Farna Góra

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Farna Góra
Parna Góra
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Położenie

województwo dolnośląskie, powiat trzebnicki, Trzebnica

Pasmo

Pasmo Farnej Góry

Wysokość

257,0 m n.p.m.

Położenie na mapie gminy Trzebnica
Mapa konturowa gminy Trzebnica, na dole po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Farna Góra”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Farna Góra”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej nieco u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Farna Góra”
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego
Mapa konturowa powiatu trzebnickiego, blisko centrum na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Farna Góra”
51°18′15″N 17°01′43″E/51,304167 17,028611
widok z Sadowego Wzgórza w kierunku Farnej Góry
widok z Farnego Upłazu na górę i Farny Lej

Farna Góra, Parna Góra – wzniesienie położone w Paśmie Farnej Góry, należącym do Wzgórz Trzebnickich. Jest to drugie pod względem wysokości bezwzględnej wzgórze w całym paśmie Wzgórz Trzebnickich. Jego wysokość bezwzględna wynosi 257,0 m n.p.m. Wzgórze znajduje się na terenie Gminy Trzebnica, w powiecie Trzebnickim, województwie dolnośląskim, w pobliżu miasta Trzebnica, na zachód od niego.

Położenie i charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Farna Góra jest wzniesieniem położonym w Paśmie Farnej Góry (Pasmo Północne). Jest to jedno z pasm tworzących Wzgórza Trzebnickie[1][2][3][4][5]. Farna Góra jest drugim pod względem wysokości bezwzględnej wzgórzem w całym paśmie Wzgórz Trzebnickich. Wysokość ta wynosi 257,0 m n.p.m.[2][3][5][6][7][8][9][10] (258,0 m n.p.m.[11][12]). Pod względem podziału administracyjnego Polski, wzgórze znajduje się w obszarze Gminy Trzebnica, w powiecie Trzebnickim, województwie dolnośląskim (zobacz: podział administracyjny województwa dolnośląskiego)[1][3][13][14], w obrębie ewidencyjnym Droszów[13][14], koło Trzebnicy, w kierunku zachodnim od miasta[3][10][13][14].

Walory i zagospodarowanie[edytuj | edytuj kod]

Wzgórze to wymienia się jako bardzo dobry punkt widokowy w każdą stronę świata. Na nim i wokół rozciągają się mocno pofalowane tereny, zagospodarowane, z rozległymi sadami, tak zwanymi Sadami Trzebnickimi[2][3][5][6][7][15][16]. Przez masyw wzniesienia, w pobliżu jego kulminacji (wierzchołka), prowadzi droga wojewódzka numer DW340 w kierunku Obornik Śląskich[3][5][6][11][17]. Po stronie wschodniej znajduje się węzeł drogowy łączący wymienioną drogę wojewódzką z drogą ekspresową – S5 – Węzeł Trzebnica[5]. Również po wschodniej stronie masywu przy drodze ekspresowej, już na terenie miasta Trzebnica, znajduje się zbudowana w 1989 r. wieża telekomunikcyjna na górze Farnej[3][13][14][18][19]. Posadowiona jest na wysokości 252,0 m n.p.m.. Jest to radiowy ośrodek nadawczy należący do firmy Emitel[19].

Przez Farną Górę przebiegają szlaki turystyczne: Główny Szlak Kocich Gór, Szlak „Kocich Gór”, szlak pieszy WR 283 i szlak rowerowy Korona Kocich Gór i inne[5][8][20].

Otoczenie[edytuj | edytuj kod]

