Przejdź do zawartości

Formuła E

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ABB FIA Formula E Championship
Formuła E
Ilustracja
Logo serii
2023/2024
Oficjalny skrót

FE

Dyscyplina

wyścigi samochodowe

Organizator rozgrywek

FIA

Data założenia

2014

Prezes

Alejandro Agag

Sponsor tytularny

ABB

Rozgrywki
Liczba drużyn

12

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Nelson Piquet Jr. (2014/2015; kierowcy)
e.dams Renault (2014/2015; zespoły)

Obecny zwycięzca

Jake Dennis (2022/2023; kierowcy)
Envision Racing (2022/2023; zespoły)

Najwięcej zwycięstw

Jean-Éric Vergne (kierowcy; 2 razy)
Renault e.dams (zespoły; 3 razy)

Strona internetowa

Formuła E – klasa wyścigów samochodowych powołana w 2012 roku[1]. W Mistrzostwach Formuły E stosowane są jedynie jednomiejscowe samochody elektryczne[1]. Seria, promowana przez konsorcjum Formula E Holdings, jest licencjonowana oraz nadzorowana przez Fédération Internationale de l’Automobile[1].

Pierwszym sezonem Mistrzostw Formuły E był sezon 2014/2015 (rozpoczęty we wrześniu 2014), podczas gdy samochody serii zostały po raz pierwszy uruchomione w 2013 roku[1]. Do tej pory rozegrano siedem sezonów. Założycielem i prezesem serii jest Alejandro Agag, natomiast od września 2019 dyrektorem generalnym serii jest Jamie Reigle[2].

9 stycznia 2018, koncern ABB został sponsorem tytularnym serii, zmieniając nazwę serii FIA Formula E Championship na ABB FIA Formula E Championship[3].

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Alejandro Agag, założyciel i prezes Formuły E

Propozycja serii wyścigów samochodów elektrycznych została opracowana przez Jeana Todta, prezydenta Fédération Internationale de l’Automobile i została przedstawiona dwóm politykom: Antonio Tajaniemu i Alejandro Agagowi oraz włoskiemu aktorowi Teo Teocoliemu podczas obiadu w małej włoskiej restauracji w Paryżu, która miała miejsce 3 marca 2011[4][5][6]. Tajani skoncentrował się na elektryfikacji przemysłu samochodowego, zmniejszeniu emisji dwutlenku węgla i wprowadzeniu systemów hybrydowych i elektrycznych. Agag poparł działania Todta po tym, jak ten ostatni omówił przetarg na organizację serii. Hiszpan, będący wcześniej właścicielem zespołu Addax Team, powiedział Todtowi, że podejmie się tego zadania ze względu na jego wcześniejsze doświadczenie w negocjowaniu umów ze stacjami telewizyjnymi, sponsorowaniem i marketingiem[7].

BMW i8, pierwszy samochód bezpieczeństwa Formuły E

Przez pierwsze siedem sezonów samochodem bezpieczeństwa był BMW i8[8]. W sezonie 2020/2021, w wybranych wyścigach samochodem bezpieczeństwa był Mini Electric[9]. Od sezonu 2021/2022 rolę samochodu bezpieczeństwa pełni Porsche Taycan, który jest pomalowany w kolory wszystkich zespołów[10].

W grudniu 2019, Fédération Internationale de l’Automobile poinformowała, że Formuła E otrzyma status mistrzostw świata wraz z początkiem sezonu 2020/2021, będąc pierwszą serią wyścigów jednomiejscowych poza Formułą 1, która będzie miała taką rangę[11].

Szczegóły

[edytuj | edytuj kod]

W mistrzostwach Formuły E rywalizuje obecnie jedenaście zespołów po dwóch kierowców[12]. Seria ta obejmuje samochody wyścigowe z napędem elektrycznym, podobne stylem do samochodów Formuły 1 z napędem hybrydowym.

Format dnia

[edytuj | edytuj kod]

Weekend wyścigowy rozpoczyna się od dwóch porannych sesji treningowych, trwających odpowiednio 45 i 30 minut. Pierwotnie kierowcy mieli do dyspozycji dwa samochody[13], choć po wprowadzeniu samochodu Spark SRT05e w sezonie 2018/2019 korzystają tylko z jednego o mocy 250 kW[14].

