Festiwal Fyre

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Festiwal Fyre
Ilustracja
Logo Festiwalu Fyre
Termin

28-30 kwietnia oraz 5-7 maja 2017

Państwo

 Bahamy

Miejscowość

Great Exuma

Założyciel

Billy McFarland

Organizator

Fyre Media App

Festiwal Fyre, Fyre Festival – nieudany „luksusowy festiwal muzyczny”, zorganizowany przez Billy'ego McFarlanda, dyrektora generalnego Fyre Media Inc i rapera Ja Rule. Stworzyli go z myślą o promowaniu aplikacji Fyre, służącej do wynajmowania muzyków. Festiwal miał odbyć się w dniach 28-30 kwietnia oraz 5-7 maja 2017 roku na bahamskiej wyspie Great Exuma.[1][2][3].

Impreza promowana była na Instagramie przez czołowych amerykańskich influencerów, w tym Kendall Jenner, Bellę Hadid czy Emily Ratajkowski[1][2].

W trakcie inauguracyjnego weekendu festiwalu napotkano na szereg problemów organizacyjnych związanych z bezpieczeństwem, żywnością, zakwaterowaniem, usługami medycznymi i kontaktem z artystami. Zamiast obiecanych luksusowych willi i wykwintnych potraw, za które uczestnicy festiwalu zapłacili tysiące dolarów, otrzymali kanapki i namioty Federalnej Agencji Zarządzania Kryzysowego[2].

Obecnie organizatorzy festiwalu są przedmiotem ośmiu procesów sądowych, w których oskarżani są między innymi o oszustwo. 11 października 2018 roku McFarland został skazany na 6 lat więzienia i zapłatę 26 milionów dolarów odszkodowania dla inwestorów[4][5].

Na podstawie wydarzeń nakręcono dwa filmy: Fyre Fraud[6][7] oraz Fyre, najlepsza impreza która nigdy się nie zdarzyła[3][7][8].

Planowanie i organizacja[edytuj | edytuj kod]

Billy McFarland i Ja Rule na Web Summit

Festiwal został zorganizowany przez Billy'ego McFarlanda i Ja Rule[2] w celu promowania aplikacji Fyre[1]. Na pomysł organizacji festiwalu wpadli w trakcie lotu nad Bahama, kiedy natrafili na bezludną wyspę Norman's Cay, należącą do Carlosa Lehdera Rivasa, narkotykowego bossa kartelu Medellin. McFarland postanowił wydzierżawić wyspę od obecnych właścicieli pod ścisłym warunkiem – wynajmującemu nie wolno było mówić o powiązaniach wyspy z Pablem Escobarem[7].

Do promocji festiwalu i wyspy wynajęto najpopularniejsze modelki. Materiał promocyjny nakręcono na Norman's Cay. Już na początku 2017 roku McFarland naruszył warunki umowy, gdy w mediach społecznościowych ukazało się promocyjne wideo, reklamujące wyspę jako „należącą niegdyś do Pabla Escobara”. Po publikacji materiału właściciele zerwali umowę z McFarlandem, który musiał zacząć szukać nowego miejsca do zorganizowania festiwalu[9].

Rząd Bahamów dał McFarlandowi zezwolenie na wykorzystanie terenu na wyspie Great Exuma[10]. Mimo to, materiały publikowane w mediach społecznościowych fałszowały rzeczywistość, nadal promując poprzednią wyspę jako miejsce wydarzenia[11].

12 grudnia 2016 roku Kendall Jenner, Emily Ratajkowski i inni wpływowi influencerzy zamieścili jednocześnie na swoim Instagramie obraz przedstawiający pomarańczowy kwadrat ze stylizowanym logo płomienia. Kliknięcie w logo otwierało promocyjne wideo pokazujące Bellę Hadid i inne modelki biegnące wzdłuż tropikalnej plaży. To był początek kampanii promocyjnej Festiwalu Fyre. Festiwal zaplanowano na dwa weekendy w kwietniu i maju 2017 roku[10]. Bilety kosztowały od 500 do 1500 dolarów. Były również dostępne pakiety VIP, zawierające bilety lotnicze i luksusowe namioty za 12 tysięcy dolarów[3][10]. Klientom obiecano noclegi w nowoczesnych, ekologicznych, geodezyjnych kapsułach oraz posiłki od sławnych szefów kuchni[10]. Na liście wykonawców znaleźli się m.in. Pusha T, Tyga, Desiigner, Blink 182, Major Lazer, Disclosure, Migos, Kaytranada, Lil Yachty, Matoma, Klingande, Skepta, Claptone, Le Youth, Tensnake czy Lee Burridge[9][12].

