Fiodor Eichmans

Fiodor Eichmans

Фёдор Иванович Эйхманс

Fiodor Eichmans w mundurze komisarza bezpieczeństwa państwowego I rangi
major bezpieczeństwa państwowego
Data i miejsce urodzenia	25 kwietnia 1897 ?↗
Data i miejsce śmierci	3 września 1938 Kommunarka
Przebieg służby
Lata służby	1916–1937
Formacja	Armia Imperium Rosyjskiego Czeka NKWD
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, wojna domowa w Rosji, wielki terror

Fiodor Iwanowicz Eichmans (ros. Фёдор Иванович Эйхманс; ur. 25 kwietnia 1897, zm. 3 września 1938 miejsce egzekucji Kommunarka pod Moskwą) – major bezpieczeństwa państwowego, pierwszy naczelnik obozu koncentracyjnego OGPU SŁON na Wyspach Sołowieckich (Sołowieckij Łagier Osobowogo Naznaczenia – Sołowowiecki Obóz Specjalnego Przeznaczenia od 1923 do 1929, Naczelnik Zarządu Gułagu - centralnego zarządu komunistycznych obozów koncentracyjnych w okresie od 25 kwietnia do 16 czerwca 1930.

Życiorys

Urodził się w powiecie Kuldīga w guberni kurlandzkiej w rodzinie łotewskiej z niemieckimi korzeniami, której przodkowie trzy pokolenia wcześniej przybyli na Łotwę z Prus Wschodnich.

W wieku 14 lat pracował w drukarni jako chłopiec na posyłki, następnie jako pracownik sklepu „Miur i Meriliz” w Moskwie. Ukończył Ryski Uniwersytet Techniczny i szkołę wojskową w Rydze w 1916 roku. W czasie pierwszej wojny światowej walczył w składzie strzelców łotewskich w armii rosyjskiej przeciwko armii niemieckiej. Po odniesieniu ran został wiosną 1917 roku zdemobilizowany. Pracował jako ślusarz w Piotrogrodzie w jednej w piotrogrodzkich fabryk.

W 1917 roku wstąpił do partii bolszewickiej (SDPRR(b)). Od 1918 współpracownik Czeka w Piotrogrodzie.

Był w osobistej ochronie Lwa Trockiego będąc komendantem pancernego pociągu Lwa Trockiego, z którego Trocki, przywódca komunistycznej Armii Czerwonej, dowodził wojskami komunistycznymi w czasie wojny domowej w Rosji. Do 1923 roku zajmował wyższe funkcje w Czeka-GPU w republikach Azji Środkowej w czasie komunistycznego podboju tych terenów.

Od 13 października 1923 – naczelnik największego w latach 20. sowieckiego obozu koncentracyjnego Sołowieckiego Obozu Specjalnego Przeznaczenia (SŁON) założonego z inicjatywy Józefa Unszlichta na Wyspach Sołowieckich (Sołowkach).

Od 20 maja 1929 roku Naczelnik 3-go Wydziału Specjalnego Departamentu OGPU (kontrwywiad zagraniczny).

Od 25 kwietnia do 16 czerwca 1930 – pierwszy Naczelnik Zarządu sowieckich obozów koncentracyjnych - Gułag, które za jego czasów obejmowały następujace struktury obozów: sołowiecki, wiszerski, północny, kazachstański, dalekowschodni, syberyjski, środkowoazjatycki.

W 1930 roku organizował ekspedycję OGPU na wyspę Wajgacz na Morzu Karskim w celu poszukiwań złóż metali kolorowych i założenia tam kolejnego komunistycznego obozu pracy przymusowej.

W latach 1932–1937 w różnych departamentach NKWD zajmujących się szyframi, kryptografią i organizowaniem szyfrowanej łączności z zagranicznymi przedstawicielstwami ZSRR.

W okresie wielkiego terroru w 1937 roku został zwolniony z NKWD w ramach eliminacji ludzi Gienricha Jagody, a następnie 22 lipca 1937 aresztowany pod zarzutem „udziału w spisku w NKWD”. 3 września 1938 wyrokiem Kolegium Wojskowego Sądu Najwyższego ZSRR skazany na śmierć z zarzutu o szpiegostwo, udział w organizacji kontrrewolucyjnej i działalności terrorystycznej. Rozstrzelany tego samego dnia w miejscu egzekucji Kommunarka pod Moskwą i tam pochowany. Zrehabilitowany sądownie 25 lipca 1956 w okresie rządów Nikity Chruszczowa.

Bibliografia, literatura, linki

• Biografia Eichmansa na stronie upamiętniającej ofiary obozu sołowieckiego: http://www.solovki.ca/camp_20/butcher_eihmans.php
• Жертвы политического террора в СССР Эйхманс Федор Иванович