Później odbywa się sesja kwalifikacyjna w ciągu dnia i trwa godzinę[15]. Kierowcy podzieleni są na cztery grupy po pięć lub sześć, przy czym każda grupa ma sześć minut na ustawienie najlepszego okrążenia. Pełna moc 250 kW jest dostępna przez cały czas. Obecnie sześciu najszybszych kierowców wyjeżdża na sesję zwaną Super Pole, w której każdy wyjeżdża pojedynczo, aby wykonać swoje najlepsze okrążenie, które może dać pole position.

Od sezonu 2018/2019 wyścig trwa 45 minut plus jedno okrążenie. Do czwartego sezonu kierowcy robili obowiązkowy pit stop, celem zmiany samochodu. Dwie załogi pomagały kierowcy w zmianie pasów bezpieczeństwa, a ze względu na bezpieczeństwo, ustalono minimalny wymagany czas na pit stop, który był różny w zależności od toru. Wymiana opon nie jest konieczna, o ile nie wystąpi jej przebicie. Ponadto komplet opon nadaje się na każdą pogodę. W trybie wyścigowym maksymalna moc jest ograniczona do 200 kW.

Punktacja

[edytuj | edytuj kod]

W Formule E punkty są przyznawane pierwszej dziesiątce kierowców, według standardowego klucza, stosowanego w innych seriach nadzorowanych przez FIA:

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. PP NO G
25 18 15 12 10 8 6 4 2 1 3 1[a][b] 1

Na mistrzostwa składają się zarówno mistrzostwa kierowców, jak i mistrzostwa wśród zespołów. Mistrzem serii zostaje kierowca, który zdobędzie największą ilość punktów po określonej ilości wyścigów[15]. Tytuł wśród zespołów zdobywa ekipa, która będzie miała największą ilość punktów, zdobytych łącznie przez kierowców danego zespołu[15].

Fanboost

[edytuj | edytuj kod]

W każdym wyścigu, fani mogą głosować na swojego ulubionego kierowcę za pośrednictwem różnych mediów społecznościowych, w celu zapewnienia im dodatkowej mocy. Głosowanie rozpoczyna się na sześć dni przed wyścigiem i kończy się po piętnastu minutach od rozpoczęcia wyścigu. Pięciu kierowców z najlepszymi wynikami otrzymuje Fanboost w postaci dodatkowej mocy, którą można wykorzystać w 5-sekundowym oknie podczas drugiej połowy wyścigu[13].

Tryb ataku

[edytuj | edytuj kod]

Tryb ataku lub inaczej Attack Mode został wprowadzony w piątym sezonie Formuły E. Kierowcy otrzymywali początkowo dodatkowe 25 kW mocy, jadąc przez wyznaczony obszar toru poza linią wyścigową[16]. Ich dostępna liczba oraz długość są ustalane indywidualnie dla każdego wyścigu[16]. Wszystkie tryby ataku muszą być aktywowane na koniec wyścigu, ale nie muszą być zużywane. Od sezonu 2019/2020 dodatkowa moc została zwiększona do 35 kW[15]. W trakcie neutralizacji i wyjazdu samochodu bezpieczeństwa, kierowca nie może go aktywować.

Samochód

[edytuj | edytuj kod]

Spark-Renault SRT_01E

[edytuj | edytuj kod]
Lucas Di Grassi w samochodzie Spark-Renault SRT_01E podczas ePrix Londynu 2015
Nelson Piquet Jr. w samochodzie Spark-Renault SRT_01E podczas ePrix Berlina 2017
Pierwsza (po lewej) i druga (po prawej) wersja samochodu SRT_01E
 Osobny artykuł: Spark-Renault SRT_01E.

Przez pierwsze cztery sezony używano elektrycznego samochodu wyścigowego, skonstruowanego przez Spark Racing Technology, nazwanego Spark-Renault SRT_01E. Samochód został zaprojektowany przez firmę Dallara, system akumulatorów stworzyła firma Williams Advanced Engineering, natomiast Hewland skonstruował pięciobiegową skrzynię biegów[17]. Oficjalnym wyłącznym dostawcą opon zostało Michelin[18]. W pierwszym sezonie serii zamówiono 42 samochody elektryczne, po cztery samochody udostępnione każdemu z dziesięciu zespołów i dwa samochody przeznaczone do testów.