W ciągu pierwszych 24 godzin od uruchomienia sprzedaży wykupiono 95% biletów[13], czego następstwem było wynajęcie linii lotniczych, aby czarterować festiwalowiczów z Miami na wyspę oraz zatrudnienie firm świadczących usługi medyczne i cateringowe. Ta ostatnia wycofała się na kilka tygodni przed festiwalem[10]. Na jej miejsce wynajęto nową obsługę gastronomiczną, której zmniejszono budżet z pierwotnie przyjętych 6 na 1 milion dolarów[11][14].

W marcu 2017 roku Fyre zatrudnił weterana w organizacji festiwali, Yarona Laviego. Yaron natychmiast zauważył, że nie ma szansy na zorganizowanie festiwalu w takiej formie, w jakiej założyli to sobie McFarland i Ja Rule[10]. Jeden z organizatorów wydarzenia w piśmie do magazynu New York stwierdził, że od co najmniej połowy marca pojawiały się poważne problemy z organizacją festiwalu. W pewnym momencie zgodzono się na jego całkowite odwołanie w 2017 roku i przełożenie go na rok 2018. Plany te zostały w ostatniej chwili odwołane, zapadła decyzja o kontynuowaniu wydarzenia zgodnie z pierwotnym planem[10][12].

W międzyczasie Comcast Ventures rozważał inwestycję 25 milionów dolarów w aplikację Fyre, co według McFarlanda pozwoliłoby na dalsze finansowanie festiwalu[15]. Ostatecznie Comcast Ventures wycofał się z inwestycji, ponieważ McFarland nie był w stanie przedstawić wystarczających dowodów na poparcie swojej wyceny Fyre Media Inc.[10]

Po upadku umowy z firmą Comcast, McFarland otrzymał tymczasowe finansowanie za pośrednictwem inwestora Ezry Birnbauma, który wymagał od firmy spłaty co najmniej 500 tysięcy dolarów z zaciągniętej pożyczki w ciągu 16 dni[10]. Mniej więcej w tym samym czasie Fyre poinformował posiadaczy biletów, że wydarzenie będzie bezgotówkowe, zachęcając uczestników do postawienia 1500 dolarów z góry na cyfrowe konto Fyre Band w celu pokrycia kosztów dodatkowych. Każdemu uczestnikowi miał zostać wydany identyfikator podobny do smartwatcha, z technologią RFID, do używania na wyspie[16]. Zadecydowano tak pomimo ostrzeżeń, że takie cyfrowe bransolety będą bezużyteczne z powodu słabego połączenia Wi-Fi na wyspie. Uczestnicy festiwalu zasilili Fyre Band o dodatkowe 2 milionów dolarów, z których 40%, zgodnie z pozwem złożonym później przez Birnbauma, zostało wykorzystane przez McFarlanda do spłaty pożyczki krótkoterminowej[10][17].

Dzień festiwalu[edytuj | edytuj kod]

Samolot z logo Festiwalu Fyre

Wczesnym rankiem, 27 kwietnia, na Exumie spadł ulewny deszcz, który zalał otwarte namioty i materace gości przybywających tego samego dnia na wyspę. Pierwsi pasażerowie lecący z Portu Lotniczego w Miami wylądowali o godzinie 6:20 na lotnisku na wyspie Exuma[10][11]. Tego popołudnia zespół Blink 182 ogłosił, że wycofuje się z festiwalu[12][11].

