Fanaloka madagaskarska
| Fossa fossana[1] | |||
| (P.L.S. Müller, 1776) | |||
_(30505489647).jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
fanaloka madagaskarska | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Fanaloka madagaskarska[7], fanaloka[a][8] (Fossa fossana) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny falanruków (Euplerinae) w obrębie rodziny falanrukowatych (Eupleridae). Zwierzę to prowadzi nocny tryb życia. Z powodu nazwy systematycznej mylona z fossą (Cryptoprocta ferox).
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1776 roku niemiecki zoolog Philipp Müller nadając mu nazwę Viverra fossana[3]. Holotyp pochodził z Madagaskaru[9]. Jedyny przedstawiciel rodzaju fanaloka[7] (Fossa) który opisał w 1864 roku brytyjski zoolog John Edward Gray[2].
Dane molekularne z 2003 roku wykazały bliskie pokrewieństwo tego taksonu z Cryptoprocta[10]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[11].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Fossa: malgaska nazwa foussa dla fanaloki[12].
- fossana: francuska nazwa fossane dla fossy użyta przez Buffona[3].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Fanaloka madagaskarska występuje endemicznie na Madagaskarze[11].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 40–45 cm, długość ogona 22,1–26,4 cm, długość ucha 4,4–4,8 cm, długość tylnej stopy 8,4–9,3 cm; masa ciała dorosłych samic 1,3–1,75 kg, dorosłych samców 1,5–1,9 kg[13]. Jej futro jest szarobrązowa, na której występują ciemne cętki.
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Zwierzę to odżywia się owocami, a także poluje na różne owady oraz drobne kręgowce.
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
Gatunek narażony na wyginięcie. Jest objęty konwencją waszyngtońską CITES (załącznik II)[14].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nazwa fanaloka używana jest również w odniesieniu do rodzaju Fossa.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Fossa fossana, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c J.E. Gray. A revision of the genera and species of Viverrine animals (Viverridae) founded on the collection in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1864, s. 518, 1864. (ang.).
- ↑ a b c P.L.S. Müller: Des Ritters Carl von Linne’ vollständigen Natursystems Supplements- und Register-Band über alle sechs Theile oder Classen des Thierreichs. Nürnberg: Gabriel Nicolaus Raspe, 1776, s. 32. (niem.).
- ↑ J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1777, s. ryc. cxiv. (niem.).
- ↑ G. Dollman. A new species of Fossa from central Madagascar. „The Annals and Magazine of Natural History”. 4. Eight series (21), s. 306, 1909. (ang.).
- ↑ F. Hawkins, Fossa fossana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-29] (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 142. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 72, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Fossa fossana. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-29].
- ↑ A.D. Yoder, M.M. Burns, S. Zehr, T. Delefosse, G. Veron, S.M. Goodman & J.J. Flynn. Single origin of Malagasy Carnivora from an African ancestor. „Nature”. 421, s. 734-737, 2003. DOI: 10.1038/nature01303. (ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 422. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 286, 1904. (ang.).
- ↑ S.M. Goodman: Family Eupleridae (Madagascar Carnivores). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 347. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
- ↑ Appendices I, II and III of CITES. cites.org, 12 czerwca 2013. [dostęp 2013-06-28]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Fossa fossana. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-29].