Samochód miał moc 190 kW. Do 100 km/h przyspieszał w trzy sekundy, przy maksymalnej prędkości 225 km/h[19]. Generatory używane do ponownego ładowania akumulatorów były zasilane gliceryną, produktem ubocznym produkcji biodiesla[20].

W pierwszym sezonie wszystkie zespoły korzystały z napędu elektrycznego opracowanego przez McLarena (takiego samego jaki został zastosowany w samochodzie McLaren P1). Od drugiego sezonu producenci mogli budować własny silnik elektryczny, falownik, skrzynię biegów i układ chłodzenia, natomiast nadwozie i akumulator pozostały takie same. Układy napędowe na sezon 2016/2017 tworzyło dziewięciu producentów: ABT Schaeffler, Andretti Technologies, DS-Virgin, Jaguar, Mahindra, NextEV TCR, Penske, Renault e.dams i Venturi[21]

Spark SRT05e

[edytuj | edytuj kod]
Samochód SRT05e, prowadzony przez Maximiliana Günthera i pomalowany w barwy zespołu Nissan e.dams podczas testów przedsezonowych w Walencji (2021)

Od sezonu 2018/2019 używany jest samochód drugiej generacji („Gen2”) oznaczony jako Spark SRT05e, oferujący znaczący postęp technologiczny w stosunku do poprzedniego samochodu. Bateria, wyprodukowana przez McLaren Applied Technologies i Lucid miała pojemność 54 kWh[22]. Moc została zwiększona do 250 kW[14], natomiast maksymalna prędkość wzrosła do około 280 km/h, co oznaczało, że samochody przestały być zmieniane w trakcie wyścigu[23]. Nowe samochody wyposażone są w układy hamulcowe Brembo, wybrane przez Spark Racing Technology na wyłącznego dostawcę[24]. Samochody wyposażone są w osłonę typu "halo", stosowaną w innych samochodach wyścigowych. Michelin pozostał wyłącznym dostawcą opon.

W lutym 2020, władze Formuły E zaprezentowały nowy pakiet aerodynamiczny, nazwany EVO[25]. Pakiet ten zawiera nowe przednie skrzydło, konwencjonalne tylne skrzydło i płetwę rekina[25]. Pierwotnie zaktualizowane samochody miały zadebiutować w sezonie 2020/2021, lecz z powodu działań, związanych z oszczędnościami, będące następstwem pandemii COVID-19, miał być odroczony na sezon 2021/2022[26]. W sierpniu 2020 postanowiono porzucić użycie zaktualizowanych samochodów, ze względu na przejście do samochodów trzeciej generacji w sezonie 2022/2023 i koszt samochodu z nowym pakietem aerodynamicznym, którego prowadzenie miało wynieść 380 tysięcy dolarów[27]

Samochód trzeciej generacji

[edytuj | edytuj kod]

Od sezonu 2022/2023 ma być używany samochód trzeciej generacji („Gen3”). Oczekuje się, że poziom mocy samochodu wyniesie 350 kW w kwalifikacjach i 300 kW w wyścigu[28], podczas gdy moc rekuperacji ma wynosić 250 kW na osi przedniej i 350 kW na tylnej osi, co dałoby w sumie 600 kW podczas hamowania[28]. Williams Advanced Engineering został wybrany wyłącznym dostawcą akumulatorów do nowej generacji samochodu[29]. Nowe akumulatory mają mieć poprawioną gęstość i trwałość energii oraz nowy cykl życiowy, ponadto będzie możliwość szybkiego ładowania, jako że seria chce przywrócić zjazdy do alei serwisowej[29]. Od sezonu 2022/2023 dostawcą opon będzie Hankook, które dostarczy opony zapewniające długą wydajność i niższy opór toczenia[30]. Opony będą łatwo prowadziły się na suchej i mokrej nawierzchni, a ogumienie będzie wytworzone z biomasy i zrównoważonego kauczuku[30].