Farna Góra jest ostatnim (pierwszym) wzniesieniem w Paśmie Farnej Góry, na jego północno-zachodnim krańcu[3][4]. Po zachodniej stronie masywu znajduje się upłaz, stanowiący spłaszczenie terenu – Farny Upłaz[5][6][21], z punktem widokowym na płaską Kotlinę Żmigrodzką w kierunku północy[6][22], za którym wznosi się Sadowe Wzgórze, będące pierwszym od strony wschodniej wzniesieniem Pasma Ciemnej Góry[4][5][11]. Po stronie północnej Farnej Góry zaś znajdują się Malczowskie Jary[5][11][23][24], z położonym tuż za szosą parowem (wąwozem) Farnym Lejem rozpoczynającym się w masywie Farnej Góry[11][21][24], porośnięte częściowo rozproszonym lasem[14][18][23]. Jest to kompleks wąwozów o bogatej rzeźbie ciągnących się wzdłuż malowniczo meandrującego, głęboko wciętego potoku o nazwie Włóknica i jego dopływów, a teren porośnięty lasami grądowymi i łęgowymi, z przestojami starych czereśni, dębów, wiązów i wierzb. Stanowi obszar źródliskowy, cechujący się wysokim stopniem naturalności. Z tego względu proponuje się objęcie tego terenu ochroną poprzez ustanowienie rezerwatu przyrody, pod roboczą nazwą rezerwat przyrody „Wąwozy Włóknicy”[23].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa własna – Farna Góra – ujęta jest w Państwowym Rejestrze Nazw Geograficznych[1][25]: identyfikator PRNG – 176415, identyfikator IIP – PL.PZGiK.320.NGRP.176415. Rejestr ten podaje następujące współrzędne geograficzne punktu głównego: szerokość geograficzna – 51°18'15" N, długość geograficzna – 17°01'43" E. Jest to nazwa urzędowa wprowadzona zarządzeniem nr 70 wydanym przez Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 marca 1954 r., opublikowanym w Monitorze Polskim z 1954 r. nr 38, poz. 516, oraz na mapie topograficznej w skali 1:10 000 (zobacz: polskie mapy topograficzne – szczegółowa mapa topograficzna kraju w skali 1:10 000 z lat 1956-1974)[1]. Nazwa góry zawiera w sobie słowo „fara” pochodzące z języka łacińskiego, które w tłumaczeniu na język polski oznacza parafię[2]. Oprócz tej nazwy wymieniony wyżej rejestr podaje także nazwę oboczną – Parna Góra[1][26].

Na historycznych mapach niemieckich (przykładowo Messtischblatt 1905-1944) opisywane wzniesienie oznaczane jest jako Pfarr-Berge, z wysokością bezwzględną określoną również na 257,0 m n.p.m.[27].

Budowa geologiczna[edytuj | edytuj kod]