Pierwszych gości przetransportowano do restauracji na spontaniczną imprezę na plaży, gdzie musieli czekać sześć godzin na dalsze instrukcje. W tym czasie kontynuowano przygotowania do wydarzenia na polu namiotowym. Gdy przewieziono gości na miejsce festiwalu, rozpoczęła się walka o namioty i materace. Po zmroku na scenie wystąpiła grupa lokalnych muzyków. Byli to jedyni artyści, którzy wystąpili na Festiwalu Fyre. Wczesnym rankiem ogłoszono, że festiwal zostaje odwołany, a uczestnicy zostaną jak najszybciej przetransportowani do Miami[9][11].

Pierwszy lot powrotny odbył się 28 kwietnia o 1:30 nad ranem[11].

Influencerzy[edytuj | edytuj kod]

Wydarzenie promowane było na Instagramie przez rodzinę Kardashian[1][10], Kendall Jenner (która za tę reklamę otrzymała 250 000 dolarów[10][7]), Bellę Hadid, Emily Ratajkowski, Hailey Bieber, Elsę Hosk, Chanel Iman, Laisę Ribeiro, Alessandrę Ambrosio, Shaninę Shaik, Nadinę Leopold, Rosę Bertram, Gizelę Oliveira, Hannah Ferguson i inne aktorki i influencerki[1]. Ratajkowski była jedyną osobą, która używała hasztagu #ad, oznaczając swój post jako reklamę[10][18].

Hadid przeprosiła za udział w promocji[19]. Baldwin poinformowała, że przekazała całą swoją gażę na cele charytatywne[20].

Następstwa[edytuj | edytuj kod]

Ja Rule zamieścił na Twitterze notkę z informacją, że to nie było oszustwo i niepowodzenie festiwalu nie jest jego winą[21].

Ministerstwo Turystyki Bahamów przeprosiło uczestników w imieniu narodu[9][22].

Sprawy sądowe[edytuj | edytuj kod]

W wyniku fiaska festiwalu, McFarland i Ja Rule są przedmiotem pozwu na 100 milionów dolarów w stanie Kalifornia. Pozew został złożony przez prawnika Marka Geragosa w imieniu powoda Daniela Junga. Sprawa Daniela dotyczy oszustwa, naruszenia umowy oraz umyślnego wprowadzania w błąd[23][24]. W Los Angeles adwokat John Girardi złożył w imieniu trzech uczestników pozew zbiorowy przeciwko Fyre Media Inc, McFarlandowi, Ja Rule oraz organizatorom wydarzeń. Powód twierdzi, że organizatorzy wprowadzili w błąd gości uczestniczących w festiwalu, płacąc ponad 400 osobom z mediów społecznościowych i celebrytom, za jego promocję[25].

Trzeci pozew został złożony w sądzie federalnym w Nowym Jorku przeciwko Ja Rule, McFarlandowi, Fyre Media Inc i dyrektorowi ds. marketingu Grantowi Margolinowi. Powodowie, Matthew Herlihy i Anthony Lauriello, oskarżyli organizatorów festiwalu o fałszywe oświadczenia materialne, zaniedbania, oszustwa i naruszenie przepisów dotyczących ochrony konsumentów[26].

4 maja kolejny pozew złożył National Event Services (NES), który na Fyre Festival miał świadczyć usługi medyczne. W pozwie twierdzi, że doznał szkody w wysokości 250 tysięcy dolarów z powodu naruszenia umowy, oszustwa i zaniedbania przez organizatorów. Również w maju, uczestnik festiwalu Andrew Petrozziello, złożył pozew w sądzie federalnym w New Jersey, zarzucając organizatorom naruszenie ustawy o prawie konsumenckim i naruszenie postanowień umowy[27].

Szósty pozew złożony został w sądzie federalnym Florydy jako pozew zbiorowy i dotyczy domniemania oszustwa, zaniedbania i naruszenia umowy. Powodowie, Kenneth i Emily Reel, oskarżyli organizatorów o wysyłanie listów o rozwiązaniu umowy do osób, które krytykowały festiwal w mediach społecznościowych[28].