Sezony

[edytuj | edytuj kod]

2014/2015

[edytuj | edytuj kod]
Nelson Piquet Jr. podczas ePrix Berlina 2015
 Osobny artykuł: Formuła E Sezon 2014/2015.

Pierwszy sezon Formuły E składał się z jedenastu wyścigów, rozgrywanych w dziesięciu różnych miastach-gospodarzach. Wyścigi odbywały się w Pekinie, Putrajayi, Punta del Este, Buenos Aires, Long Beach, Miami, Monte Carlo, Berlinie, Moskwie i w Londynie, gdzie odbyła się podwójna runda.

Inauguracyjny wyścig Formuły E odbył się 13 września 2014 na torze znajdującym się przy Stadionie Narodowym w Pekinie. Zwycięzcą wyścigu został Lucas Di Grassi, po tym kiedy Nick Heidfeld i Nicolas Prost zderzyli się ze sobą na ostatnim okrążeniu. W pierwszym sezonie wygrywali Sébastien Buemi (trzykrotnie), Sam Bird, Nelson Piquet Jr. (obaj dwukrotnie), António Félix da Costa, Nicolas Prost, Jérôme d’Ambrosio i Lucas Di Grassi (po jednym razie). O mistrzostwie zadecydował ostatni wyścig w Londynie, gdzie Piquet ostatecznie o jeden punkt wyprzedził Sébastiena Buemiego. Tytuł wśród zespołów zdobyła ekipa Renault e.dams z liczbą 232 punktów.

2015/2016

[edytuj | edytuj kod]
Sébastien Buemi podczas ePrix Punta del Este 2015
 Osobny artykuł: Formuła E Sezon 2015/2016.

Drugi sezon Formuły E rozpoczął się w październiku 2015, a zakończył na początku lipca 2016. Kalendarz obejmował dziesięć wyścigów w dziewięciu różnych miastach. W tym sezonie wprowadzono ośmiu producentów, którym pozwolono opracować nowe układy napędowe. Sébastien Buemi zdobył mistrzostwo, z przewagą dwóch punktów nad Lucasem di Grassim, natomiast mistrzostwo wśród zespołów drugi raz z rzędu zdobyła ekipa Renault e.dams.

2016/2017

[edytuj | edytuj kod]
Lucas Di Grassi podczas ePrix Nowego Jorku 2017
 Osobny artykuł: Formuła E Sezon 2016/2017.

Trzeci sezon rozpoczął się w październiku 2016 roku w Hongkongu, a zakończył w lipcu 2017 roku w Montrealu. Lucas Di Grassi zdobył mistrzostwo w ostatnim wyścigu sezonu, wyprzedzając o 24 punkty Sébastiena Buemiego i 54 punkty przed debiutantem Felixem Rosenqvistem, który zajął trzecie miejsce. Mistrzostwo wśród zespołów trzeci raz z rzędu zdobyła ekipa Renault e.dams.

2017/2018

[edytuj | edytuj kod]
Jean-Éric Vergne podczas ePrix Paryża 2018
 Osobny artykuł: Formuła E Sezon 2017/2018.

Sezon 2017/2018 był czwartym sezonem Formuły E. Rozpoczął się w grudniu 2017 w Hongkongu i zakończyło w lipcu 2018 w Nowym Jorku. Tytuł mistrzowski zdobył Jean-Éric Vergne, wyprzedzając dotychczasowego mistrza, który z kolei wyprzedził o jeden punkt Sama Birda. Tytuł wśród zespołów zdobył Audi Sport ABT Schaeffler, który wyprzedził zespół Techeetah o dwa punkty.

2018/2019

[edytuj | edytuj kod]
André Lotterer podczas ePrix Hongkongu 2019
 Osobny artykuł: Formuła E Sezon 2018/2019.

Sezon 2018/2019 był piątym sezonem Formuły E. Został wprowadzony samochód drugiej generacji, ze znacznie poprawioną mocą i zasięgiem, co całkowicie wyeliminowało konieczność zmiany samochodu i pit-stopów, z wyjątkiem uszkodzeń. Jednak samochody są nadal podatne na wyczerpanie mocy, jeśli czerwone flagi i samochody bezpieczeństwa wydłużają wyścig. W Gen2 wprowadzono również system ochrony kierowcy typu "halo".

