Lancia D50

Lancia D50
Ferrari D50
Kategoria	Formuła 1
Konstruktor	Lancia / Ferrari
Projektant	Vittorio Jano
	Dane techniczne
Nadwozie	rurowa kratownica przestrzenna z aluminiowym poszyciem
Zawieszenie; przednie	nierównej długości z podwójnymi rurowymi wahaczami, resorami i amortyzatorami wewnątrz
Zawieszenie; tylne	oś De Dion z resorami i amortyzatorami wewnątrz
Silnik	Lancia DS50 2.5 V8
Skrzynia biegów	manualna zintegrowana z mechanizmem różnicowym, Lancia, 5 biegów + wsteczny
Paliwo	Shell
Opony	Pirelli; Englebert
	Historia
Debiut	Grand Prix Hiszpanii 1954
Kierowcy	Alberto Ascari; Luigi Villoresi; Eugenio Castellotti; Juan Manuel Fangio; Luigi Musso; Peter Collins; Alfonso de Portago
Używany	1954–1957
Wyścigi	14
Wygrane	5
Pole position	8
Najszybsze okrążenie	5
Ferrari 555	Ferrari 801 F1
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lancia D50 – samochód Formuły 1, zaprojektowany przez Vittorio Jano i skonstruowany przez Scuderia Lancia w 1954 roku. Jedyny samochód Lancii w Formule 1. Po wycofaniu Lancii przejęty przez Ferrari i przemianowany na Ferrari D50. Pojazd zawierał kilka innowacyjnych rozwiązań i wygrał łącznie pięć wyścigów, a Juan Manuel Fangio zdobył nim tytuł mistrza świata w roku 1956.

Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]

Projektantem samochodu był Vittorio Jano^[1]. Jano wcześniej był odpowiedzialny między innymi za projekt zwycięskiej w roku 1950 Alfy Romeo 158^[2]. Prace nad D50 trwały długo i zastanawiano się, czy samochód kiedykolwiek wystartuje w Formule 1, ale doszło do tego, gdy Lancia z dziesięciomiesięcznym opóźnieniem zadebiutowała w Grand Prix Hiszpanii 1954^[2]^[3].

Samochód różnił się od konkurentów pod wieloma względami. Zbiornik paliwa nie znajdował się za kokpitem, jak w innych samochodach: Jano umieścił dwa zbiorniki paliwa w osłonach biegnących wzdłuż nadwozia^[2]. Takie rozwiązanie poprawiło rozkład masy oraz prowadzenie pojazdu, ponieważ samochód nie miał obciążonego tyłu^[2]. Osłony te oczyszczały również przestrzeń pomiędzy kołami, likwidując w ten sposób turbulencje, które na ogół występowały w tym miejscu u konkurencji^[2].

W samochodzie zastosowano umieszczony wzdłużnie z przodu silnik Lancia DS50 o pojemności 2 489 cm³^[4]. Był to silnik widlasty o ośmiu cylindrach, chociaż większość rywali stosowała silniki rzędowe^[5]. Rozwijał on moc maksymalną 260 KM przy pomocy czterech gaźników Solex^[5]. Jednostka ta była nachylona pod kątem 12 stopni^[4], dzięki czemu pełniła rolę elementu nośnego nadwozia, jako że pochylenie umożliwiło poprowadzenie wału napędowego pod kokpitem z lewej strony, przez co kierowca siedział niżej – co także poprawiło rozkład masy^[2]. Również pięciobiegowa skrzynia biegów poprawiała rozkład masy, będąc integralną częścią tylnej osi^[4].

W samochodzie zastosowano popularne ówcześnie hamulce bębnowe^[5]. Na zawieszenie składały się podwójne rurowe wahacze z przodu oraz tylna oś De Dion^[5]. Samochód dysponował stosunkowo niewielką masą 620 kg^[2] i rozwijał prędkość około 300 km/h^[5].

Unikalna konstrukcja D50 powodowała, że samochód doskonale trzymał się drogi i w ogóle się nie ślizgał, w przeciwieństwie np. do Maserati 250F^[4].