Siódmy pozew sądowy został złożony w sądzie federalnym na Manhattanie jako pozew zbiorowy w imieniu Seana Daly'ego i Edwarda Ivey. Oprócz wykroczeń wspomnianych w innych procesach sądowych, ten pozew dotyczy również bezpodstawnego wzbogacenia i naruszenia prawa biznesowego stanu Nowy Jork[29].

Ósmy pozew złożono w sądzie okręgowym w hrabstwie Suffolk w Bostonie w imieniu sprzedawcy Tablelist. Firma twierdzi, że organizatorzy festiwalu i finansowi poplecznicy naruszyli umowę i oszukańczo zwodzili Tablelist oraz osoby kupujące bilety. Tablelist żąda zwrotu 3,5 miliona dolarów[30].

3 lipca 2018 roku dwie osoby z Północnej Karoliny otrzymały 5 milionów dolarów odszkodowania[31].

Sprawy karne[edytuj | edytuj kod]

21 maja 2017 roku The New York Times poinformował, że McFarland i jego współpracownicy zostali przesłuchani przez Federalne Biuro Śledcze[17].

6 marca 2018 roku McFarland przyznał się do popełnienia jednego oszustwa. Sąd nakazał Billy'emu zapłacenie inwestorom 26 milionów dolarów odszkodowania[32][33].

11 października 2018 roku McFarland został skazany na 6 lat więzienia[5]. Karę odbywał w więzieniu w Federal Correctional Institution w Otisville, w hrabstwie Orange w stanie Nowy Jork[34]. Został zwolniony z więzienia 30 marca 2022 roku w celu przeniesienia do ośrodka przejściowego[35]. Jego pobyt w areszcie domowym zakończył się we wrześniu 2022 r[36].

Filmy[edytuj | edytuj kod]

W 2019 roku ukazały się dwa filmy dokumentalne, które przedstawiają sprawę Fyre Festival i McFarlanda[7].

Fyre Fraud, amerykański film dokumentalny w reżyserii Jenner Furst i Julii Willoughby Nason, miał swoją premierę 14 stycznia 2019 roku w Hulu[6][7].