Pod względem budowy geologicznej Farna Góra zbudowana jest z osadów przedczwartorzędowych. Trzon tych osadów stanowią iły trzeciorzędowe pochodzące z epok: miocenu i pliocenu, przykryte piaskami kwarcowymi serii Gozdnicy, pochodzącymi z przełomu dwóch okresów geologicznych: trzeciorzędu i czwartorzędu. Podłożem dla tych osadów są z kolei osady triasowe: kajper i retyk (zobacz: najmłodsze piętro górnego triasu – retyk) z monokliny przedsudeckiej. Tak utworzone wyniesienia przykryte są przez osady lodowcowe i osady eoliczne[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e PRNG 2023 ↓, PRNG: 176415.
  2. ↑ a b c d Żmuda i in. 2000 ↓, s. 29.
  3. ↑ a b c d e f g h Żmuda i in. 2000 ↓, s. 34-35 (mapa).
  4. ↑ a b c Żmuda i in. 2000 ↓, s. 26-27 (mapa).
  5. ↑ a b c d e f g h i Zwoliński 2018 ↓, mapa.
  6. ↑ a b c d e Kamińska 2022 ↓, s. 95.
  7. ↑ a b Ranoszek i in. 2008 ↓, s. 13.
  8. ↑ a b Rosiński i in. 2015 ↓, s. 196, 251, 252.
  9. ↑ Kobielska i in. 2009 ↓, s. 12, 15, 111, 146.
  10. ↑ a b c Korabiewski i in. 2014 ↓, s. 4.
  11. ↑ a b c d e Mapa Turystyczna 2023 ↓.
  12. ↑ SIP gison 2023 ↓, OpenStreetMap.
  13. ↑ a b c d GUGiK 2023 ↓, Państwowy Rejestr Granic.
  14. ↑ a b c d e UMWD 2023 ↓, BDOT10k.
  15. ↑ Rosiński i in. 2015 ↓, s. 196.
  16. ↑ Kobielska i in. 2009 ↓, s. 145.
  17. ↑ UMWD 2023 ↓, System transportu.
  18. ↑ a b GUGiK 2023 ↓, BDOT10k.
  19. ↑ a b Radio Polska 2023 ↓.
  20. ↑ Kobielska i in. 2009 ↓, s. 111, 145-147.
  21. ↑ a b Kamińska 2022 ↓, s. 94.
  22. ↑ Kobielska i in. 2009 ↓, s. 15.
  23. ↑ a b c Rosiński i in. 2015 ↓, s. 35.
  24. ↑ a b SIP Trzebnica 2023 ↓, mapa ewidencyjna.
  25. ↑ GUGiK 2023 ↓, Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych.
  26. ↑ SIP gison 2023 ↓, Geoportal-TOPO.
  27. ↑ UMWD 2023 ↓, Mapy historyczne: Messtischblatt 1905-1944.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Geoportal Krajowy, GUGiK – Geoportal Krajowy [dostęp 2023-04-26] (pol.).
  • Marta Kamińska (red.), Wzgórza Trzebnickie, Dolina Baryczy, Środkowa Odra, przewodnik rowerowy, wyd. III, 2022 (Dolnośląska Kraina Rowerowa) (pol.), Opracowanie: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów "Dolnośląska Kraina Rowerowa" oraz Studio Plan Anna Dębska.
  • Katarzyna Kobielska i inni, Koncepcja subregionalnego produktu turystycznego Wzgórz Trzebnickich i Doliny Baryczy, Dolnośląskie Centrum Rozwoju Regionalnego, 2009 (pol.), Portal Województwa Dolnośląskiego.
  • Bartosz Korabiewski, Janusz Kida, Wzgórza Trzebnickie. Materiały do ćwiczeń terenowych, Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, 2014 (pol.).
  • Wzgórza Trzebnickie [online], Mapa Turystyczna [dostęp 2023-04-26] (pol.).
  • Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych - obiekty fizjograficzne [xlsx], Dane na dzień: 1 stycznia 2023 r., gov.pl, 14 maja 2021 [dostęp 2023-04-26] (pol.), Państwowy rejestr nazw geograficznych.
  • Włodzimierz Ranoszek, Marcin Mazurkiewicz, Małgorzata Duszejko-Studenna, Korona Gór Kocich, Trzebnica: Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Wzgórz Trzebnickich i Doliny Baryczy, 2008 (pol.), Szlak zaprojektowany i wytyczony przez Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Wzgórz Trzebnickich i Doliny Baryczy; Prezentacja współfinansowana ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego.
  • RON Trzebnica *Góra Farna*, RadioPolska [dostęp 2023-04-26] (pol.).
  • Dariusz Rosiński i inni, Plan urządzenia lasu dla nadleśnictwa Oborniki Śląskie na okres od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2024 r., Program ochrony przyrody dla Nadleśnictwa Oborniki Śląskie, Program opracowano w Biurze Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej oddział w Brzegu; Sprawdził: Zastępca Dyrektora Oddziału Marek Matyjaszczyk, Akceptuje: Dyrektor Oddziału Janusz Bańkowski, Brzeg: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych we Wrocławiu, 2015 (pol.).
  • System informacji przestrzennej Trzebnica [online], geoportal sip.gison.pl [dostęp 2023-04-26] (pol.).
  • Urząd Gminy Trzebnica, System Informacji Przestrzennej, Gmina Trzebnica [dostęp 2023-04-26] (pol.).
  • Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Geoportal Dolny Śląsk, UMWD Wydział Geodezji i Kartografii; Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej [dostęp 2023-04-26] (pol.).
  • Grzegorz Zwoliński (red.), Wzgórza Trzebnickie. Mapa dla rowerzystów i piechurów, wyd. IV, Studio PLAN, 2018, ISBN 978-83-66151-07-9 (pol.).
  • Piotr Żmuda i inni, Trzebnica, Oborniki Śląskie i okolice, Wrocław: Studio wydawnicze PLAN, 2000, ISBN 83-911777-4-2 (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Farna_Góra&oldid=72648291”