D50 w wyścigach[edytuj | edytuj kod]

Samochód zadebiutował w Grand Prix Hiszpanii 1954^[3]. Jego kierowca, Alberto Ascari, zdobył wówczas pole position i najszybsze okrążenie^[6], ale wycofał się po 10 okrążeniach po awarii sprzęgła^[7]. Sezon 1955 Ascari rozpoczął od dwóch zwycięstw w przedsezonowych wyścigach we Włoszech^[4]. Podczas Grand Prix Monako 1955 Ascari wpadł do wody^[4]. Włoch przeżył, ale zginął kilka tygodni później podczas testu sportowego samochodu Ferrari^[4].

Nie mając czołowego kierowcy i przeżywając problemy finansowe, Lancia postanowiła wycofać się z Formuły 1 i sprzedać D50 Ferrari^[4]^[8]. Samochodem przemianowanym na Ferrari D50 Juan Manuel Fangio zdobył tytuł mistrza świata w roku 1956^[4]. Ferrari D50 ścigało się w Formule 1 do sezonu 1957^[9].

Dalsze losy modelu[edytuj | edytuj kod]

Zbudowano sześć egzemplarzy modelu^[4]. Jednakże po wycofaniu się Lancii z wyścigów cztery z nich zostały zniszczone^[4]. Dwa pozostałe znajdują się we włoskich muzeach i po zakończeniu rywalizacji w Formule 1 rzadko brały udział w pokazach^[4]. Jednakże przetrwało wiele silników i skrzyń biegów, przez co zbudowano przynajmniej siedem replik D50^[4]. Budowniczy tych replik otrzymali pełny dostęp do oryginalnych samochodów, co umożliwiło im wierne odtworzenie modelu D50^[4].

Wersje "streamliner"[edytuj | edytuj kod]

Na wzór Mercedesa W196 zostały opracowane wersje "streamliner" modelu D50 z bardzo opływowym nadwoziem. Prace nad takim nadwoziem po raz pierwszy Lancia rozpoczęła w 1955 roku, jeszcze przed sprzedażą mienia do Ferrari^[10]. Nadwozie to jednak nie zostało ukończone^[10].

W 1956 roku Ferrari przeprojektowało nadwozie 0006 i wystawiło je do treningów przed Grand Prix Francji^[10]. Nadwozie Ferrari D50 "streamliner" było podobne do wersji opracowanej przez Lancię^[10]. Samochód prowadzony wówczas przez Eugenio Castellottiego okazał się niestabilny przy bocznym wietrze^[10]. Później usunięto tylne owiewki, przez co samochód był znacznie bardziej stabilny^[10]. Nie był on jednak szybszy od normalnych pojazdów i nie wziął nigdy udziału w wyścigu^[10].

Wyniki w Formule 1[edytuj | edytuj kod]

Legenda oznaczeń w tabelach wyników Wyświetl szablon na nowej stronie
Oznaczenie	Wyjaśnienie
Złoty	Zwycięzca lub mistrzostwo
Srebrny	2. miejsce lub wicemistrzostwo
Brązowy	3. miejsce lub II wicemistrzostwo
Zielony	Ukończył, punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy zdobył co najmniej jeden punkt na przestrzeni sezonu, poza trzema powyższymi opcjami)
Niebieski	Ukończył, nie punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy nie zdobył co najmniej jednego punktu na przestrzeni sezonu)
Czerwony	Nie zakwalifikował się (NZ)
Czerwony	Nie prekwalifikował się (NPK)
Różowy	Nie ukończył (NU)
Różowy	Niesklasyfikowany (NS) (w klasyfikacji generalnej, gdy nie został sklasyfikowany w żadnym wyścigu sezonu)
Czarny	Zdyskwalifikowany (DK)
Czarny	Wykluczony (WYK/EX)
Biały	Nie wystartował (NW)
	Kontuzjowany (K/INJ)
	Wyścig odwołany (OD/C)
Bez koloru	Został wycofany (WYC/WD)
	Nie przybył (NP/DNA)
	Nie brał udziału w treningach (NT/DNP)
	Nie został zgłoszony (–)
Pogrubienie	Start z pole position
Kursywa	Najszybsze okrążenie wyścigu
†	Nie ukończył, ale jego rezultat został zaliczony ze względu na przejechanie więcej niż 90% dystansu wyścigu.
*	Sezon w trakcie
^1/2/3	Punktowana pozycja w sprincie kwalifikacyjnym
Lista systemów punktacji Formuły 1

Do roku 1957 włącznie nie przyznawano punktów w klasyfikacji konstruktorów.

