. Krzysztof Warlikowski w Nowym Teatrze w Warszawie
2010: Prymas w Komańczy Scena Faktu, reż. Paweł Woldan, jako Julia Brystygier
2019: Wieczernik, Teatr Telewizji TVP, reż. Krzysztof Tchórzewski, jako Maria Magdalena^[8]

Odznaczenia i nagrody[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2015)^[9]^[10]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2007)^[11]^[12]
Brązowy Krzyż Zasługi (1979)
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2007)^[13]
Medal „Pro Patria” (2023)^[14]
Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (2011)^[15]
Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2021)^[16]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Kaliskie Spotkania Teatralne : 1961–1985 : wydarzenia, zjawiska, idee. Ryszard Bieniecki (red.). Kalisz: Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, 1985, s. 88.
↑ Warszawski Społeczny Komitet Poparcia Jarosława Kaczyńskiego. jaroslawkaczynski.info. [dostęp 2017-09-19].
↑ Kadra. ado.warszawa.prv.pl. [dostęp 2023-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-24)].
↑ Prezydent powołał członków Kapituły Orderu Orła Białego oraz Kapituły Orderu Odrodzenia Polski. prezydent.pl. [dostęp 2016-08-12].
↑ Tygodnik „Rewia” nr 40, 5 października 2016, s. 44-45
↑ Tomasz Miernowski. filmpolski.pl.
↑ Magdalena Pawlicka: Zacisze gwiazd. Wydawnictwo Picaresque, Telewizja Polska SA, 2009, s. 89. ISBN 978-83-926413-8-4.
↑ Wieczernik, reż. K. Tchórzewski. teatrtv.vod.tvp.pl. [dostęp 2024-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-03-21)].
↑ M.P. z 2016 r. poz. 21.
↑ Odznaczenia z okazji Narodowego Święta Niepodległości. prezydent.pl, 2015-11-11. [dostęp 2015-11-11].
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 grudnia 2007 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2008 r. nr 31, poz. 273).
↑ Prezydent RP odznaczył bohaterów stanu wojennego oraz działaczy ruchu „Polsko-Czesko-Słowackiej Solidarności”. prezydent.pl, 10 grudnia 2007. [dostęp 2012-12-06].
↑ Medale Gloria Artis dla internowanych twórców. e-teatr.pl, 26 marca 2007. [dostęp 2012-12-06].
↑ Wręczenie odznaczeń państwowych oraz medali „Stulecia Odzyskanej Niepodległości”, „Pro Bono Poloniae” i - Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych [online], kombatanci.gov.pl [dostęp 2023-11-22] .
↑ Nagrody m.st. Warszawy przyznane w 2011 roku. Urząd m. st. Warszawy, 16 czerwca 2011. [dostęp 2012-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 lipca 2018)].
↑ Poznaliśmy laureatów Dorocznej Nagrody Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. instytutksiazki.pl, 15 października 2021. [dostęp 2021-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-15)].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Ewa Dałkowska w bazie filmpolski.pl
Ewa Dałkowska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [dostęp 2021-04-09] .
Ewa Dałkowska w bazie IMDb (ang.)
Ewa Dałkowska w bazie Filmweb
Ewa Dałkowska na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
Ewa Dałkowska w bazie Akademii Polskiego Filmu

[1] Kaliskie Spotkania Teatralne : 1961–1985 : wydarzenia, zjawiska, idee. Ryszard Bieniecki (red.). Kalisz: Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, 1985, s. 88.

[2] Warszawski Społeczny Komitet Poparcia Jarosława Kaczyńskiego. jaroslawkaczynski.info. [dostęp 2017-09-19].

[3] Kadra. ado.warszawa.prv.pl. [dostęp 2023-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-24)].

[4] Prezydent powołał członków Kapituły Orderu Orła Białego oraz Kapituły Orderu Odrodzenia Polski. prezydent.pl. [dostęp 2016-08-12].

[5] Tygodnik „Rewia” nr 40, 5 października 2016, s. 44-45

[6] Tomasz Miernowski. filmpolski.pl.

[7] Magdalena Pawlicka: Zacisze gwiazd. Wydawnictwo Picaresque, Telewizja Polska SA, 2009, s. 89. ISBN 978-83-926413-8-4.

[8] Wieczernik, reż. K. Tchórzewski. teatrtv.vod.tvp.pl. [dostęp 2024-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-03-21)].

[9] M.P. z 2016 r. poz. 21.

[10] Odznaczenia z okazji Narodowego Święta Niepodległości. prezydent.pl, 2015-11-11. [dostęp 2015-11-11].

[11] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 grudnia 2007 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2008 r. nr 31, poz. 273).

[12] Prezydent RP odznaczył bohaterów stanu wojennego oraz działaczy ruchu „Polsko-Czesko-Słowackiej Solidarności”. prezydent.pl, 10 grudnia 2007. [dostęp 2012-12-06].

[13] Medale Gloria Artis dla internowanych twórców. e-teatr.pl, 26 marca 2007. [dostęp 2012-12-06].

[14] Wręczenie odznaczeń państwowych oraz medali „Stulecia Odzyskanej Niepodległości”, „Pro Bono Poloniae” i - Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych [online], kombatanci.gov.pl [dostęp 2023-11-22] .

[15] Nagrody m.st. Warszawy przyznane w 2011 roku. Urząd m. st. Warszawy, 16 czerwca 2011. [dostęp 2012-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 lipca 2018)].

[16] Poznaliśmy laureatów Dorocznej Nagrody Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. instytutksiazki.pl, 15 października 2021. [dostęp 2021-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-15)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

1957–1959	Kazimierz Dejmek (1957) Krystyna Skuszanka Jerzy Krasowski (1958) Jacek Woszczerowicz (1959)
1960–1969	Erwin Axer (1960) Edward Csató (1961) Gustaw Holoubek (1961) Wojciech Siemion (1962) Tadeusz Łomnicki (1963) Lidia Zamkow (1964) Adam Hanuszkiewicz (1965) Konrad Swinarski (1966) Ludwik René (1968) Jan Kosiński (1969)
1970–1979	Jerzy Jarocki (1970) Marek Okopiński (1972) Zbigniew Zapasiewicz (1973) Andrzej Wajda (1974) Wojciech Pszoniak (1975) Kazimierz Dejmek (1976) Tadeusz Kantor (1977) Jerzy Grzegorzewski (1978) Jerzy Trela (1978) Zygmunt Hübner (1979)
1980–1989	Henryk Tomaszewski (1980) Henryk Tomaszewski (1981)
1990–1999	Sławomir Mrożek (1990)
2000–2009	Kazimierz Kutz (2001) Ewa Dałkowska Elżbieta Kępińska Joanna Żółkowska (2002) Jerzy Grzegorzewski (2003) Ignacy Gogolewski (2004) Maja Komorowska (2005) Zbigniew Zapasiewicz (2006) Anna Augustynowicz (2007) Jan Englert (2008) Janusz Wiśniewski (2009)
2010–2019	Janusz Gajos (2010) Agnieszka Glińska (2011) Henryk Talar (2012) Piotr Fronczewski (2013) Andrzej Seweryn (2014) Włodzimierz Staniewski (2015) Wojciech Kościelniak (2016) Agata Duda-Gracz (2017) Krystyna Janda (2018) Gołda Tencer (2019)
2020–2029	Jan Peszek (2021)