BMW, Nissan i DS Automobiles dołączyli do Formuły E jako oficjalni producenci na sezon 2018/2019. Nissan zastąpił Renault, które opuściło mistrzostwa, skupiając się na programie zespołu w Formule 1. Zmienił się również format wyścigów z ustalonej liczby okrążeń do 45 minut plus jedno okrążenie. Wyścig o ePrix Hongkongu było 50. wyścigiem w historii Mistrzostw Formuły E, od momentu powstania serii w 2014. Czterech kierowców startowało w każdym wyścigu tych mistrzostw od samego początku – są to Lucas Di Grassi, Sam Bird, Daniel Abt i Jérôme d’Ambrosio[31].

Tytuł obronił Jean-Éric Vergne, stając się pierwszym kierowcą Formuły E, który obronił mistrzostwo i pierwszym, który zdobył więcej niż jeden tytuł mistrzowski, ponadto czyniając to drugi raz z rzędu. Mistrzostwo wśród zespołów wywalczyła ekipa Techeetah.

2019/2020

[edytuj | edytuj kod]
André Lotterer podczas ePrix Meksyku 2020
 Osobny artykuł: Formuła E Sezon 2019/2020.

W szóstym sezonie Formuły E dołączyli dwaj nowi producenci: Mercedes-Benz i Porsche. Do mistrzostw wprowadzono szereg zmian zasad, w szczególności odjęcie energii użytecznej podczas pełnej neutralizacji i wyjazdu samochodu bezpieczeństwa, przy czym odejmowano 1 kWh na minutę. Z powodu pandemii COVID-19, w marcu 2020 tymczasowo zawieszono sezon, natomiast wszystkie zaplanowane wyścigi odwołano[32]. Sezon ostatecznie zakończył się w sierpniu sześcioma wyścigami na torze znajdującym się przy porcie lotnicznym Berlin-Tempelhof[33], gdzie użyto trzech wariantów toru[34].

Mistrzem w sezonie 2019/2020 został António Félix da Costa, zapewniając tytuł na dwa wyścigi przed końcem, natomiast drugi raz z rzędu tytuł wśród zespołów wywalczył DS Techeetah.

2020/2021

[edytuj | edytuj kod]
René Rast podczas ePrix Puebli 2021
 Osobny artykuł: Formuła E Sezon 2020/2021.

Począwszy od sezonu 2020/2021, Formuła E zyskała status mistrzostw świata[11], gdyż spełniła kryteria minimum czterech producentów i wyścigów rozgrywanych na trzech kontynentach.

Mistrzem świata w sezonie 2020/2021 został Nyck de Vries, natomiast tytuł wśród zespołów wywalczyła ekipa Mercedes-EQ Formula E Team.

Serie towarzyszące

[edytuj | edytuj kod]

FE School Series

[edytuj | edytuj kod]

W pierwszym sezonie serii pojawiła się seria FE School Series. Lokalne szkoły budowały małe elektryczne pojazdy, a zestawy do ich budowy były przygotowywane przez firmę Greenpower[35]. Zaledwie po jednym sezonie porzucono dalszą organizację tych wyścigów[36].

Jaguar I-Pace eTrophy

[edytuj | edytuj kod]

Władze Formuły E i Jaguara uruchomiły serię towarzyszącą z elektrycznymi SUV-ami Jaguar I-Pace z zasilaniem akumulatorowym[35]. Seria nosiła nazwę I-Pace eTrophy i towarzyszyła Formule E w sezonie 2018/2019 i 2019/2020. W maju 2020, Jaguar ogłosił zakończenie serii, ze względu na panujący kryzys ekonomiczny, spowodowany pandemią koronawirusa[37].

Race at Home Challenge

[edytuj | edytuj kod]

W czasie zawieszenia sezonu przez pandemię COVID-19, władze Formuły E zorganizowały wirtualne wyścigi Race at Home Challenge[38][39]. Odbywały się dwa wyścigi – w pierwszym uczestniczyli kierowcy biorący udział w Mistrzostwach Formuły E, natomiast w drugim gracze e-sportowi i influencerzy[40]. Zwycięzca w rywalizacji simracerów ma otrzymać test w samochodzie Formuły E w świecie rzeczywistym[40].

