Ewodia Daniella

Ewodia Daniella
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mydleńcowce
Rodzina	rutowate
Rodzaj	Tetradium
Gatunek	ewodia Daniella
	Nazwa systematyczna
	Tetradium daniellii (Benn.) T. G. Hartley; Gard. Bull. Singapore 34:105. 1981
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ewodia Daniella^[4] (Tetradium daniellii) – gatunek rośliny należący do rodziny rutowatych. Pochodzi z Azji (Mandżuria). W Polsce bywa (bardzo rzadko) uprawiany jako roślina ozdobna, znajduje się też w kolekcji niektórych ogrodów botanicznych. Ponieważ lokalnie dziczeje (np. w Poznaniu), ma w polskiej florze status kenofita^[5].

Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy został opisany w 1862 przez angielskiego botanika Johna Josepha Benetta jako Zanthoxylum daniellii. W 1908 sklasyfikowany został jako Euodia hupehensis. Jeszcze kilkakrotnie gatunek ten przez różnych botaników klasyfikowany był pod różnymi nazwami. W 1981 zaliczony został do rodzaju Tetradium jako Tetradium danielli^[6].

Synonimy

Ampacus danielli (Benn.) Kuntze
Euodia baberi Rehder & E.H.Wilson
Euodia delavayi Dode
Euodia henryi Dode^[7]
Euodia hupehensis Dode^[8]
Euodia labordei Dode
Euodia sutchuenensis Dode
Euodia velutina Rehder & E.H.Wilson^[9]
Euodia vestita W.W.Smith
Zanthoxylum bretschneideri Maxim.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Drzewo osiągające w swojej ojczyźnie wysokość do 30 m. W Polsce jest dużo mniejsze, do 10 m^[4].
Liście: Nakrzyżległe, nieparzystopierzasto złożone, 7–11 listkowe, jasnozielone, do 30 cm długości^[4].
Kwiaty: Drobne, zebrane w szczytowe wiechy, jednopłciowe (drzewa są jednopienne), listki okwiatu białawe^[4].

Zastosowanie i uprawa[edytuj | edytuj kod]

Roślina ozdobna. Jej walorami jest soczysta zieleń liści i przyjemny, ziołowy zapach jaki wydziela po dotknięciu lub zmiażdżeniu tkanek. Jest rośliną bardzo miododajną, stąd też w niektórych krajach jest uprawiana przy pasiekach.
Wymagania. Jest średnio odporna na mróz. Może być uprawiana w strefach 8-10. Podczas bardziej surowych zim obmarzają jej drobniejsze pędy, jednak roślina odradza się. Bardziej wrażliwe są młode drzewka, starsze stają się odporne na mróz i nie trzeba ich na zimę osłaniać. Najlepiej rośnie w pełnym słońcu, ale toleruje też półcień. Stanowisko powinno być osłonięte.
Sposób uprawy. Uprawia się ją z nasion. Należy je przez 12 godzin namoczyć i wysiewać do szklarni lub ciepłego inspektu. Kiełkują nierównomiernie. 1000 nasion waży 8 g.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-02] (ang.).
↑ Tetradium daniellii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d WłodzimierzW. Seneta WłodzimierzW., JakubJ. Dolatowski JakubJ., Dendrologia, wyd. 2 popr. (nowe), Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN, 1997, s. 343, ISBN 83-01-12099-1, OCLC 69314709 .
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 191, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ GRIN. [dostęp 2009-03-05].
↑ Bull. Soc. Bot. France 55:706. 1908
↑ Bull. Soc. Bot. France 55:707. 1908
↑ C. S. Sargent, Pl. wilson. 4:134. 1914

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-02] (ang.).

[iucn-3] Tetradium daniellii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[seneta-4] WłodzimierzW. Seneta WłodzimierzW., JakubJ. Dolatowski JakubJ., Dendrologia, wyd. 2 popr. (nowe), Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN, 1997, s. 343, ISBN 83-01-12099-1, OCLC 69314709 .

[checklist-5] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 191, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[6] GRIN. [dostęp 2009-03-05].

[7] Bull. Soc. Bot. France 55:706. 1908

[8] Bull. Soc. Bot. France 55:707. 1908

[9] C. S. Sargent, Pl. wilson. 4:134. 1914

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]