Feliks Wierzbicki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Feliks Paweł Wierzbicki, ang. Felix Paul Wierzbicki (ur. 1 stycznia 1815 w Czarniawcach[1], zm. 26 grudnia 1860 w San Francisco[2]) – polski lekarz, podróżnik, pisarz, autor pierwszego opisu Kalifornii w języku angielskim[3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w szlacheckiej rodzinie polskiej zamieszkałej w Czarniawcach na Wołyniu. W młodości chciał studiować medycynę jednak te plany pokrzyżował mu wybuch powstania listopadowego. Z zamiarem wzięcia w nim udziału porzucił szkołę i zaciągnął się do polskiej armii, biorąc udział między innymi w bitwie o Olszynkę Grochowską, w obronie Warszawy i w bitwie pod Ostrołęką. Po upadku powstania regiment, w którym walczył Wierzbicki wycofał się do Galicji i został internowany na trzy lata. Po zwolnieniu z austriackiego więzienia Wierzbicki w wieku dziewiętnastu lat wyemigrował do USA. Tam uzyskał wkrótce tytuł doktora medycyny, a praktykę lekarską otworzył w Providence w Rhode Island[4]. W 1846 roku zaciągnął się do amerykańskiej armii i wyjechał do Kalifornii w ekspedycji Jonathana D. Stevensona, biorąc udział w wojnie amerykańsko-meksykańskiej. Wierzbicki służył w 1 Pułk Ochotników Nowojorskich (1st Regiment of New York Volunteers) w kompanii H[5]. Po zakończeniu wojny osiadł w San Francisco, pisząc w 1849 roku książkę California as It Is[6]. Była to pierwsza książka w języku angielskim wydrukowana w Kalifornii[7]. Książka stanowi ważne dzieło ukazujące historię regionu, opisuje m.in. hiszpańskie rezydencje oraz plemiona tubylcze Indian amerykańskich. W polskim tłumaczeniu ukazała się ona pt. Opis Kalifornii pod względem geograficznym, statystycznym i geologicznym w 1850 roku[8].

Doktor Wierzbicki prowadził również działalność naukową, współpracował z czasopismem „California Journal of Medicine”, w którym między innymi publikował eseje o historii medycyny. Był jednym z założycieli The Medical Society of San Francisco (Towarzystwa Medycznego w San Francisco)[9].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

25 lutego 1996 roku na cmentarzu San Francisco National Cemetery odbyła się uroczystość odsłonięcia i poświęcenia odnowionego pomnika na grobie Feliksa P. Wierzbickiego.

Poeta Janusz Szuber opisał osobę Feliksa Wierzbickiego w wierszu pt. Burzliwy żywot ex-sierżanta W., opublikowanym w tomikach poezji pt. Pan Dymiącego Zwierciadła z 1996[10] oraz Pianie kogutów z 2008[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Gillian-Olechno Huszcza, "Feliks Pawel Wierzbicki", "Polish American Studies", Vol. 42, No. 1, Spring, 1985. (ang.)
  2. ↑ Słownik biograficzny historii Polski, tom II (pod redakcją Janiny Chodery i Feliksa Kiryka), Wrocław-Warszawa-Kraków 2005, s. 1625.
  3. ↑ "California As I Saw It, First-Person Narratives of California's Early Years", 1849-1900. Volume 15. [database on-line] Washington, D.C.: Library of Congress, 1999
  4. ↑ Zarys dziejów polskiej emigracji w stanie Rhode Island.. poryte.4lomza.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-12)]. na stronie parafii Poryte (autor: Adam P. Obrycki)
  5. ↑ FRANCIS D. CLARK, The first regiment of New York volunteers, commanded by Col. Jonathan D. Stevenson, in the Mexican war., New York 1882.
  6. ↑ Felix Wierzbicki, California Guidebook, 1849
  7. ↑ Gillian Olechno-Huszcza, "Feliks Pawel Wierzbicke in California", Polish American Studies Vol. 42, No. 1, Spring, 1985
  8. ↑ "Opis Kalifornii pod względem jeograficznym, statystycznym i geologicznym" Kraków, J. Czecha, 1850
  9. ↑ Andrzej M. Salski "Polak zasłużony dla Kalifornii" - THE SUMMIT TIMES, TST, Vol. 4, No. 14-15/1996, ISSN 1090-0071 (ang.)
  10. ↑ Janusz Szuber: Pan Dymiącego Zwierciadła. Sanok: 1996, s. 18. ISBN 83-905046-1-8.
  11. ↑ Janusz Szuber: Pianie kogutów. Kraków: Wydawnictwo „Znak”, 2008, s. 24-25. ISBN 978-83-240-0941-1.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Felix Wierzbicki, California Guidebook, 1849, pol. tłum. "Opis kalifornii pod względem Jeograficznym, statystycznym i geologicznym" Kraków, J. Czecha, 1850,
  • "California As I Saw It, First-Person Narratives of California's Early Years", 1849-1900. Volume 15. [database on-line] Washington, D.C.: Library of Congress, 1999.
  • Wierzbicki, Felix Paul. California As It Is and As It May Be. San Francisco: Grabhorn Press, 1933.
  • Gillian-Olechno Huszcza, "Feliks Pawel Wierzbicki", "Polish American Studies", Vol. 42, No. 1, Spring, 1985.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Feliks_Wierzbicki&oldid=73152061”