Lancia D50[edytuj | edytuj kod]

Sezon	Zespół	Silnik	Opony	Kierowcy	1	2	3	4	5	6	7	8	9	Pkt.	Msc.
1954	Scuderia Lancia	Lancia V8	P		ARG	500	BEL	FRA	GBR	DEU	CHE	ITA	ESP	–	–
				Alberto Ascari									NU
				Luigi Villoresi									NU
1955	Scuderia Lancia	Lancia V8	P		ARG	MCO	500	BEL	NLD	GBR	ITA			–	–
				Alberto Ascari	NU	NU
				Luigi Villoresi	NU / NU¹	5
				Eugenio Castellotti	NU²	2		NU
				Louis Chiron		6

¹ Jechał na zmianę z Eugenio Castellottim.
² Jechał na zmianę z Luigi Villoresim.

Ferrari D50[edytuj | edytuj kod]

Sezon	Zespół	Silnik	Opony	Kierowcy	1	2	3	4	5	6	7	8	Pkt.	Msc.
1955	Scuderia Ferrari	Ferrari V8	E		ARG	MCO	500	BEL	NLD	GBR	ITA		–	–
				Giuseppe Farina							NU
				Luigi Villoresi							NU
1956	Scuderia Ferrari	Ferrari V8	E		ARG	MCO	500	BEL	FRA	GBR	DEU	ITA	–	–
				Juan Manuel Fangio	NU / 1¹	4³		NU	4	1	1	8³ / 2⁵
				Eugenio Castellotti	NU	4² / NU		NU	2	10⁴	NU / NU¹	8² / NU
				Luigi Musso	1²	NU					NU³	NU
				Peter Collins		2²		1	1	NU / 2⁴	NU / NU⁴	2²
				Paul Frère				2
				André Pilette				6
				Alfonso de Portago					NU	10³ / 2⁵	NU⁵	NU
				Olivier Gendebien					NU
				Wolfgang von Trips								NW
1957	Scuderia Ferrari	Ferrari V8	E		ARG	MCO	500	FRA	GBR	DEU	PES	ITA	–	–
				Peter Collins	NU / 6⁶
				Luigi Musso	NU
				Eugenio Castellotti	NU
				Mike Hawthorn	NU	NU¹¹ / NU
				Wolfgang von Trips	6⁷	NU¹⁰
				Cesare Perdisa	6⁸
				Alfonso de Portago	5⁹
				José Froilán González	5⁴

¹ Jechał na zmianę z Luigim Musso.
² Jechał na zmianę z Juanem Manuelem Fangio.
³ Jechał na zmianę z Eugenio Castellottim.
⁴ Jechał na zmianę z Alfonso de Portago.
⁵ Jechał na zmianę z Peterem Collinsem.
⁶ Jechał na zmianę z Wolfgangiem von Tripsem oraz Cesare Perdisą.
⁷ Jechał na zmianę z Peterem Collinsem oraz Cesare Perdisą.
⁸ Jechał na zmianę z Peterem Collinsem oraz Wolfgangiem von Tripsem.
⁹ Jechał na zmianę z José Froilánem Gonzálezem.
¹⁰ Jechał na zmianę z Mikiem Hawthornem.
¹¹ Jechał na zmianę z Wolfgangiem von Tripsem.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Leo Breevoort, Mattijs Diepraam: Grand Prix car designers. forix.autosport.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Cóż to był za samochód – Lancia D50. „F1 Racing”, s. 65, kwiecień 2012. Łódź: Westa-Druk. ISSN 1732-7032.
↑ ^a ^b Lancia D50. chicanef1.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Wouter Melissen: Ferrari Lancia D50. ultimatecarpage.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e 1954 Lancia D50. conceptcarz.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).
↑ 1954 Spanish GP – Overview. chicanef1.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).
↑ 1954 Spanish GP – Classification. chicanef1.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).
↑ The 50s: Steel Men, Aluminium Machines. atlasf1.autosport.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).
↑ Ferrari D50. chicanef1.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Mattijs Diepraam, "Uechtel", Rafael Reyna, Leo Breevoort, Jasper Heymans: Grand Prix cars that never raced (work in progress). forix.autosport.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Podstrona bolidu na oficjalnej stronie zespołu. formula1.ferrari.com. [dostęp 2017-06-16]. (ang. • wł.).

