Fibigia

Fibigia
	; Fibigia tarczowata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	fibigia
	Nazwa systematyczna
	Fibigia Medikus; Pflanzen-Gatt. 90. 22 Apr 1792
	Typ nomenklatoryczny
	F. clypeata (Linnaeus) Medikus
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Fibigia (Fibigia Medik.) – rodzaj roślin z rodziny kapustowatych. Obejmuje 13 gatunków^[4]^[5] (według Plants of the World Online tylko 7^[6], a w dawniejszych, szerszych ujęciach zaliczano tu 26 gatunków^[7]).

Występują one w południowej Europie (Półwysep Apeniński i Bałkański, na Krymie i w regionie Kaukazu oraz na Bliskim Wschodzie od Egiptu po Afganistan^[6]^[5]. Uprawiana jako roślina ozdobna jest fibigia tarczowata Fibigia clypeata rejestrowana jako dziczejąca w Hiszpanii, we Francji i w Krajach Bałtyckich^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Byliny, także z drewniejącymi nasadami łodyg (półkrzewy). Owłosione, włoski gwiazdkowate, rzadko zmieszane także z pojedynczymi^[7].
Liście: Naprzemianległe, pojedyncze, równowąskie do łopatkowatych^[8], siedzące, całobrzegie lub ząbkowane^[7].
Kwiaty: Zebrane w grona bez przysadek. Cztery działki kielicha są wyprostowane. Wewnętrzna para działek woreczkowato rozdęta u nasady^[7]^[9]. Cztery płatki korony mają barwę żółtą, rzadko fioletowe, u nasady z krótkim paznokciem^[7]^[9]^[8]. Pręcików jest 6, przy czym cztery są wyraźnie dłuższe^[7]. Pylniki podługowate, na części nitek pręcików obecne przydatki. Zalążnia z szyjką zakończoną główkowatym znamieniem^[7].
Owoce: Kulistawe lub podługowate i mocno spłaszczone, zwykle omszone łuszczynki, w każdej komorze z 2–8 oskrzydlonymi nasionami^[7]^[9]^[8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj tworzy klad wspólnie z rodzajami Clastopus, Degenia, Physoptychis i Alyssoides w ramach plemienia Alysseae w obrębie rodziny kapustowatych Brassicaceae^[10].

Wykaz gatunków^[4]

Fibigia clypeata (L.) Medik. – fibigia tarczowata^[8]^[11]
Fibigia compacta Rech.f.
Fibigia eriocarpa (DC.) Boiss.
Fibigia heterophylla Rech.f.
Fibigia lunarioides (Willd.) Sweet
Fibigia macrocarpa (Boiss.) Boiss.
Fibigia membranacea Rech.f.
Fibigia multicaulis (Boiss. & Hohen.) Boiss.
Fibigia pendula (Boiss.) Boiss.
Fibigia suffruticosa (Vent.) Sweet
Fibigia thesigeri Rech.f.
Fibigia triquetra (DC.) Boiss. ex Prantl
Fibigia umbellata (Boiss.) Boiss.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-12-12] (ang.).
↑ ^a ^b Fibigia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-12-12].
↑ ^a ^b Fibigia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2019-12-12].
↑ ^a ^b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 362, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c Fibigia Medik.. [w:] Plants of the World Online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2019-12-12].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. V. Flowering Plants. Dicotyledons. Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2003, s. 128. ISBN 3-540-42873-9.
↑ ^a ^b ^c ^d Beata Grabowska, Tomasz Kubala: Encyklopedia bylin, tom I, A–J. Poznań: Zysk i S-ka, 2011, s. 375. ISBN 978-83-7506-845-0.
↑ ^a ^b ^c T.G. Tutin, V.H. Heywood i in.: Flora Europaea. Vol. 1. Cambridge: Cambridge University Press, 1964, s. 304.
↑ Rešetnik I., Satovic Z., Schneeweiss GM., Liber Z.. Phylogenetic relationships in Brassicaceae tribe Alysseae inferred from nuclear ribosomal and chloroplast DNA sequence data. „Mol Phylogenet Evol.”. 69, 3, s. 69(3, 2013. DOI: 10.1016/j.ympev.2013.06.026.
↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 84. ISBN 978-83-925110-5-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-12-12] (ang.).

[ing-3] Fibigia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-12-12].

[tpl-4] Fibigia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2019-12-12].

[mabb-5] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 362, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[pow-6] Fibigia Medik.. [w:] Plants of the World Online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2019-12-12].

[kubitzki-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. V. Flowering Plants. Dicotyledons. Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2003, s. 128. ISBN 3-540-42873-9.

[grabowska-8] Beata Grabowska, Tomasz Kubala: Encyklopedia bylin, tom I, A–J. Poznań: Zysk i S-ka, 2011, s. 375. ISBN 978-83-7506-845-0.

[tutin-9] T.G. Tutin, V.H. Heywood i in.: Flora Europaea. Vol. 1. Cambridge: Cambridge University Press, 1964, s. 304.

[resetnik-10] Rešetnik I., Satovic Z., Schneeweiss GM., Liber Z.. Phylogenetic relationships in Brassicaceae tribe Alysseae inferred from nuclear ribosomal and chloroplast DNA sequence data. „Mol Phylogenet Evol.”. 69, 3, s. 69(3, 2013. DOI: 10.1016/j.ympev.2013.06.026.

[gawrys-11] Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 84. ISBN 978-83-925110-5-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]