Miejsca rozgrywania wyścigów Formuły E

[edytuj | edytuj kod]
Lp. Miejscowość 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019 2019/2020 2020/2021 2021/2022 2022/2023 2023/2024
1. Pekin
2. Malezja Putrajaya
3. Urugwaj Punta del Este
4. Argentyna Buenos Aires
5. Stany Zjednoczone Miami
6. Stany Zjednoczone Long Beach
7. Monako Monte Carlo
8. Niemcy Berlin
9. Rosja Moskwa
10. Wielka Brytania Londyn [c]
11. Meksyk Meksyk
12. Francja Paryż [c]
13. Hongkong Hongkong
14. Maroko Marrakesz
15. Stany Zjednoczone Nowy Jork [c]
16. Kanada Montreal
17. Chile Santiago
18. Włochy Rzym [c]
19. Szwajcaria Zurych
20. Arabia Saudyjska Ad-Dirijja
21. Sanya [c]
22. Szwajcaria Berno
23. Korea Południowa Seul [c]
24. Indonezja Dżakarta [c]
25. Hiszpania Walencja
26. Meksyk Puebla
27. Indie Hajdarabad
28. Południowa Afryka Kapsztad
29. Brazylia São Paulo
30. Stany Zjednoczone Portland
31. Japonia Tokio
32. Włochy Misano
33. Szanghaj

Mistrzowie

[edytuj | edytuj kod]
Sezon Mistrz (kierowcy) Mistrz (zespoły)
2014/2015 Brazylia Nelson Piquet Jr. Francja e.dams Renault
2015/2016 Szwajcaria Sébastien Buemi Francja Renault e.dams
2016/2017 Brazylia Lucas Di Grassi Francja Renault e.dams
2017/2018 Francja Jean-Éric Vergne Niemcy Audi Sport ABT Schaeffler
2018/2019 Francja Jean-Éric Vergne DS Techeetah
2019/2020 Portugalia António Félix da Costa DS Techeetah
2020/2021 Holandia Nyck de Vries Niemcy Mercedes-EQ Formula E Team
2021/2022 Belgia Stoffel Vandoorne Niemcy Mercedes-EQ Formula E Team
2022/2023 Wielka Brytania Jake Dennis Wielka Brytania Envision Racing
  1. W pierwszych dwóch sezonach były to dwa punkty
  2. Kierowca zdobędzie punkt za najszybsze okrążenie, pod warunkiem, że ukończy wyścig w pierwszej dziesiątce
  3. a b c d e f g Wyścig odwołany w wyniku pandemii COVID-19