[1] Leo Breevoort, Mattijs Diepraam: Grand Prix car designers. forix.autosport.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).

[f1racing-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Cóż to był za samochód – Lancia D50. „F1 Racing”, s. 65, kwiecień 2012. Łódź: Westa-Druk. ISSN 1732-7032.

[chiclancia-3] Lancia D50. chicanef1.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).

[ultimatecarpage-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Wouter Melissen: Ferrari Lancia D50. ultimatecarpage.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).

[conceptcarz-5] 1954 Lancia D50. conceptcarz.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).

[6] 1954 Spanish GP – Overview. chicanef1.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).

[7] 1954 Spanish GP – Classification. chicanef1.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).

[8] The 50s: Steel Men, Aluminium Machines. atlasf1.autosport.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).

[9] Ferrari D50. chicanef1.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).

[neverr-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Mattijs Diepraam, "Uechtel", Rafael Reyna, Leo Breevoort, Jasper Heymans: Grand Prix cars that never raced (work in progress). forix.autosport.com. [dostęp 2012-04-11]. (ang.).

[autobianchi-11] Zaprojektowane i sprzedawane we Włoszech pod marką Autobianchi, eksportowane jako Lancia

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[A]

wczesne modele	Alfa-12hp Dialfa-18hp Beta-15/20hp Gamma-20hp Delta-20/30hp Epsilon Eta-30/50hp Zeta-12/15hp Theta-35hp Kappa Dikappa 12 cil V
małe	A112^[A] Y10^[A] Y Ypsilon Ypsilon II
kompakty	Augusta Ardea Appia Fulvia Delta I Delta II Delta III
klasa niższa-średnia	Lambda Artena Aprilia Flavia Beta Beta Trevi Prisma Dedra Lybra Flavia
klasa wyższa-średnia luksusowe	Trikappa Dilambda Aurelia Flaminia 2000 Gamma Thema Kappa Thesis Thema
coupé	Aurelia Flaminia Fulvia Coupé / Sport Beta Coupé / Spider / Montecarlo Gamma Coupé
sportowe	Astura Stratos
vany	Zeta Phedra Musa Voyager
wyścigowe	D23/D24 D50 037 Delta S4 LC1 LC2
użytkowe	E 290 Esadelta C Jolly Superjolly
autobusy	Esagamma Esatau Omicron Ro Tetrajota Trijota
Trolejbusy	Esatau V11
wojskowe	3Ro 6Ro CL51 EsaRo IZ Lince TL51

BRM P25 Connaught Type B Cooper T43 Cooper T44 Ferrari 500 Ferrari 801 F1 Ferrari D50 Maserati 250F Vanwall VW5
Tylko Indianapolis 500	Dunn Epperly Indy Roadster Kurtis Kraft 500B Kurtis Kraft 500C Kurtis Kraft 500D Kurtis Kraft 500E Kurtis Kraft 500F Kurtis Kraft 500G Kuzma Indy Roadster Lesovsky 2 Maserati 8CTF Mercedes-Benz W154 Phillips 2 Schroeder D Shilala D1 Snowberger Watson Indy Roadster Watts 1
Samochody Formuły 2	Cooper T41 Cooper T43 Porsche 550RS