Feliks Ankerstein

Feliks Ankerstein Butrym
major piechoty
Data i miejsce urodzenia	15 listopada 1897 Piaski koło Będzina
Data śmierci	2 lutego 1955
Przebieg służby
Siły zbrojne	Legiony Polskie Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa III powstanie śląskie II wojna światowa
Odznaczenia

Feliks Ankerstein ps. „Butrym” (ur. 15 listopada 1897 w Piaskach koło Będzina, zm. 2 lutego 1955) – major piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Był synem Feliksa i Janiny z Jankowskich, ukończył szkołę handlową w Będzinie. Od września 1914 roku służył w Legionach Polskich. Na prośbę Centrali Wychowania Fizycznego przygotowywał pod względem wojskowym powiat tarnogórski do III powstania śląskiego. Był dowódcą podgrupy „Butrym” (późniejszego 8 Tarnogórskiego pułku piechoty) i dowódcą Organizacji „B” na Śląsku Cieszyńskim. Od 1918 roku w Wojsku Polskim. 3 maja 1922 roku zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W 1923 roku, razem z por. Edmundem Charaszkiewiczem, pełnił służbę w 79 pułku piechoty w Słonimiu. Kapitan ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 w korpusie oficerów piechoty.

Zastępca szefa Ekspozytury nr 2 Oddziału II SG w Warszawie. 19 marca 1938 został awansowany na majora piechoty^{[potrzebny przypis]}. Od 1935 roku przygotowywane były plany polskiego powstania na Zaolziu, 17 września 1938 roku płk Tadeusz Pełczyński skierował Ankersteina na Górny Śląsk, aby zaktywizował tworzone przez kilka poprzednich lat zakonspirowane grupy bojowe, a w dalszej perspektywie objął dowództwo nad zaolziańskim powstaniem. Wobec zmiany sytuacji międzynarodowej powstanie stało się zbędne, a 7 października zadecydowano o skierowaniu na Zakarpacie polskich dywersantów, którzy mieli wesprzeć węgierski wywiad w działaniach sabotażowych. Został dowódcą Operacji „Łom”. Rozpoczęta w połowie października operacja rozwijała się do listopada, kiedy okazała się niepotrzebna za sprawą działań niemieckiej dyplomacji.

Po kampanii wrześniowej opuścił kraj, służył w polskim wojsku we Francji i Wielkiej Brytanii, następnie pracował dla wywiadu brytyjskiego. Po wojnie pozostał w Londynie, tam też został pochowany (na katolickim cmentarzu St. Mary's).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
• Krzyż Niepodległości z Mieczami
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie
• Złoty Krzyż Zasługi
• Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi

Bibliografia

• Wzmianka o Feliksie Ankersteinie: Rozdział XII: Trzecie powstanie śląskie. W: Janusz Pfaf: Polacy w Tarnowskich Górach w okresie powstań śląskich i plebiscytu 1918 – 1921 w świetle polskiej prasy regionu. (praca magisterska).
• Wiktor Krzysztof Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863–1938. Słownik biograficzny, tom 2, Mińsk Mazowiecki-Warszawa-Kraków 2011, s. 50 (z fotografią)
• Encyklopedia powstań śląskich (zespół redakcyjny Franciszek Hawranek i inni), Opole 1982, s. 19–20 (z fotografią)
• Karolina Grodziska, Polskie groby na cmentarzach Londynu, Kraków 1995, s. 138 (tu 2 lutego 1955 jako data pochówku, wiek zmarłego Ankersteina: 56 lat)