18 stycznia 2019 roku Netflix opublikował film Fyre, najlepsza impreza która nigdy się nie zdarzyła. Film wyreżyserowany przez Chrisa Smitha zawiera wywiady z organizatorami wydarzeń i uczestnikami festiwalu[3][8][7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Gabrielle Bluestone, Fyre Festival's 25-year-old organizer: “This is the worst day of my life” [online], Vice News, 29 kwietnia 2017 [dostęp 2019-02-16] (ang.).
  2. a b c d Joe Coscarelli, Melena Ryzik, Fyre Festival, a Luxury Music Weekend, Crumbles in the Bahamas, „The New York Times”, 28 kwietnia 2017, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-02-16] (ang.).
  3. a b c d Adam Turek, 11:35 27 Sty, 148 749, Festiwal Fyre był spektakularną porażką. Dzięki Netfliksowi możemy zobaczyć ją z bliska [online], Business Insider, 27 stycznia 2019 [dostęp 2019-02-17] (pol.).
  4. Manhattan U.S. Attorney Announces Charges Against Individual For Defrauding Investors In Digital Media Company [online], www.justice.gov, 30 czerwca 2017 [dostęp 2019-02-16] (ang.).
  5. a b Fyre Festival Co-Founder Billy McFarland Sentenced To 6 Years In Prison [online], NPR.org [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  6. a b Hulu Debuts Fyre Festival Doc Days Before Rival Netflix Project [online], The Hollywood Reporter [dostęp 2019-02-16] (ang.).
  7. a b c d e f g Jem Aswad i inni, Fyre Festival Documentaries: The 10 Most Outrageous Moments [online], Variety, 18 stycznia 2019 [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  8. a b Netflix’s ‘Fyre’ shows how fraud built and doomed Fyre Festival [online], Engadget [dostęp 2019-02-16] (ang.).
  9. a b c d Paradise Lost: Luxury Music Festival Turns Out To Be Half-Built Scene Of Chaos [online], NPR.org [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  10. a b c d e f g h i j k l m n Bryan Burrough, Fyre Festival: Anatomy of a Millennial Marketing Fiasco Waiting to Happen [online], The Hive [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  11. a b c d e f FYRE: Najlepsza impreza, która nigdy się nie zdarzyła, 2019.
  12. a b c Chloe Gordon, I Worked at Fyre Festival. It Was Always Going to Be a Disaster. [online], The Cut, 28 kwietnia 2017 [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  13. Olivia Blair, 9 questions we still need answered after watching Netflix's Fyre Festival documentary [online], Cosmopolitan, 25 stycznia 2019 [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  14. Joe Coscarelli, Melena Ryzik, Fyre Festival, a Luxury Music Weekend, Crumbles in the Bahamas, „The New York Times”, 28 kwietnia 2017, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  15. Bloomberg - Are you a robot? [online], www.bloomberg.com [dostęp 2019-02-17].
  16. Jennevie Tanzon-Corre, Fyre Festival and the Power of Digital Marketing [online], Optimind Technology Solutions, 25 stycznia 2019 [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  17. a b Joe Coscarelli, Melena Ryzik, Ben Sisario, In Wreckage of the Fyre Festival, Fury, Lawsuits and an Inquiry, „The New York Times”, 21 maja 2017, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  18. Gabrielle Bluestone, Rich millennials paid thousands for Ja Rule's Fyre Fest and are now stranded on an island in disaster-relief tents [online], Vice News, 28 kwietnia 2017 [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  19. Emma Stefansky, Bella Hadid Apologized for the Fyre Festival, Kind Of [online], Vanities [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  20. Sara Delgado, Hailey Bieber Donated Her Fyre Festival Promotion Money To Charity [online], British Vogue [dostęp 2019-02-17].
  21. Eric Levenson and Deborah Bloom CNN, When a $12,000 luxury festival in a Caribbean paradise turns into chaos [online], CNN [dostęp 2019-02-17].
  22. Fyre Festival chaos in Exuma [online], www.tribune242.com [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  23. Fyre Festival Hit With $100 Million Lawsuit [online], Pitchfork [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  24. Paula Parisi, Paula Parisi, Mark Geragos Files $100 Million Suit Against Fyre Festival [online], Variety, 1 maja 2017 [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  25. Fyre Festival Debacle Sparks Another Class Action Lawsuit [online], The Hollywood Reporter [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  26. Fyre Festival Hit With Third Lawsuit [online], Pitchfork [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  27. Daniel Kreps, Daniel Kreps, Fyre Festival Organizers Hit With Two More Lawsuits [online], Rolling Stone, 6 maja 2017 [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  28. Fyre Threatened to Sue Twitter Critics for Potentially Inciting Riots, Sixth Lawsuit Claims [online], Pitchfork [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  29. Fyre Sold VIP Passes After Festival Was Canceled, Seventh Lawsuit Claims [online], Pitchfork [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  30. Jon Blistein, Jon Blistein, Ticket Vendor Tablelist Sues Fyre Festival for $3.5 Million [online], Rolling Stone, 17 maja 2017 [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  31. Jem Aswad, Jem Aswad, Two Fyre Festival Attendees Awarded $5 Million in Damages [online], Variety, 3 lipca 2018 [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  32. William McFarland Pleads Guilty In Manhattan Federal Court To Defrauding Investors And A Ticket Vendor Of Over $26 Million [online], www.justice.gov, 6 marca 2018 [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  33. Colin Moynihan, Organizer of Failed Fyre Festival Pleads Guilty to Fraud, „The New York Times”, 6 marca 2018, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  34. Inmate Locator [online], www.bop.gov [dostęp 2019-02-17].
  35. Fyre Festival Founder Billy McFarland Gets Early Prison Release [online], HuffPost, 19 maja 2022 [dostęp 2023-01-19] (ang.).
  36. Jacob Bernstein, Billy McFarland Is Out of Jail and Ready for His Next Move, „The New York Times”, 10 września 2022, ISSN 0362-4331 [dostęp 2023-01-19] (ang.).