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Karol Piątek: Powołano Mistrzostwa Formuły E. f1wm.pl, 2012-08-30. [dostęp 2020-08-22].
  2. Marcin Wyrzykowski: Nowy dyrektor Formuły E. pl.motorsport.com, 2019-09-16. [dostęp 2020-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-22)].
  3. Formula E adds series title sponsor for 2017-18 season. fiaformulae.com, 2018-01-09. [dostęp 2020-08-22].
  4. Sam Carp: Electrified: Alejandro Agag on Formula E’s path to the podium. sportspromedia.com, 2018-02-02. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
  5. Sam Mallinson: From dream to reality: Formula E was born in Paris. fiaformulae.com, 2018-04-19. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
  6. Saj Chowdhury: Formula E: Does it have a future in a world dominated by F1?. bbc.com, 2014-09-10. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
  7. Ben Kingham: On the subject of Power. current-e.com, 2016-05-13. [dostęp 2020-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-15)]. (ang.).
  8. The BMW i8: From vision to icon, from bestseller to classic of the future. press.bmwgroup.com, 2020-03-11. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
  9. MINI Electric Pacesetter to become Official FIA Formula E Safety Car. fiaformulae.com, 2021-03-29. [dostęp 2022-01-02]. (ang.).
  10. Porsche Taycan revealed as new Formula E Safety Car. fiaformulae.com, 2022-01-18. [dostęp 2022-04-13]. (ang.).
  11. a b Alex Kalinauckas, Tomasz Kaliński: Formuła E ze statusem mistrzostw świata. pl.motorsport.com, 2019-12-03. [dostęp 2020-08-22].
  12. Teams and Drivers. fiaformulae.com. [dostęp 2022-04-13]. (ang.).
  13. a b Rules & Regulations. fiaformulae.com. [dostęp 2020-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-07)]. (ang.).
  14. a b Grzegorz Filiks: Nowy bolid Formuły E pokazany na żywo. motorsport.v10.pl, 2018-03-06. [dostęp 2020-08-22].
  15. a b c d Rules and Regulations. fiaformulae.com. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
  16. a b Grzegorz Filiks: Kierowcy Formuły E będą się ścigać jak w grze Mario Kart. motorsport.v10.pl, 2018-06-08. [dostęp 2020-08-22].
  17. Marcin Łobodziński: Startuje FIA Formula E Championship. autokult.pl, 2014-09-12. [dostęp 2020-08-22].
  18. Grzegorz Filiks: Michelin dostawcą opon dla Formuły E. motorsport.v10.pl, 2013-03-28. [dostęp 2020-08-22].
  19. Rules & Regulations. fiaformulae.com. [dostęp 2020-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-30)]. (ang.).
  20. Formula E uses pollution-free glycerine to charge cars. fiaformulae.com, 2014-09-13. [dostęp 2020-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-21)]. (ang.).
  21. FE – Ten teams entered for the third Formula E season. fia.com, 2016-07-01. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
  22. Sam Smith: McLaren Applied Technologies to supply next generation Formula E battery. motorsport.com, 2016-09-28. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
  23. Alex Kalinauckas: Formula E presents Gen2 car for 2018/19 season. motorsport.com, 2018-03-06. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
  24. Redakcja: Rewolucja w Formule E oznacza szybsze samochody z hamulcami Brembo. motofocus.pl, 2019-06-11. [dostęp 2020-08-22].
  25. a b Tomasz Kubiak: Formuła E prezentuje nowy wygląd samochodu na sezon 2020/2021. swiatwyscigow.pl, 2020-02-04. [dostęp 2020-08-22].
  26. Marcin Wyrzykowski: Nowy samochód Formuły E musi poczekać. pl.motorsport.com, 2020-04-10. [dostęp 2020-08-22].
  27. Jack Giordmaina: Formula E’s GEN 2 EVO Car Cancelled. formulaezone.com, 2020-08-19. [dostęp 2022-04-13].
  28. a b Sam Smith: Formula E's Gen3 renegeration concept agreed. the-race.com, 2020-06-18. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
  29. a b Roksana Ćwik: Williams znów będzie dostarczać akumulatory do Formuły E. swiatwyscigow.pl, 2020-07-01. [dostęp 2020-08-22].
  30. a b Informacja prasowa: Hankook będzie kolejnym dostawcą opon dla Formuły E. swiatwyscigow.pl, 2020-07-01. [dostęp 2020-08-22].
  31. Stat Attack: 10 things you didn't know about the race in Hong Kong. fiaformulae.com, 2019-03-07. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
  32. Tomasz Kaliński: Rywalizacja w Formule E zawieszona. pl.motorsport.com, 2020-06-19. [dostęp 2020-08-22].
  33. Janusz Śmiłowski: Sześć wyścigów w Berlinie. pl.motorsport.com, 2019-06-17. [dostęp 2020-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-27)].
  34. Janusz Śmiłowski: Trzy warianty toru Tempelhof. pl.motorsport.com, 2020-07-22. [dostęp 2020-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-03)].
  35. a b Krzysztof Woźniak: MOTORSPORT. Elektryzujący!. reo.pl, 2019-02-03. [dostęp 2020-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-19)].
  36. Tom Spencer: Exclusive: school series axed. current-e.com, 2015-10-05. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
  37. Janusz Śmiłowski: Koniec Jaguar I-Pace eTrophy. pl.motorsport.com, 2020-05-18. [dostęp 2020-08-22].
  38. Alan Baldwin: Formula E launches esports 'Race at Home' challenge. reuters.com, 2020-04-15. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
  39. Formula E launches esports series after coronavirus postponement. bbc.com, 2020-04-15. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
  40. a b Matt Kew: Formula E launches Esports series for drivers, sim racers. motorsport.com, 2020-04-15. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]