Fort VIII Twierdzy Toruń
 nr rej. A/1369 z 5 października 1971 - (zmiana decyzji) - 29 grudnia 2009
| |
 Główne wejście do fortu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Bielańska 65 |
| Typ budynku | |
| Rozpoczęcie budowy |
1888 |
| Ukończenie budowy |
1890 |
Położenie na mapie Torunia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
 53°01′24,49″N 18°33′24,13″E/53,023469 18,556703
| |
Fort VIII Twierdzy Toruń - fort piechoty, zbudowany pod nazwą Fort IVb Herzog Albrecht.
Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]
Fort znajduje się w prawobrzeżnej części miasta, w dzielnicy Bielany, przy ulicy Bielańskiej 65.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Fort powstał w latach 1888-1890 na planie trapezu. Był przeznaczony dla 300-osobowej załogi i obsługi dział, zaś uzbrojenie całości stanowiło sześć dział. Dostęp do obiektu był broniony jedynie przez wały ziemne oraz żelazny most zwodzony nad suchą fosą, wiodący do bloku wjazdowego z bramą główną. Z barkami fortu łączyło się pięć schronów piechoty. W 1893 roku, w czasie modernizacji, otrzymał trzy pancerne wieżyczki obserwacyjne typu W.T90.
Po powrocie Torunia do Polski w 1920 roku został zaadaptowany na koszary. W czasie hitlerowskiej okupacji Torunia w czasach II wojny światowej pełnił funkcję więzienia śledczego przeznaczonego dla ludności polskiej. Trafiło do niego wielu aresztowanych członków pierwszych polskich organizacji konspiracyjnych w Toruniu, z których kilkunastu zostało zamordowanych na terenie fortu. Inna część zginęła w masowych egzekucjach w lesie Barbarka. 16 kwietnia 1940 roku wywieziono do Ravensbrücku z fortów toruńskich około 120 do 150 kobiet. 6 lipca 1940 91 więźniów fortu zostało przewiezionych do Sachsenhausen. W dalszym okresie okupacji hitlerowcy urządzili na terenie fortu magazyn Luftwaffe[1][2][3][4].
Po 1945 roku[edytuj | edytuj kod]
W latach 60. XX wieku podjęta została częściowa rozbiórka obiektu. Ostatecznie prac dekonstrukcyjnych nie zakończono, niemniej fort nie ma od tego czasu gospodarza[5] i systematycznie niszczeje, zalewany przez wodę i dewastowany. Do dziś zachowała się jedna wieżyczka obserwacyjna, oba położone na wale schrony oraz linie umocnień ziemnych.
Na terenie fortu znajduje się mocno już zdewastowany pomnik składający się z dwóch mieczy i tablic z herbem Torunia. Pierwotnie opatrzony był on napisem "Zginęli za Ojczyznę", dziś (2010) nieczytelnym.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Umocnienia ziemne fortu
Zdewastowana wieżyczka obserwacyjna
Zdjęcie satelitarne fortu z 1965 roku
Wnętrze
Widok ogólny fortu
_seen_by_the_American_reconnaissance_satellite_Corona_98_(KH-4A_1023)_(1965-08-23).png)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Twierdza Toruń | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-11-09].
- ↑ Michał P. Kadlec, PO TORUNIU: Fort I im. Jana III Sobieskiego, PO TORUNIU [dostęp 2016-11-09].
- ↑ JW Web Development, Twierdza Toruń i Forty toruńskie, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2016-11-09].
- ↑ red. Marian Biskup, Toruń dawny i dzisiejszy, Warszawa-Poznań-Toruń 1983, s. 500, ISBN 83-01-04958-8
- ↑ Formalnym właścicielem gruntu, na którym znajduje się fort, był do września 2008 Aeroklub Pomorski, a od tego czasu firma Łokietek. Patrz M. Nienartowicz, Na hipermarkecie nie wylądują, "Nowości" 5 września 2008, s. 5
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Twierdza Toruń, Zbigniew Karpus, Waldemar Rezmer, Mirosław Giętkowski, Toruń: Duet, 2004, ISBN 83-89706-12-1, OCLC 749632639.
- Opis i zdjęcia fortu
